به گزارش خبرگزاری شبستان، بهروز فرنو، پژوهشگر و استاد حکمت و فلسفه یکی از سخنرانان روز دوم نشست های تخصصی همایش ملی «هنر و تمدن شیعی» بود که مقاله اش را با عنوان «حقیقت تعالیم شیعه و اهمیت آن در عالم کنونی» ارائه کرد.
فرنو با تاکید بر ضرورت پرسش از تعالیم شیعی و بررسی اهمیت آن در جهان امروز، گفت: باید از خود بپرسیم که آیا بررسی آثار تمدنی و هنری شیعیان گذشته برای فهم درست تمدن و هنر شیعی کافی است؟ یا نیازمندیم به صورت عمقی تر تمدن شیعی گذشته را مورد بررسی قرار دهیم.
وی باطرح سوالی راجع به تمدن شیعی دوره صفوی ادامه داد: باید ببینیم که فرهنگ دوره صفویه با آن همه عظمتی که داشت و بزرگترین تجلی هنر و تمدن شیعی در تارخ بوده است چرا رو به افول گذاشته است!
این پژوهشگر گفت: برخی از متاخرین از جمله علی شریعتی معتقدند این افول به این دلیل بوده که تشیعی که در دوره صفوی وجود داشت، تشیع علوی نبوده و نوع نازلی از تشیع در آن زمان محقق شده است.
فرنو ادامه داد: ممکن است این اندیشه شریعتی را مشوب به تفکرات جدید روشنفکری بدانیم و از پذیرفتن آن سر باز زنیم اما به هر حال نمی توان این حقیقت را انکار کرد که تشیع در دوره صفوی رو به زوال گذاشت و توسط سلطان محمود افغان شکست خورد.
وی با بیان اینکه برای پژوهش این مسائل مهم تاریخی باید از تاریخ پژوهی گذر کنیم و به سمت فلسفه تاریخ و بررسی مبانی تمدن پیش برویم، افزود: باید بررسی کنیم که چرا تشیعی که در دوره صفویه وجود داشت تداوم پیدا نکرد و امروز منشیئت آن آرمان های شیعی تحت تاثیر فرهنگ و تمدن جدید مستور مانده است که ما قرار است آن ها را در قالب جمهوری اسلامی دوباره احیا کنیم!
این استاد دانشگاه گفت: با اشاره ای که در همین جلسات به اهمیت بحث ولایت در تشیع شده است مشخص شده که ریشه این مسئله تاریخی در نوع نگاه ما به ولایت است.
فرنو اضافه کرد: صفویه در آغاز اعتقادی عمیق به جمع میان طریقت و شریعت داشت یعنی هم ولایت (با کسر «و») را در نظر داشت و هم به ولایت (با فتح «و») اهمیت می دادند اما کم کم این وحدت طریقت و شریع از میان رفت و فرهنگ شیعی دوره صفویه رو به افول گذاشت.
وی در ادامه گفت: در تاریخ فقط یک جا طریقت و شریعت و ولایت (کسر «و») و ولایت (فتح «و») با هم جمع شدند و آن انقلاب اسلامی ایران با رهبری امام خمینی (ره) است.
این پژوهشگر امام خمینی را جامع معارف طریقت و شریعت خواند و گفت: ذوقی که امام (ره) به معارف قدیم داشت و به دلیل ورودش به مسائل جدید سیاسی توانست در عصر ما بعد مدرن دوباره انقلابی با محوریت وحدت طریقت و شریعت اتفاق بیفتد.
گفتنی است،همایش دور روزه ملی «هنر و تمدن شیعی» دیشب در تالار سوره حوزه هنری به کار خود پایان داد.
پایان پیام/
نظر شما