بندر انزلی با مرداب های همیشه آشنا

خبرگزاری شبستان_ گیلان: بندر انزلی یکی از شهرهای زیبای گیلان است که از نظر قدمت سابقه چندان زیادی ندارد. در سال 838 هجری شمسی انزلی به صورت دهکده ای کوچک به عنوان توقفگاه ماهیگیران و شکارچیان دریایی فعال بوده است.

آگوستوس هنری مونساسی که در قرن نوزدهم از این بندر دیدن کرده، می نویسد: «بندر انزلی دهکده ای است با جمعیت حدود 200 یا 300 نفر که در کلبه های شنی محصور با بیشه های پرتقال زندگی می کنند و به فانوس های دریایی و پاروهای کوچکشان می بالند».

در دوران سلطنت خاندان پهلوی اسم آن به «بندر پهلوی» تغییر داده شده بود ولی بعد از انقلاب 57 اسم دیرین خود«انزلی» را بازیافت. از میان تعریف های مختلف که درباره واژه انزلی شده قابل قبول ترین معنی (انزل به معنی لنگر) یا لنگرگاه یا انزل، برابر "انشان"، می باشد که کلمه انزلی تحریف شده، انشان به معنی گذرگاه و دروازه است که می بینیم از گذشته نیز انزلی را دروازه اروپا و ایران می نامیدند و در بسیاری از نوشته ها هم آمده است.

انزلی در محل پیوستن تالاب به دریای خزر و بر روی رسوب های دلتایی آن قرار گرفته و به همین علت شهر از 3 قسمت تشکیل شده ، بخش غربی یا انزلی، بخش میانی یا شبه جزیره میان پشته و بخش شرقی به نام غازیان.
سواحل ماسه ای انزلی از روزگاران گذشته همواره در مقاطع مختلف سال پذیرای انبوه مسافران بوده است.

آنچه سواحل انزلی را از سواحل دیگر دریای مازندران متمایز می سازد، عمومی بودن سواحل آن است که در دسترس همگان قرار دارد.

قایقرانی، ماهیگیری و شکار پرندگان روی تالاب انزلی، قایقرانی در دریا و گردش در پارک و بلوار ساحلی و دیدار از بازار محلی مجموعه ای از خدماتی است که برای گردشگران تدارک دیده شده است.

انزلی، هتل های مناسب و تاسیسات اقامتی و پذیرایی و در کنار آن تعدادی تاسیسات گردشگری از قبیل اردوگاه جهانگردی، دهکده ساحلی و شهرک های توریستی دارد.

علاوه بر آن بسیاری از خانوارهای ساکن شهر اتاق های اضافی خود را به مسافران اجاره می دهند.

این پانسیون های خانگی زیر پوشش اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قرار داشته و با نظارت آنان فعالیت می کنند.

دیدنی های شهر انزلی مثل تاسیسات اسکله، گمرک شهر، شیلات، بلوارهای ساحلی، تالاب انزلی، کاخ و باغ میان پشته، بازار، میدان شهر و تعدادی دیگر آثار تاریخی و باستانی موجب می شوند که گردشگران از اوقات فراغت خود به بهترین نحو بهره بگیرند.

بندر انزلی با داشتن جاذبه های دل انگیز و طبیعی سالانه پذیرای میلیون ها گردشگر از اقصی نقاط کشور و توریست های خارجی می باشد.

بندرانزلی به علت دارا بودن شرایط اقلیمی خاص و داشتن وجه تشابه با زیباترین شهرهای جهان توانسته تاکنون با تعدادی از این شهرها از کشورهای فرانسه، ایتالیا، لهستان و ... توافق نامه خواهرخواندگی امضاء نماید.

یکی دیگرازویژگی های منحصر بفرد این بندر داشتن پتانسیل های بالقوه درزمینه های علمی، هنری وورزشی بوده که در کسب افتخارات داخلی و بین اللملی سهم به سزائی داشته است. داشتن نرخ بالای تحصیلات و ارتباط و تعامل بسیار با گردشگران داخلی و خارجی باعث رشد فرهنگی شهروندان شده است.

مرداب انزلی
تالاب انزلی به دلیل ویژگی های طبیعی و خصوصیات حیاتی آن از زیباترین مناظر آبی گیلان است.

گلهای نیلوفر آبی که غنچه ها و برگهای آن سر از آب برآورده و سطح وسیعی از تالاب را پوشانده اند، در کنار لانه های پرندگان متعدد، متنوع و زیبای بومی و مهاجر منطقه، انبوه نیزارها و سکوت حاکم بر آنها از جمله زیبایی های این تالاب به شمار می آیند.

