به گزارش خبرنگار گروه غدیر و مهدویت خبرگزاری شبستان، کرسی «کارکردهای اعتقادی انتظار و جامعه منتظر با تاکید بر اندیشه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی» در ادامه سلسله نشست های علمی همایش «مهدویت و انتظار در اندیشه آیت الله العظمی صافی گلپایگانی» صبح امروز (شنبه، ۱۶ مهرماه) در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد.
بنابر این گزارش، حجت الاسلام والمسلمین حسین الهی نژاد، رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی در این کرسی علمی ترویجی با بیان اینکه مهدویت موضوعات مختلفی را شامل می شود، اظهار کرد: همچون ولادت، ولایت، غیبت، ظهور و حیات حضرت حجت(عج)، حکومت جهانی ایشان و نیابت خاص و عام و ... در این میان، شاید پرکاربردترین آموزه مهدویت، انتظار باشد. انتظار معرکه‌آرا و محل گفتگو و تحقیق و پژوهش قرار گرفته است. و در زندگی فردی و اجتماعی منتظران کاربرد عمیق و گسترده دارد.
این کارشناس مهدی با بیان اینکه بنابر اصل انتظار جامعه منتظر را به سه قسم تقسیم می کنیم، گفت: جامعه منتظِر، جامعه منتظَر و جامعه غیرمنتظر؛ انتظار هم نقش فردی دارد و هم نقش اجتماعی؛ این نقش ها در سه رویکرد قابل توجیه است، کارکرد انتظار با رویکرد بینشی، کارکرد انتظار با رویکرد گرایشی و کارکرد انتظار با رویکرد کنشی و رفتاری.
وی تصریح کرد: کارکرد بینشی انتظار بر اندیشه و افکار منتظران تاثیر می گذارد، کارکرد گرایشی بر اعتقادات و باورها و انگیزه های منتظران تاثیر می گذارد و کارکرد کُنشی بر رفتار آنها تاثیر گذاشته و افعال آنها را متاثر می کند. کارکردهای انتظار با رویکرد بینشی با عقل نظری تبیین می شود؛ کارکرد گرایش و کنشی انتظار با عقل عملی تبیین شدنی است.
حجت الاسلام الهی نژاد ادامه داد: عقل نظری به دو قسم تقسیم می شود، حکمت نظری و حکمت عملی، حکمت نظری به شناسایی هست و نیست‌ها می پردازد و در قالب جهان‌بینی تعریف می شود، عقل عملی هم دو کاربرد می تواند داشته باشد، یکی عهده‌دار عزم ها و انگیزه ها در قالب افعال باطنی و جوانحی و قسم دوم شامل کنش ها و رفتارها است.
وی تاکید کرد: منظور ما از کارکرد در این بحث، کارکرد گرایشی است که عقل عملی برای توجیه آن به میدان می آید، ضرورت بحث از آن رو است که ما در عصر غیبت امام زمان(عج) قرار داریم و فقدان حضرت(عج) را احساس می کنیم و لغزش‌گاه ها و بیراهه ها در این عصر بسیار است و اعتقاد مردم به خدا و دین و امامت با نبود ظاهری امام زمان(عج) در معرض خطر قرار دارد. لذا نیاز داریم به انتظار بیشتر بپردازیم.
رئیس پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی ابراز کرد: از حضرت موسی بن جعفر(ع) است که فرمودند: غیبت رخ می دهد به خدا قسم دین‌تان دین‌تان ... یعنی دین خود را حفظ کنید. آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در کتاب «امامت و مهدویت»، جلد 2، صفحه 234 به نقش دین باوری و خداباوری انتظار اشاره دارد، یا آنکه به ابعاد فردی و اجتماعی انتظار در عرصه های تمدنی، فرهنگی و سیاسی تصریح کرده است.
وی در شرح تفاوت سه رویکرد بینشی، گرایشی و کنشی ابراز کرد: در رویکرد بینشی انسان اختیار ندارد و آدمی چه بخواهد و چه نخواهد اگر به موضوعی واقف شود نسبت به آن عالم می شود و اختیاری در این علم ندارد. نمی توان گفت من منتظر منجی و امام زمان(عج) هستم و اعتقادی به امامت حضرت(عج) ندارم، در جامعه منتظران، اعتقاد به امامت حضرت حجت(عج) اصلی اساسی است.
حجت الاسلام الهی نژاد با بیان اینکه باید از انتظار به اعتقاد امامت امام زمان(عج) برسیم، گفت: روایت است از امام سجاد(ع) که فرمودند: منتظران ظهور افضل کل زمان ها هستند. یعنی مردم عصر غیبت از همه انسان ها در طول تاریخ فضیلت بیشتری دارند!
وی با بیان اینکه دومین کارکرد انتظار اعتقادورزی به ولایت است، تصریح کرد: وقتی انتظار را برجسته‌سازی کنیم ولایت‌پذیری مطرح می شود، امیرالمومنین علی(ع) فرمودند: خوشا به حال او که امام مهدی(عج) را درک می کند و به او ولایت می ورزد. این برای آن است که اینها مزین به وصف انتظار هستند، این زینت، اعتقاد به ولایت امام(ع) را وجوب می بخشد.
حجت الاسلام الهی نژاد تاکید کرد: اعتقادورزی به جانشینان امام زمان(عج) هم از کارکردهای انتظار است چنان که امام زمان(عج) خود فرمودند: در رویدادهای زمانه، به راویان حدیث ما رجوع کنید. آنان، حجت من بر شمایند و من، حجّت خدا بر آنانم.
وی اعتقادورزی به حضور امام زمان(عج) را دیگر کارکرد انتظار دانست و خاطرنشان کرد: این حس باید در جامعه اشاعه بیابد که ما در محضر امام عصر(عج) هستیم این حس حضور در انسان نوعی تقوا و حفظ نفس ایجاد می کند؛ هیچ منتظِری بدون منتظَر نیست، این رابطه حتمی و قطعی است، چنان که هفته ای دو مرتبه اعمال ما به محضر امام زمان(عج) عرضه می شود.
در ادامه این کرسی حجج اسلام اسماعیل چراغی کوتیانی و امیرمحسن عرفان به عنوان ناقد به نقد و تحلیل بحث ارائه شده پرداختند و پیشنهادات خود برای ارتقای بحث را مطرح کردند.
نظر شما