خبرگزاری شبستان_ رشت، مهری شیرمحمدی؛ «هربار که آب سد سپیدرود برای آبیاری شالیزارها باز می‌شود، شدت ضربات بر پایه‌های پل خشتی افزایش می‌یابد. با اینکه چند سال پیش پل را مرمت کردند، ولی هربار که آب باز می‌شود، چنان ضرباتی به پایه‌های پل می‌زند که می‌ترسیم از روی پل عبور کنیم. برای سومین مرحله آبیاری شالیزارها که سد را بازکردند، شدت آب چنان بستر رودخانه را شست که زیر پل گودال عمیقی ایجاد شده است.» این را یکی از اهالی روستای نیاکو می‌گوید که روزانه مجبور است از روی پل خشتی روستا عبور کرده و به مزرعه‌اش برود.
وی می‌افزاید: «راه دسترسی دیگری نداریم. این پل هم کشش عبور ماشین را ندارد. ولی فصل نشا و درو مجبوریم از روی همین پل ماشین آلات کشاورزی را عبور دهیم. پل خشتی بزرگ این مشکل را ندارد. نیسان با بارش راحت از روی آن عبور می‌کند.»
اهالی این روستای واقع در شهرستان آستانه اشرفیه معتقدند، همان زمان که میراث فرهنگی داشت پل را تعمیر می‌کرد، اصولی مرمت نکرده است و اهالی گوشزد کرده بودند که با رهاسازی آب سد برای آبیاری مزارع، آب رودخانه تا نزدیکی‌های دهانه بالا می‌آید. حالا گزارش آسیب به پل خشتی نیاکو، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان را واداشت که شخصا از این بنای تاریخی بجامانده بر سر راه شاه عباسی بازدید نماید.
در روستای نیاکو، دو پل خشتی در ابعاد مختلف قرار دارد که در دوره صفویه ساخته شده است. پل خشتی بزرگ نیاکو، پیش از انقلاب و در تاریخ ۲۰ دی ماه ۱۳۵۵ در فهرست بناهای میراثی کشور به ثبت رسید و پل دوم که به «کوچیک پورد» معروف است، ۲۷سال بعد در سال ۱۳۸۲ ثبت ملی گردید. حالا ولی جهانی، ضمن بازدید از کوچیک پورد، تایید می‌کند به این پل تاریخی آسیب وارده شده و باید اقدام فوری برای حفاظت از آن انجام داد.
مدیرکل میراث فرهنگی با اشاره به مرمت کوچک پورد در سال ۱۳۹۲، می‌افزاید: این پل خشتی یک بار با اعتبار میراث فرهنگی مرمت شده است. در این مرمت اساسی، جداره‌ها و سنگفرش پل نیز مرمت گردید. جهانی می‌گوید: با توجه به عرض کوچک، این پل فاقد توانایی لازم برای عبور حجم آب رها شده از مبدأ سد سپیدرود برای آبیاری شالیزارهای پایین‌دست می‌باشد. این موضوع در سال‌های پیش نیز از سوی کارشناسان اداره‌کل میراث فرهنگی گزارش شده بود و بارها در این زمینه با فرمانداری، بخشداری و اداره آب منطقه‌ای مکاتبه شده است.
وی با ابراز تاسف از آسیب به این پل در رهاسازی آب طی روزهای اخیر، می‌گوید: عصر پنج‌شنبه( ۲۳ تیر) گزارش شد که با رهاسازی آب سپید رود، گودال راکدی به عمق پنج متر در زیر جداره‌های این پل تاریخی ایجاد شده است و بستر ماسه‌ای رودخانه باعث تخریب بخشی از پایه‌های حفاظتی و آسیب‌های جزئی به این پل تاریخی شده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، یک روز بعد از اعلام این گزارش، همراه با معاون عمرانی استانداری از پل خشتی نیاکو بازدید می کند. حالا به دستور میراث فرهنگی، عبور و مرور وسایل نقلیه از روی این پل به دلیل خطرات احتمالی ممنوع شده است و بدین منظور حریم پل را نیز محصور می‌کنند. جهانی می‌گوید: در گام نخست قرار است با همکاری اداره‌کل راهداری و حمل‌و نقل جاده‌ای، قلوه سنگ‌هایی از معادن شهرستان رودبار، در محل پل خشتی نیاکو تخلیه شود تا پایه‌های این اثر تاریخی با استفاده از این سنگ‌ها مهار و از تشدید آسیب‌ها به پایه‌های پل جلوگیری گردد.
به گفته او، شاه عباس اول صفوی پس از تسخیر گنجه و شیروان در راه بازگشت به مازنداران دستور تعمیر پل‌ها و احداث راه از آستارا تا مازندران را صادر کرد. ولی جهانی می‌گوید: احداث راه معروف به شاه عباسی، در سال ۱۰۳۱ قمری آغاز گردید و در ساخت آن از سنگ‌های تراشیده رودخانه استفاده شد. راه شاه عباسی در دوره قاجار نیز استفاده می‌شد ولی به دلیل عدم رسیدگی، عبور و مرور از روی سنگفرش جاده با دشواری زیادی همراه بود. در مسیر این جاده‌ها پل ها و مناره های زیادی برای راهنمایی مسافران احداث گردید. و پل های خشتی نیاکو درست در مسیر همان جاده قدیم شاه عباسی قرار گرفته است.
به گفته کارشناس مسئول ثبت بناهای میراثی گیلان، کوچیک پورد نیاکو، در فاصله حدودا ۳۰۰ متری پل خشتی بزرگ نیاکو قرار دارد. این پل بر روی رودخانه‌ای که از هشت رود و از شعبات فرعی سفیدرود است، ساخته شده است.
مهدی میرصالحی، درباره مشخصات این پل می‌گوید: طول پل خشتی نیاکو (کوچک پرده)، ۱۳ متر و عرض آن ۴۰/۳ متر است و دارای یک دهانه با قوس جناغی می‌باشد. جهت پل شرقی - غربی بوده و بستر ظاهری رودخانه حدود ۱۷ متر است. و به سیاق دیگر پل های گیلان از مصالحی همچون آجر و ساروج ساخته شده است.
نظر شما