به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، اجرای پویش «عزیزم حسین(ع)» برای دومین سال پیاپی و تولید نماهنگ آن با نوای مشترک عبدالرضا هلالی و محمد اسداللهی به مناسبت سالروز ولادت امام حسین(ع) که فضایی شاد و کودکانه دارد و در مدتزمان کوتاه پس از نشر توانسته ارتباطی موثر با مخاطب خُرد و بزرگسال برقرار کند، فرصتی را ایجاد کرد تا با حجتالاسلاموالمسلمین «مصطفی کرمی»، کارشناس مذهبی، منبری سرشناس و از داوران برنامه پربیننده حسینیهی معلی درباره الزامات کار مذهبی برای کودک و نوجوان گفتگو کنیم که مشروح آن در ادامه میآید:
انجام کارهای فاخر و اثرگذار مذهبی برای قشر کودک و نوجوان و بردن مسیر تولید آثار دینی به این عرصه چه اهمیت و ضرورتی دارد؟
با توجه به آنکه شاکله شخصیت و هندسهی روان هر انسانی در سنین کودکی و نوجوانی شکل میگیرد و از این سنین است که خطوط کلی و اصول محوری هر انسان در ابعاد فردی و اجتماعی ساختار مییابد، لذا ضرورت دارد که تربیت در حوزههای مختلف بهویژه ساحت دینی، از این سن حساس آغاز شود.
این ضرورت که ما باید بر این قشر که هسته کانونی و مرکزی همه تحولات اجتماعی هستند، بیشتر متوجه و متمرکز باشیم، اجتنابناپذیر است چراکه غفلت از این قشر و حساسیتهای آن باعث آسیبهای جدی در بخشهای مختلف فرهنگی و منجر به بروز برخی اتفاقات تلخ اجتماعی میشود ... از این رو، در روایات ما تاکید شده متوجه کودکان و نوجوانان باشید چراکه هویت و شخصیت اجتماعی انسان در این سنین خاص شکل و ساختار مییابد.
از این رو، اگر به این گروه خوراک فکری خوبی بدهیم و عواطف و هیجانات و احساساتشان را مهندسی کنیم میتوانیم آنها را در مدار توحید قرار دهیم. اهمیت این مسئله به خوبی توسط دشمن درک شده و تلاش خود را بر ارائه خوراک فکری به این قشر متمرکز کرده است تا به تعبیر مقام معظم رهبری برای فرهنگ منحط غربی سرباز تربیت کند! لذا ضرورت دارد بر این گروه سنی حساس و آیندهساز متمرکز شویم و به دادشان برسیم تا غفلت ما خدایناکرده منجر به بروز برخی اتفاقات تلخ نظیر آنچه در ماههای اخیر رخ داد، نشود.
تبلیغ و ترویج و تبیین معارف دینی برای گروه سنی کودک و نوجوان چه الزامات و بایدهایی دارد و باید در چه بستری انجام شود که تاثیر لازم را بر جای بگذارد و برای نسلی که در معرض تبلیغات سوء دشمن قرار دارد، جذاب باشد؟
ابیات «چون که با کودک سر و کارت فُتاد/ هم زبان کودکان باید گشاد» یا «بهر طفل نو پدر تیتی کند/گر چه عقلش هندسهی گیتی کند» راه ارتباط با کودک و نوجوان و تاثیرگذاری بر آنها را نشان ما میدهد؛ به عبارت دیگر، باید زبان کودک، اقتضائات دنیای کودک و محرکات و متغیرهای فضای کودک را بشناسیم و این مهم احتیاج به کار عمیق روانشناختی دارد، اینکه ادراک کنیم اولاً فضای کودک چه کیفیتی دارد و متناسب با آن محتوا ارائه کنیم لذا باید درباره زبان و فضای کار کودک بیشتر آشنا شویم و مهارت کسب کنیم.
ورود چهرههای سرشناس مداحی به عرصه کار کودک، نویدبخش چه مسیر و آیندهای در این ساحت است و میتواند منشأ چه برکاتی شود؟
بنابر اهمیتی که انجام کار هنری با فضا و رویکرد مذهبی برای کودکان و نوجوانان دارد اگر مداحان و منبریهای سرشناس و پرمخاطب به دنیای کار برای کودک و نوجوان ورود و به فضاسازی برای تربیت دینی آنها کمک کنند میتوان از همان سنین پایین، نقاط حساس و سرنوشتساز را در تربیت و هدایت آنها اعمال کرد.
