چاپ و نشر کتب مسجدمحور متولی مشخصی ندارد

حجت الاسلام علی اکبر گندمکار، کارشناس و پژوهشگر مسجد با اشاره به این که مرکز رسیدگی به امور مساجد و دفتر مطالعات و پژوهش های وابسته به آن مرکز از سال 83 تاکنون فعالیت پژوهشی و آموزشی مختلفی داشته و دارد، به خبرنگار شبستان گفت: بیش از 30 جلد کتاب با محوریت مسجد از سوی این مرکز به چاپ رسیده که بیش از 200 تا 300 کتاب فارسی و عربی دیگر به صورت پراکنده مورد چاپ و نشر ناشران قرار گرفته است.

 
وی افزود: با توجه به این که موضوع مسجد، یک موضوع و مطالعه میان رشته ای است که از زاویه تمام علوم انسانی می توان به آن پرداخت و پژوهش کرد، گفت: هنوز ده ها موضوع و محورهای کلان بنیادین و راهبردی و کاربردی در حوزه مسجد و مسائل مرتبط با آن مطرح است که در مورد آنها پژوهشی صورت نگرفته است که از جمله آنها می توان به کتب بنیادین مرجع و مصدر و دانشنامه ای، مدیریت استراتژیک مساجد برای نقشه راه جامع مساجد، ترسیم و تعیین شاخص های ارکان (امام جماعت، خادم، هیئت امنا) مسجد مطلوب و الگو، تحلیل و بررسی وضعیت فعلی مساجد در محورهای مختلف و مقایسه آن با وضعیت ایده آل، و به تعبیر رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی «مسجد طراز اسلامی» اشاره کرد.

ضرورت توجه به ترجمه کتب مسجدمحور

وی گفت: با توجه به مراجعاتی که از کشورهای دیگر مثل عراق، پاکستان و روسیه و غیره طی هفت سال گذشته به دفتر مطالعات و پژوهش های امور مساجد می شد، احساس می شد که علاوه بر نیازشان به الگوگیری و الگوپذیری در شیوه مدیریت فرهنگی و ساماندهی مساجد و ائمه جماعاتشان، خواستار ترجمه کتب مسجدمحور هستند.

وی ادامه داد: معتقدم ما باید علاوه بر تالیف کتب بنیادین مرجع و مصدر با استاندارد و ممیزی کتاب سال، واحد "ترجمه کتب مسجدمحور" به عربی و انگلیسی و بالعکس را در حوزه مسجد راه بیاندازیم؛ چراکه ظاهرا ما هنوز تعریف دقیقی حتی از خود واژه مسجد و متعلقات آن در دانشنامه های رسمی نداریم.

وی با بیان اینکه شایسته و بایسته است مرکز رسیدگی به امور مساجد و سایر مراکز و نهادهای حکومتی و دولتی که متولی امر مسجدند با برنامه ریزی مدون و همکاری صمیمانه و مشترک در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و یا امثال آن حضور یابند، اظهار کرد: متولیان امور مسجد باید با ارائه محصولات فرهنگی و آثار علمی و ادبی و هنری به احیای فرهنگ و اندیشه غنی و کهن مسجد که همزاد با تاریخ اسلام و بشریت بوده، بپردازند.

معرفی آثار برتر مسجدپژوهی
این پژوهشگر حوزه مسجد با توضیح این که کتاب «فرهنگ مسجد» از جمله کتب مطلوب و قابل توجهی است که به صورت تخصصی در عرصه مسجد چاپ شده است، گفت: فرهنگ مسجد، دایرة المعارف جامعی از مفاهیم و مداخل مسجد است که از کتب روایی، تفسیری، فقهی و تاریخی فریقین گردآوری شده و توسط گروهی از محققین دفتر مطالعات و پژوهش های امور مساجد قم با تالیف 148 مَدخل در انتشارات ثقلین در سال 85 به چاپ رسیده است.

وی افزود: این کتاب مشتمل بر مهمترین مصطلحات و کلیدواژه ها در باب مسجد است. البته کتبی چون «سیمای مسجد در 2جلد» «مدیریت راهبردی مساجد»، «مسجددرروایات واخبار»، «عوامل جذب جوانان ونوجوانان به مسجد» «مجموعه فروغ مسجد 1تا7» از کتب ارزشمند حوزه مسجداند.

بایدها و نبایدهای حضور زنان در مسجد
حجت الاسلام گندمکار در معرفی مقاله خود با عنوان «بررسی تاریخی و فقهی حضور زن در مسجد در صدر اسلام» با تاکید بر این که حضور بانوان در مسجد براى اقامه نماز جماعت در عصر رسول اکرم(ص) از مسلمات تاریخ است، تصریح کرد: اسماءبنت عُمیس، از نخستین زنان مهاجروقتى از «حبشه» بازگشت، به دیدار همسران پیامبرآمد. و پرسید،«آیا آیه‏اى درباره زنان نازل شده است؟» پاسخ دادند: «خیر» اسماء خدمت پیامبر6 رسیده، عرض کرد: «اى رسول‏خدا! جنس زن گرفتار خسران و زیان است» پیامبر فرمود: «چرا؟» گفت: «چون در قرآن فضیلتى همانند مردان براى زنان نیامده است».

