به گزارش خبرگزاری شبستان از مشهد، نعمت‌الله فاضلی نویسنده، مترجم و انسان‌شناس سرشناس ایرانی دانشگاه علامه طباطبایی شب گذشته در مراسم بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی که با عنوان «شاهنامه و دنیای تجدد» در جمع دوست‌داران شاهنامه و حکیم فردوسی حاضر شده بود با طرح این سئوال که «چرا جوانان شاهنامه را کمتر می‌خوانند؟» گفت: شاهنامه به عنوان یک اثر فرهنگی در دوره‌های تاریخی مختلف به شیوه‌های متفاوتی خوانده می‌شود که این خوانش‌ها تحت تأثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی بوده و می‌توان بر مبنای این تحولات سه نوع خوانش پیشامدرن، مدرن و پسامدرن را برای شاهنامه در نظر گرفت.
وی با اشاره به اینکه خوانش مدرن گذرگاه ما به خوانش پسامدرن است، افزود: اگرچه نوجوانان از اهمیت شاهنامه به عنوان متن فرهنگی آگاه هستند، اما به آن کمتر توجه می‌کنند، در صورتی که همه ما می‌دانیم و واقف هستیم که شاهنامه به عنوان اثری فرهنگی توانسته است ستون فقرات سنت عاطفی و عقلانی جامعه ایرانی شود،زیرا این اثر بزرگ دارای راهبردی فرهنگی بوده و همین موجب می‌شود تا در توده مردم خوانده شود.
وی همچنین با اشاره به دوره دوم خوانش شاهنامه در جامعه‌مردمی خاطرنشان کرد: گفتمان مدرن از سال‌های نخستین قرن 13 و همگام با ارتباط مداوم با غرب و همچنین در ارتباط با دگرگونی‌های نظام زبانی در این سال‌ها و تجربه ناسیونالیسم آغاز شد و در این شرایط به جای آنکه توده مردم با آن ارتباط برقرار کنند، نخبگان و فرهیختگان دست به این ارتباط زده و هرچه جلوتر می رویم فاصله توده مردم با این اثر ارزشمند بیشتر شده و شاهنامه تبدیل به اثری تخصصی می‌شود که جنبه آکادمیک پیدا کرده و کم کم نقالی از بین رفته و زبان شاهنامه بیگانه می‌شود.
فاضلی با اشاره به اینکه شاهنامه از طریق نقالی در میان توده مردم، ورد زبان مردم شد، متذکر شد: این امر روشن می‌سازد که شاهنامه نه تنها از لحاظ رسانه‌ای بلکه از لحاظ ساختار بیانی و فرم حماسی نیز با انسان ایرانی کاملا انطباق داشته و این مهم در دوره پیشامدرن خوانش شاهنامه اتفاق افتاده است.
پایان پیام/
نظر شما