زیر پوست بخش بین الملل نمایشگاه کتاب

به گزارش خبرنگار شبستان، بیست و پنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در حالی از 13 اردیبهشت ماه به صورت رسمی کار خود را آغاز کرد که حدود 2 هزار و 500 ناشر داخلی و 77 کشور خارجی در آن حضور دارند. بخشی از ناشران خارجی در نیم طبقه شبستان و بخشی دیگر از این ناشران در محوطه باز نزدیک به خیابان بهشتی، ناشران عمومی در شبستان و ناشران آموزشی، کودک و دانشگاهی در محوطه باز نزدیک به خیابان قنبرزاده قرار دارند.

* از درگیری ارمنستان و آذربایجان تا تحویل غرفه ارمنی‌ها
نمایندگی های ناشران خارجی، سالن نشر الکترونیک و سالن بازار جهانی کتاب در سالن نیم طبقه شبستان قرار دارند؛ در واقع نیمی از این سالن را ناشران خارجی و نیمی دیگر را کشورها تشکیل می دهند. کشورها شامل غرفه های سفارتخانه ها و انجمن های دوستی هستند که آثار فرهنگی‌شان را به نمایش می گذارند. این سالن هر روز شاهد حضور سفیران سفارتخانه ها است.

برخی از مشکلاتی که در سالن بین‌الملل به وجود می‌آید، فعالیت‌های فرهنگی توأماً سیاسی کشورها است که در برخی موارد سبب ایجاد درگیری هم می‌شود؛ برای مثال، زمانی که از کشورها برای حضور در نمایشگاه کتاب دعوت می‌شده، ارمنستان به دعوت نامه جواب داده اما جمهوری آذربایجان که سال‌هاست با ارمنستان بر سر قفقاز درگیری دارد، به این دعوت پاسخ نگفته. اما زمانی که در روز اول نمایشگاه متوجه غرفه ارمنستان شده، به یکباره تصمیم به حضور می‌گیرد، البته بماند که این درگیری قدیمی بین این دو کشور، چه بساط هایی برای مسوولان سالن بین الملل ایجاد کرده.

اگر از همه این موارد بگذریم، ارمنی‌ها به دلیل اینکه کارشان در نمایشگاه کتاب تمام شده و اعضای شرکت کننده‌شان در نمایشگاه به ارمنستان بر می گردند، روز 18 اردیبهشت ماه غرفه‌شان را تحویل داده و به کشورشان بازگشتند. یکی از برنامه های فرهنگی ارمنستان در نمایشگاه کتاب، رونمایی از کتاب «روزهای طوفانی» آهارونیان، رییس انجمن دوستی ارمنستان در ایران بود.

* تهویه‌هایی که هر سال قول راه اندازی آنها داده می‌شود
وقتی قدم زنان از پله های شبستان وارد سالن کشورها بشوید، ناگهان هوای گرمی به صورت‌تان برخورد می کند. وقتی که با غرفه داران این بخش به صحبت می نشینید، امکان ندارد از وضعیت هوا ننالند و انتقاد نکنند. وقتی به سراغ کشورهای خارجی و غرفه های آنها بروید، با ایما واشاره آنها در خصوص گرمای هوا مواجه می شوید. وقتی به قسمت های اداری این سالن سری بزنید، کارمندان در حال باد زدن خودشان هستند و ... .

* تخلفات زیر سیبیلی افغان‌ها در نمایشگاه کتاب
نمایندگان کشورهایی که در سالن بین الملل حضور دارند، گاهی اوقات مشکلاتی را نیز برای بقیه غرفه ها ایجاد می‌کنند که با تذکرات شفاهی مسوولان سالن اقدام به رفع آنها می‌کنند؛ از جمله این مشکلات یا تخلفات جزئی، چسباندن تصاویر با نوشته های تحریفی و یا وارد شدن به حریم راهروها است. در این میان غرفه افغانستان که از قضا جزء غرفه های پر ازدحام و همیشه شلوغ بخش بین الملل است، گاهی به دلیل عقاید افراطی مختلف صدایشان بالا می‌رود. البته این مورد غیر از مواقعی است که به جای سه متصدی کارت دار، 12 نفر یکباره متصدی می شوند! 

* عرضه کتاب‌های ممنوع و جمع آوری سریع آنها
بخش فروش مستقیم کتاب های لاتین و بازار جهانی کتاب عربی، در محوطه باز مجموعه مصلی قرار دارند که هر یک از این گروه ناشران به دلیل قرارگیری غرفه شان با برخی مشکلات محیطی دست به گریبانند؛ از گرمای هوا گرفته تا نبود تهویه مناسب و در مواردی خرابی سازه‌هایشان.

برخی از ناشران عربی، در حال عرضه کتاب‌هایی که حاوی نقشه های جعلی از خلیج عربی بودند در نمایشگاه بودند، غافل از اینکه در آیین نامه و ضوابط موجود نمایشگاه کتاب، ممنوعیت عرضه این گونه کتاب ها با صراحت عنوان شده بود! این کتاب ها که تعداد آن کم هم نبوده، به همت مسوولان هیات رسیدگی به تخلفات ناشران خارجی از سطح نمایشگاه جمع آوری شدند. همچنین از دیگر مصادیق تخلف ناشران این بخش، عرضه کتاب‌هایی است که جنبه تبلیغی برای دیکتاتورهای مخلوع کشورهای بیداری اسلامی است. همچنین کتاب‌هایی که در زمینه وهابیت و سایر فرقه‌های ضاله است، نیز مشمول جریمه‌هایی مانند جمع آوری کتاب و در صورت توجه نکردن به این دستور تعطیل شدن غرفه خواهند شد.

گران فروشی هم یکی از معضلات و تخلفاتی است که گاهی در سطح نمایشگاه کتاب و تعدادی از غرفه‌های ناشران دیده می‌شود؛ این وضعیت در سالن فروش مستقیم کتاب های عربی زیاد اتفاق افتاده است.

* سرنوشت نامشخص انتشارات «نگاره ثریا»
روز سوم برپایی نمایشگاه کتاب بود که خبر رسید نیروی انتظامی در سالن لاتین بخش ریالی، به غرفه «نگاره ثریا» مراجعه کرده و چندین هزار جلد از کتاب های این ناشر که در حوزه هنر و معماری فعالیت می کند را جمع آوری کرده است. همچنین از وضعیت مدیر این انتشارات نیز خبری در دست نیست.

* بیداری اسلامی؛ بخشی تازه نفس و پر شور
بیداری اسلامی، بخشی جدید و ویژه در بخش بین الملل است که امسال در نمایشگاه کتاب حضور دارد. این بخش روز 13 اردیبهشت ماه با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افتتاح و کار خود را آغاز کرد. این بخش به منظور استفاده از فرصت برگزاری نمایشگاه و حضور هیات‌های مختلف فرهنگی از کشورهای اسلامی در نمایشگاه به وجود آمده تا زمینه تعامل میان آنها و کشورمان برقرار شده و شور و هیجان بیشتری به نمایشگاه داده شود.
 

گزارش از آزاده فضلی