وی ادامه داد: در این هنگام آیه 35 سوره احزاب نازل شد که ده ارزش معنوى یکسان بین زن و مرد را مطرح نمود.زن در کمالات و درک مدارج عالیه اخلاقى، هیچ تفاوتى با مرد ندارد و اسلام نیز او را مانند مرد از روح کامل انسانى و اراده و اختیار برخوردار مى‏داند بنابراین هر دو را در یک صف واحد قرا ر داده و در یک مسیر هدایت کرده است.

وی افزود: اسلام، زنان را تا جایى که حضورشان به فساد آلوده نشود از شرکت در اجتماع نهى نمى‏کند، بلکه در بعضى موارد شرکت آنان را واجب مى‏کند؛ مانند شرکت در مراسم حجِ واجب که بر مرد و زن به یک اندازه واجب است و حتى شوهر هم حق جلوگیرى از همسر خود را ندارد. (الخلاف: ج 2 ، ص 431 ؛ کتاب الحج، آداب الاحرام.)

حجت الاسلام گندمکار با تاکید بر این که در متون روایى شیعه و سنّى، براى رفت‏وآمد به مساجد، فواید و آثار فراوان دنیوى و اخروى بیان شده است، گفت: فقهاى متقدم و متأخر و نیز معاصر، حضور زنان را همچون مردان، در مسجدالحرام و مراسم عبادى، اجتماعى و اخلاقى سیاسى نماز جمعه، اعتکاف و حج جایز شمرده‏اند. از این‏رو بانوان نیز با رعایت شرایطى مى‏توانند از همه این نتایج و آثار برخوردار باشند.

وی با استناد به فقط یک حدیث از امام علی(ع) آثار سازنده و پاداش‏های آمد و شد به مسجد را در هشت مورد عنوان کرد و گفت: پیدا کردن دوستى که در مسیر اطاعت خداوند از وى بهره گیرد، فراگیرى علم و دانش جدید و سودمند، شنیدن سخنى که او را به نیکى رهنمون گردد و از بدى باز دارد ، عقاید خود را با دلیل و برهان، محکم سازد، رحمتهای دنیوی و اخروی از خداوند،، ترک گناه از روى شرم و حیا و یا ترک آن در اثر خوف و خشیت و صدها اثر کارآمد دنیوى و اخروى براى حضور در مسجد نقل شده است.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به مجموعه روایات و آیات شریفه درباره مسجد، مى‏توان گفت که اگر بانوان با رعایت شرایطی ـ چون:اجازه شوهر، استفاده نکردن از بوى خوش( که نامحرم را جلب کند)، عدم اختلاط زن و مرد در مسجد، توقف بیجا نکردن در مسیر مسجد و پرهیز از سخنان بلند و بیهوده ـ در این مکان‏ الهى وارد شوند، مى‏توانند از آثار عبادى معنوى، علمى، سیاسى اجتماعى و به ویژه اثرات اخلاقى، روانى و تربیتى خانواده و سعادت و رشد شخصیتی فرزندانشان از مسجد بهره‏مند شوند.

از بانک جامع کتب و محققین مسجدمحور چه خبر؟
وی که تا چندی پیش در دفتر مطالعات و پژوهش های مرکز رسیدگی به امور مساجد فعالیت می کرد درباره راه اندازی بانک جامع محققین و کتب مسجدمحور در مرکز رسیدگی به امور مساجد گفت: تاکنون مرحله اول آن به انجام رسیده است.

حجت الاسلام گندمکار اظهار کرد: در فاز اول این طرح قرار است از طریق فراخوان و اطلاع رسانی به صورت سخت افزاری و نرم افزاری از تمامی صاحبان اثر در حوزه مسجد پژوهی در کشور دعوت حضوری و یا الکترونیکی صورت گیرد.

وی با اشاره به اینکه این طرح چند منظوره و اهداف گوناگونی دارد، گفت: یکی از اهداف این طرح را جمع آوری و ساماندهی تمامی آثار اعم از کتب مقالات و پایان نامه ها و شناسایی صاحبان اثر دانست و در نتیجه به داشته ها دست می بابیم و با نیازسنجی اولویت ها، برنامه ریزی دقیق تر و مدوّن تر انجام می گیرد و از موازی کاری و پژوهش تکراری جلوگیری می شود.

وی خاطر نشان کرد: علاوه بر اینکه پس از دستیابی به این امر، هم کتابخانه تخصصی مسجد در دفتر مطالعات قم مجهز شده و هم با برنامه ریزی دقیق و مدون در اختیار سایت مرکز رسیدگی به امور مساجد قرار می گیرد تا هم خدمتی در احیای فرهنگ مسجد باشد و هم کاربران اینترتی جهانی و علاقه مندان به دین اسلام با پایگاه مقدس مسجد که نهاد و نماد تمدن اسلام است بیشتر آشنا شوند و خود زمینه ای برای ایجاد ارتباط شبکه جهانی مساجد و مسجدیان به وجود آورد.
 

پایان پیام/