کاشی «خانه حسینی» بر سردر خانه حجت الاسلام موسوی ضیابری ماندگار شد

به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان- مهری شیرمحمدی،

این روزها که خاطرات انقلاب 1357، بازخوانی می شود، تلگراف معروف آیت الله سید محمود موسوی ضیابری هم به اذهان متبادر می‌شود. تلگرافی که طی آن، وی از رئیس جمهور وقت فرانسه می خواهد، مراتب مهمان نوازی را نسبت به آیت الله خمینی(ره) که در تبعید در فرانسه بسر می برد، بجا آورد.

حالا در روزهایی که در هر محفلی تفسیر و خاطراتی از چرایی و ضرورت انقلاب 57 شنیده می‌شود، رئیس شورای شهر و سرپرست شهرداری رشت نیز به دیدار یکی از اعضای خاندان موسوی ضیابری می‌روند. هرچند که در این دیدار نیز خاطراتی از روزهای ملتهب پیش از انقلاب نقل قول می‌شود، ولی هدف از این دیدار صرفا خاطره‌گویی نیست.

میهمانان حامل کاشی هستند که قرار است بر سر در خانه‌ای نصب شود، که حدود 70 سال در این خانه مجلس روضه خوانی برپا می‌شود. کاشی با محتوای نوشته شده «خانه حسینی» بر سر دربِ منزل خاندان موسوی ضیابری نصب می‌شود. حالا آیندو روندگان در کوچه پس کوچه‌های محله ساغریسازان، از قدیمی‌ترین محلات رشت، پلاکی را بر سر در خانه‌ای می‌بینند که روی کاشی منقش نوشته شده خانه حسینی.

اگرچه صاحبخانه، قدمت خانه را بیش از 300 سال عنوان می‌دارد، ولی نوع معماری حکایت از قدمت حدودا 120 ساله می‌دهد و از همه مهمتر اینکه خانه جد ایشان در روستای ضیابر – که در فهرست آثار ملی ثبت شده است- 200 سال قدمت دارد.

تمام فضای خانه پر از کتیبه و پرچم‌های سیاه و مشکی است. بنابراین نمی‌توان آثاری از گچبری و یا دیگر عناصر تزئینی دید تا بتوان بر اساس آن سبک و سال معماری خانه را گمانه زنی کرد. در این خانه نیز، همچون دیگر خانه‌های  شهری رشت قدیم، بوی چوب، پیچیده است، از لمبه‌های چوبی سقف گرفته تا درب و پنجره‌های چوبی که سفیدی بر آن نقش بسته است. در این خانه همچنین، منبر چوبی هست که گفته می شود خود منبر 100 سال قدمت دارد.

رف‌ها و طاقچه‌های خانه حاوی تصاویری از برخی علمای حوزوی است و میزبان یعنی «حجت الاسلام سید حسن موسوی»، یک به یک افراد را معرفی می‌کند. برخی از تصاویر، اساتید وی در دوران طلبگی بودند. همچون؛ آیت الله بروجردی و آیت الله حجتی. او از خاطرات پدرش گفت: از اینکه به وی سفارش می‌کرد، هیچگاه به دنبال مناصب سیاسی نباشد و درس و منبر و روضه را رها نکند. از اینکه روضه خوانی باید در این خانه پابرجا بماند و ماند. حجت الاسلام سید حسن موسوی، خاطرات پیش از انقلاب 1357 را بازخوانی می‌کند که به دلیل ممنوعیت روضه خوانی در دوران پهلوی اول، در خفا مجلس روضه خوانی برپا می‌کردند. 

اهالی می‌گویند؛ این خانه دهه‌هاست میزبان اهالی محله ساغریسازان است که در مناسبت‌های مختلف مذهبی به‌ویژه دهه محرم و صفر و ایام فاطمیه، میزبان سوگواران و عزاداران حسینی و فاطمی است. اهالی ساغریسازان با این خانه خاطره دارند، با مجالس روضه خوانی‌اش و روزهای دورهم بودن مردم به بهانهای هرچند سوگواری. اما معلوم نیست پس از حجت الاسلام موسوی که اکنون حدود 90 سال سن دارد، این خانه چه سرنوشتی پیدا می‌کند. آیا می‌توان امید داشت در عین حفظ حقوق مالکانه، خانه را ثبت ملی کرد تا همچون خانه شفیعی و خانه سواررخش بماند تا صدها سال دیگر؟!

شاخص‌ترین چهره از این خاندان سید مهدی موسوی است. او پدر سید محمود موسوی ضیابری است که بعدها اداره حوزه علمیه مسجد کاسه فروشان را عهده دار گردید و پس از فوت نیز در حیاط همین مسجد به خاک سپرده شد.

اما همین یک خانه نیست که منتسب به خاندان ضیابری است و به نوعی حسینه شده است. خانه دیگری در روستای ضیابر نیز وجود دارد که متعلق به جد ایشان یعنی سید مهدی موسوی ضیابری است و با قدمت 200 سال در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این خانه نیز در ایام دهه محرم، پذیرای هیات های سینه زنی و عزاداری است.

سادات روستای ضیابر، عمدتا خود را منتسب به امامزادگان آقاسید محمد جان و مولا جان می دانند که گفته شده پدر و پسر بودند. تعزیه دهه محرم ضیابر هم در گیلان شهرت زیادی دارد و خاندان آیت الله موسوی ضیابری می گویند ایشان در زمان تحصیل در نجف اشرف، تعزیه خوانی را با خود به روستای زادگاهش یعنی ضیابر آورده است.