بعد از مرحوم حجتالاسلام راستگو که در میان کودکان و نوجوانان به «عمو راستگو» مشهور بود، چهره حوزوی که برای این گروه سنی تا این اندازه محبوب و شناختهشده باشد، یا نداشته یا کمتر داشتهایم، با توجه به ضرورت تربیت دینی این قشر خاص، حوزههای علمیه چه وظیفهای در ساحت کار برای آنها دارند؟
خوشبختانه، نسل جدیدی که در حوزه علمیه وارد شده این ضرورت را درک کرده و مشغول به فعالیت برای کودک و نوجوان است و الحمدالله موفق هم شده؛ البته کار در این ساحت نیازمند کسب مهارتهای فردی، تبحر و تخصص و همسنخیِ روحی و علاقمندی به فضای کار با کودک و نوجوان است. لذا حوزههای علمیه باید افرادی را شناسایی و ساماندهی و وارد این عرصه کنند علاوه بر این، باید فضای کار کودک و نوجوان را بررسی کنیم. متأسفانه، ما در سالهای اخیر از ضرورت و اهمیت این کار غفلت کردهایم در حالی که جای کار جدی در این باره از سوی مداحان و ذاکران و منبریها احساس میشود چون از این جا است که جامعه ساخته میشود.
بیتوجهی به تربیت و رشد معنوی و مذهبی کودکان و نوجوانان عواقب سوء در آینده آنها دارد چنانکه سعدی میگوید: «آنکه در خردیاش ادب نکنند/ در بزرگی فلاح ازو برخاست». بنابر تعبیر روایات ائمه(ع)، قلب کودک و نوجوان مثل زمین بایر و حاصلخیزی است که چیزی در آن کِشت نشده و آماده برای پاشیدن هر نوع بذری است، باید مراقب باشیم که چه بذری میکاریم چون همان را برداشت میکنیم.
فضاسازیهای رسانهای همچون تولید برنامه تلویزیونی حسینیهی معلی و نیز تولید آثار هنری مثل «سلام فرمانده» که فرصت دیده شدن کودکان و نوجوانان در آثار مذهبی را میدهند در جذب این گروه سنی خاص به فعالیتهای دینی مذهبی چه تأثیری دارند؟
این قسم فعالیتها دارای فضایی هیجانی و احساسی هستند که با عواطف کودک و نوجوان سروکار دارند و از این بُعد بر آنها تأثیر میگذارند و لازماند خصوصاً که به ما توصیه شده از این هیجانات حاکم بر قلب کودک و نوجوان استفاده مطلوب و حداکثری را داشته باشیم و بنابر دستورالعملهایی که در متون طبقه اول دینی به ما شده، اگر این عواطف مدیریت نشوند به خطری جدی و آسیبزننده تبدیل خواهند شد!
مهمتر آنکه در کنار این اقناع هیجانات و احساسات و عواطف، باید فضای رشد فکری مناسب را برای آنها ایجاد کنیم، هنرهایی همچون سرود و مداحی حکم چاشنی را برای تربیت دینی فرزندان ما دارند بُن و فُندانسیون، رشد و پرورش فکری کودک و نوجوان است و این قسم کارهای احساسی و هیجانی همچون سلام فرمانده و ... همچون بنزینی است که آتش شور و احساس را در آنها شعلهور می کند؛ این هر دو باید در کنار هم باشند وگرنه عواطف میتواند حکم پرتگاه را پیدا کند! به عبارت دیگر، هیجانات و عواطف در عین اینکه میتواند سکوی رشد و اعتلاء باشد میتواند سبب سقوط و انحراف هم شود. بهتر آن است که ما تربیت و پرورش فرزندانمان را از مهدکودک آغاز کنیم اگر حواسمان نباشد میبینیم نوجوان ما به منبعی هیجانی در دست دشمن تبدیل شده است مثل برخی اتفاقات چند ماه اخیر و سوءاستفادههای دشمن از فضای احساسی و عاطفی این قشر حساس.
نظر شما