خبرگزاری شبستان: پروفسور گئورگی گاوس از مشاوران کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا است که در دانشگاه ورمونت تدریس می کند. او مسلط به زبان عربی و یک خاورمیانه شناس حرفه ای است. گاوس مولف سه کتاب در خصوص نفت و امنیت ملی در خصوص خاورمیانه عربی بوده و مقالات متعددی را برای روزنامه ها و مجلات تخصصی ایالات متحده نگاشته است. با توجه به حساسیت های موضوع سوریه و بحث امنیت در منطقه خارومیانه و چالش های پیش روی یمن با این اندیمشند آمریکایی به گفتگو نشسته ایم، او پس از گذشت بیش از یک ماه به سوالات ارسال شده پاسخ گفت که نشان از دقت وی و حساسیت موضوع دارد.
سوال نخست را با یک مفهوم مهم و نه چندان تازه در فرهنگ سیاسی جهان آغاز می کنیم، به نظر شما تا چه اندازه می توان تحریم ها و اقداماتی که غرب در مقابل سوریه در پیش گرفته است را در قالب جنگ نرم گنجاند؟
ـ آنچه که من در مورد سوریه می‌بینم در قالب دو مفهوم جنگ نرم و قدرت نرم قابل بررسی نیست. سوریه مورد تحریم‌های سخت غرب قرار دارد به همین جهت باید توجه داشت که پشتیبانی از مخالفان مسلح اسد حمایتی ـ نظامی است.
به نظر می رسد طرح های رفورم اسد مورد اقبال عمومی قرار گرفته اند اگر چنین طرح های را معتبر می دانید آیا می توان در مورد کشورهای چون بحرین نیز از رفورم های سیاسی برای آرام ساختن جامعه بهره جست؟
ـ رفراندوم قانون اساسی جدید در سوریه زمانی قابل بررسی است که منجر به گفت‌وگوهای سیاسی و کنار گذاشتن سلاح شود. در همین حال من بر این باورم در بحرین زمانی دولت می‌تواند ادعا کند صلح و امنیت را برقرار کرده که با مخالفان به گفت‌وگو بنشیند.
در بحرین شرایط سیاسی هر روز وخیم تر می شود و درگیری های خیابانی مخالفان را به خانه هایش باز نمی گرداند آیا چنین بحران های می تواند منجر به انتقال پایگاه پنجم نیروی دریایی آمریکا به اردن شود؟
ـ من شک دارم که تحولات سیاسی بحرین انتقال سربازان آمریکایی را به دنبال داشته باشد و ایالات متحده بحرین را ترک نمی‌کند.
تحولات در خاورمیانه عربی نشان می‌دهد اقتصاد و جامعه شناسی پیوندی جدا ناشدنی دارند اما تا زمانی که درگیری های داخلی در این کشورها وجود دارد به نظر نمی رسد بتوان ثبات را در منطقه دید به نظر شما نقش غرب در هرج و مرج داخلی کشورهای خاورمیانه تا چه اندازه پر رنگ است؟
ـ من فکر می‌کنم هرج و مرج‌ها و بی‌نظمی‌های اجتماعی در مسیر مردم سالاری در حال وقوع است. در کشورهای مصر، تونس و بحرین به نظر می‌رسد مسیر آزادی‌های اجتماعی و مدنی همواتر باشد اما در لیبی شرایط به شکل دیگری است. همانطور که شاهد آن بوده‌ایم واکنش غرب تاکنون نسبت به هر کدام از موارد فوق متفاوت بوده است و بسته به شرایط داخلی این کشورها غرب نیز مواضع متنوعی گرفته به همین جهت نمی‌توان یک حکم کلی داد. در تونس شرایط با مشارکت مردمی و بدون درگیری طی می‌شود اما در مصر موضع آمریکا در حمایت از مبارک و بعد از تغییر آن کمی شرایط را دشوار کرد که اکنون در فضای امن‌تری قرار دارد. اما لیبی شکلی متفاوت دارد، دخالت نظامی غرب کمی اوضاع را به چالش کشیده است. در مورد سوریه باید بگویم یک گزینه بی‌مانند در میان دیگران به نظر می‌رسد این کشور با رژیم اسرائیل بحران‌های جدی دارد در عین حال از دوستان ایران است. در همین حال غرب بحرین را برای آزادی‌های مدنی تحت فشار قرار می‌دهد زیرا حضور ناوگان پنجم نیروی دریای آمریکا در حاشیه خلیج فارس همه چیز را تحت‌تاثیر خود قرار داده است.
عربستان سعودی با یک نظام سیاسی عقب مانده اکنون در کنار دیکتاتوری قطر تلاش هایی را برای تغییر رژیم ها در خاورمیانه در دستور کار خود قرار داده است چرا غرب با وجود واقعیت های چون فقر فردیت و نبود حقوق بشر در این دو کشور از جریان های آزادی بخش در آنها حمایت نمی کند؟
ـ غرب از اقدامات مردمی در سوریه دفاع کرده است اما در لیبی شاهد آن نبوده‌ایم. این سوال شما به نقطه حساسی اشاره دارد، بلی درست است نگاه غرب به آزادی‌های فردی و جنبش‌های مردمی به صورت قابل توجه‌ای میان دوستان و دشمنان تفکیک قائل می‌شود و ما آنطور که باید در مورد قطر و عربستان حساس نیستم و استاندارد‌های دوگانه‌ای بر سیاست خارجی آمریکا حاکم است.
آینده نهضت های آزادی بخش در بحرین و یمن را با توجه به دخالت های عربستان و قطر در کنار سکوت آمریکا چگونه ارزیابی می کنید؟
ـ من فضا در بحرین را ساده ارزیابی نمی‌کنم. اپوزسیون و دولت از یکدیگر فاصله دارند و دولت از سوی جریان‌های افراطی در عربستان سعودی حامیانی را دارد در همین حال به نظر من دولت و گروه بزرگ اپوزیسیونی «الوفاق» نمی‌توانند توافقی دست یابند. در یمن اوضاع از این هم پیچیده‌تر است زیرا دولت مرکزی بسیار ضعیف بوده و آثار حاکمیت علی عبدالله صالح در این کشور کاملا مشهود است. در همین حال گروه الحوثی‌ها در شمال و جنبش جنوب در جنوب یمن در کنار فعالیت‌های القاعده فضا را پیچیده‌تر از گذشته کرده است. نظر من آن است که عربستان سعودی قدرتمندترین بازیگر خارجی در یمن بوده و گذر زمان دولت مرکزی را از مردم و گروه‌های قدرت جدا و ضعیف‌تر می‌کند.
پایان پیام/
نظر شما