به گزارش خبرگزاری شبستان از آذربایجان شرقی، محمد حسن طالبیان، مسئول اجرایی تهیه پرونده های ثبت جهانی سازمان میراث فرهنگی کشور، در بازدید از محوطه تاریخی ربع رشیدی در تبریز تاکید کرد: ربع رشیدی یک سایت خیلی مهم و منحصر بفردی است که از تمامی آثار مشابه خود برجسته تر است.
وی اظهار کرد: بدیهی است بر اساس تدابیر اتخاذ شده از سوی میراث فرهنگی استان، برای ثبت جهانی این اثر تاریخی تمامی عملیات بر اساس پلان مدیریتی، با درایت و بهره گیری از افراد متخصص همراه است.
طالبیان افزود: در بخش شناخت و پژوهش در حوزه میراث جهانی مطالعه فراوان جزو ضروریات است زیرا تهیه پلان مدیریت و مشارکت صحیح برای اجرای آن در تمامی آثار ثبت جهانی و آثار ملی بر اساس آن انجام می شود.
این کارشناس میراث فرهنگی گفت: مدیریت در ساختار نیز جزو موارد مطرح بوده و باید انگیزه ای برای آسیب شناسی فعالیت در حوزه آثار تاریخی و ارزش شناسی برای محوطه ها باشد.
دکتر محمد حسن طالبیان اقدامات میراث فرهنگی استان در بحث تملک، کاوش، خوانا سازی و مرمت محوطه تاریخی ربع رشیدی را ستود و ادامه داد: اقدامات قابل توجهی در خصوص شکل گیری روند ثبت جهانی این اثر انجام گرفته است و لازم است تا اقدامات اساسی تر و توسعه یافته تر بر اساس پلان مدیریتی آغاز شود.
پیشینه:
حدود 700 سال پیش در تبریز، دانشگاهی به‌نام رشیدالدین فضل‌الله همدانی ایجاد شد. رشیدالدین وزیر غازان خان از حکمرانان وقت آن دیار بود. در آن زمان این دانشگاه شامل چهار دانشکده بود که در چهارطرف آن قرار داشت و اربع یا چهار عربی را به خود اختصاص داد و این مکان به نام ربع رشیدی شهرت یافت.
ربع رشیدی شهری کوچک بود شامل کتابخانه، مدرسه، مسجد، دارالایتام، حمام، مهمانسرا، بیمارستان، مدارس عالی، و کارگاه‌های صنعتی. فضل‌الله همدانی برای تامین هزینه‌های این مرکز املاک فراوانی را در نقاط مختلف اعم از ایران قدیم، بخش‌هایی از عراق، افغانستان، گرجستان، ولایت روم، آذربایجان و سوریه وقف این مرکز کرد.خواجه فضل‌الله همدانی که پیش از حمله مغول در قلعه‌های اسماعلیه زندگی می‌کرد و پس از آن مدتی به وزارت غازان خان رسیده و منشا خدمات فراوانی در غرب ایران و آذربایجان شد در سال718 ه.ق، با دسیسه‌های سیاسی کشته شد و ربع رشیدی هم پس از مرگ وی غارت و ویران شد.
هم اکنون آثار ناچیزی از آن در تبریز باقی مانده‌است. وی برای ساماندهی املاک وقفی وقفنامه‌ای را تدوین کرده بود که به وقف نامه ربع رشیدی معروف است و هم اکنون تنها یک نسخه از آن باقی است که در کتابخانه مرکزی تبریز قرار دارد. این نسخه تا سال 1348 در دست بازماندگان حاجی ذکاءالدوله سراجمیر، ساکن تبریز بود. انجمن آثار ملی در همان سال آن را از خانواده ذکاءالدوله خرید.
وقف نامه ربع رشیدی در خرداد ماه 1386 از سوی سازمان کتابخانه ملی ایران به یونسکو معرفی شد و در نشستی که از 21 تا 25 خرداد در یونسکو برگزار شد، به‌همراه شاهنامه بایسنقری در فهرست میراث مستند این سازمان به‌ثبت رسید. در نشست کمیسیون ملی یونسکو، سی و هشت اثر از کشورهای جهان در فهرست آثار مستند یونسکو ثبت شد. تعداد آثاری که از سال 1997 تاکنون در این فهرست به ثبت رسیده‌است، به 158 اثر افزایش یافته‌است.
پایان پیام/
نظر شما