به گزارش خبرنگار شبستان، نشست بررسی مجموعه کتابهای خاطرات زنان و اسراء با حضور قاسم یاحسینی و محسن کاظمی قبل از ظهر امروز (چهارشنبه 20 اردیبهشت در سرای اهل قلم نمایشگاه کتاب تهران، برگزار شد.
در این نشست سیدقاسم یاحسینی با طرح این سوال سخنانش را شروع کرد، چرا در دو سال اول جنگ زنان ما در جبهه ها جنگ حضور پرنقشی داشته اند به گونه ای که در غرب کشور و آبادان سلاح بر دوش گرفتند و شهید و اسیر شدند و چه اتفاق افتاد که در 6 سال بعد زنان ما پای آنها از جنگ قطع شد و به پشت جبهه ها رفتند؟چه مسائل اجتماعی و فرهنگی پشت این قضیه بود که حتی در سال های 60 به بعد حضور زنان در جبهه های جنگ بی رنگ شد و این یکی از دغدغه های جنبش زنان است؟
وی خاطرنشان کرد: در طول سالهای اخیر در رابطه با زنان و خاطره نگاری آنها حرکات خوبی شروع شده است و انتشارات سوره مهر در این زمینه به نتایج خوبی دست یافته است، اما این خاطرات نیاز به آسیب شناسی دارد.
یاحسینی تصریح کرد: امروز به دلیل استقبالی که از کتابهای خاطره می شود ما به سمت صنعت خاطره پیش می رویم، یعنی با این اتفاق به جای آنکه به تولید آثار فاخر در این زمینه بپردازیم به سمت تخیل و رمان پیش خواهیم رفت.
وی با بیان اینکه قرار نیست یک چیز ارزشمند به صورت انبوه تولید شود، اظهار داشت: در ادامه گلایه ای از سوره مهر دارم زیرا قرار بود چندسال پیش یک اثر از من با عنوان کمال زنان منتشر کند که بعد از چند سال هنوز هیچ اتفاقی در این زمینه روی نداده است.
سپس محسن کاظمی گفت: در شرایط دنیای امروزی زنان حتی به لحاظ جمعیتی نیز از مردان پیش افتاده اند، اما حضور زنان در فرهنگ آفرینی دیده نشده و آنها نتوانستند به قدر کفایت در صحنه های مختلف سیاسی و اجتماعی حضور داشته باشند.
وی با بیان اینکه جنگ در بستر انقلاب شکل گرفت، گفت: اگر انقلابی در کشور ما صورت نمی گرفت جنگی هم به وجود نمی آمد و از این دو پدیده در تاریخ آبشخورهای زیادی ایجاد شده است و آنچه که مربوط به زن است چشم انداز محدودی دارد به همین دلیل باید پالایش و تصفیه ای در این زمینه صورت گیرد.
کاظمی سپس ادامه داد: برخی از خاطرات زنان که نوشته شده باید نقد شود، زیرا اینها اسناد شفاهی و خاطرات ما هستند بنابراین نمی توان با زبان رمان و تخیل در آنها راهی یافت.
نویسنده نباید به خودش اجازه بدهد با فضاسازی این خاطرات به مذاق دیگران خوش کند.
این خاطره نگار در ادامه با بیان اینکه بعد از مستندنگاری خاطرات داستان نویس، فیلمنامه نویس و کارگردان می تواند از آن استفاده کند، گفت: بعد از انقلاب اسلامی زنان به دو شکل مستقیم و غیرمستقیم در جنگ حضور داشته اند و زمانی که ما این مساله را بررسی می کنیم می بینیم که بخش عظیمی از فعالیت های انقلاب و مسئولیت های آن بر دوش زنان بود.
وی مهمترین نقش زنان را در عرصه انقلاب نقش غیرمستقیم آنها دانست و گفت: زنان با فراغت بالی که برای فرزندان و مردان ایجاد می کردند توانایی تحمل را به مردان برای حضور بیشتر در مبارزات دادند با این وجود حق زنان آنگونه که باید ادا نشده است.
کاظمی با بیان اینکه نخستین خاطره ای که از زنان مسلمان در عرصه انقلاب چاپ شد مربوط به خانم حدیدچی بود گفت: با این وجود هنوز خاطرات شگفتی در عرصه زنان نداریم اما گاهی اوقات نیز که خاطرات خوبی مانند زیتون سرخ منتشر می شود به دلیل کج سلیقگی متولیان بخش هایی از آن که می تواند موجب جهانی شدن این کتاب شود حذف می شود.
خط قرمزها مانع خلق رمان خوب در ایران می شود
در ادامه قاسم یاحسینی بار دیگر گفت: ما در زمینه داستان نگاری دچار مشکل هستیم و طبیعتاً ما نویسندگان خیلی خوب کم داریم اما زمانی می توان یک رمان خوب خلق کرد که فضای فکری فرهنگی اجازه حضور رمان نویس خوب را بدهد و از طرفی رمان نویس بتواند کار قهرمان داستان را با شجاعت بیان کند و وارد قلمرو خصوصی او شود اما با توجه به وضعیت موجود و خط قرمزها در حال حاضر چنین کاری میسر نیست.
وی سپس اظهار امیدواری کرد که سال دهه 90 دهه خلق رمانهای خوب باشد گفت: باید خاطراتی که در حوزه انقلاب نوشته می شود به صورت کاملاً مستند باشد تا رمان نویس ها بتوانند از آن به نحو شایسته بهره ببرند.
سپس بار دیگر محسن کاظمی در پاسخ به این سوال که رمز موفقیت خاطره در عرصه انقلاب چیست؟ گفت: برای نمونه در خاطرات عزت شاهی هیچ زنی نقش ندارد و ما در یکی از دیدارهایی که با مسئولین صداوسیما داشتیم یکی از فیلمنامه نویس ها از خودش یک زنی را تخیل کرده بود که مورد اعتراض آقای عزت شاهی واقع شد.
وی گفت: استدلال بر این بود که وجود زن باعث جذاب شدن بیشتر خاطرات می شود، اما آقای عزت شاهی با نگاه تاریخی خودشان گفت که در این خاطرات هیچ زنی دخیل نبوده است.
وی خاطرنشان کرد: آنچه که سبب شد خاطرات عزت شاهی بدون حضور زن هم دلپذیر و موفق باشد، صداقت بیان نویسنده و همچنین صریح بودن آن باعث مورد قبول واقع شدن این خاطرات شد، در واقع خاطرات عزت شاهی پاسخی به مردمی بود که به دنبال راستی و درستی می گشتند.
در پایان این نشست یاحسینی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر ساخت فیلمی مبتنی بر کتاب دا عنوان کرد: نمی دانم که با وجود خط قرمزهای موجود و ملاحظات سیاسی چطور می شود، خاطرات یک زن مرده شور را به عنوان یک فیلم در صداوسیما تهیه و پخش کرد، بنابراین تا زمانی که یک سری ملاحظه کاری ها در جامعه ما وجود دارد نمی شود در این زمینه به صورت سریع اقدام نمود.
پایان پیام/
نظر شما