در برخی نقاط تالاب آب چنان تمیز و شفاف است که مسافران قایق سوار، تصویر خود در آسمان آبی بیکران را مشاهده می کنند و لذت می برند.

طبق نظریه مرداب شناسان انزلی زیباترین و بزرگترین مراب دنیاست، سواحل مرداب را نیزارها و گل های لاله دریائی به طرز زیبائی آراسته که چشم هر بیننده را خیره می کند.

وسعت مرداب در گذشته خیلی بیشتـر از حال حاضر بوده است. رشت و انزلی از طریق مرداب به هم متصل بودند.

وسعت مرداب قبل از بالا آمدن سطح آب دریا، حدود 280 کیلومترمربع بوده و عمق آن از 25/1 تا 80/2 متر تغییر می کرد. لیکن در سال های اخیر که سطح آب دریای خزر به سرعت بالا آمده نقاط زیادی از سواحل مرداب به زیرآب فرو رفته و وسعت آن بسیار زیادتر و عمق آن بیشتر شده است.

تعداد زیادی رودخانه به مرداب می ریزد و جزایر کوچک و بزرگی در مرداب زیبا، سراز پهنه مرداب برآورده است.

در زمستان هزاران پرنده دریائی خصوصاً صدها قو، بر پهنه مرداب می نشینند و یا برفراز آن به پرواز درمی آیند که زیبائی طبیعت را در مرداب صد چندان می سازد.

انواع ماهیان در مرداب پرورش یافته و گیاهان زیادی در کف مرداب و در بین سطح و کف مرداب شناورند.

گردش بر روی مرداب، چه با قایق پاروئی و چه با قایق های موتوری، خاطره ای فراموش نشدنی در بیننده ایجاد می کند که به قول معروف (شیندن کی بود مانند دیدن).

ماهیگیری با قلاب نیز یکی از سرگرمی های فرح بخش در پهنه مرداب روی قایق و کناره رودخانه ها می باشد که آن نیز به علت تمرکز فکر برای گرفتن ماهی، به آرامش اعصاب کمک فراوان می کند.

مرداب انزلی یکی از اقطاب توریست بندرانزلی می باشد . امید است در آینده نه چندان دور با طرح ها و برنامه ریزی ها، سیل دیدارکنندگان را از سراسر ایران و حتی کشورهای همجوار، ساحل شمالی، غربی و شرقی دریای خزر به خود جلب که می تواند در اقتصاد اهالی بندرانزلی نقش موثری ایفا نماید.

فانوس دریایی یا برج ساعت بندرانزلی
از دیدنی های دیگر انزلی، محوطه فانوس دریایی یا برج ساعت است.

در ساحل انزلی و در دل دریا، فانوسی دریایی مشاهده می شود که در سال 1230تا 1234 هجری قمری در زمان حکومت ناصرالدین شاه توسط خسروخان گرجی حاکم وقت ساخته شده است.

این فانوس دریایی با روغن چراغ روشن می شده و برای راهنمایی دریانوردان به کار می رفته است.

در سال 1369 هجری شمسی، شهرداری بندر انزلی این فانوس را تعمیر کرده و یک ساعت چهارسوی جدید بر بالای منار قرار داده که در حال حاضر نیز کار می کند.

بنای شهرداری انزلی نیز یک بنای تاریخی زیبا و ضمنا از نظر تاریخی قابل توجه است، زیرا شهرداری بندر انزلی اولین شهرداری ایران است.

این بنا در سال 1310 هجری شمسی ساخته شده است.

موج شکن ها:
قبل از اینکه موج شکن های انزلی احداث شود کانال مابین انزلی و غازیان همانند خلیجی بود که کشتی های تجارتی به منظور تخلیه و بارگیری و یا مصون ماندن از امواج و طوفان دریا در آنجا پناه آورده به اسکله ها پهلو گرفته و یا روی لنگری می ایستادند، اما امواج دریا ، تا داخل کانال را می کوبید و به شناورهای مستقر در خلیج آسیب می رسانید از این رو نیاز به احداث موج شکن ها احساس شد و در نتیجه قرارداد این بنای عظیم که از شاهکار های معماری در نوع خود است در سال 1313 هجری قمری برابر 1895 میلادی و 1274 شمسی بین دولت ایران و کمپانی(احداث راه انزلی – قزوین) منعقد شد.

طول موج شکن غازیان 750 متر و موج شکن انزلی 520 مترمی باشد و کار ساختمان آن در سال 1914 میلادی 1293 شمسی کاملاً پایان پذیرفت.
به منظور احداث موج شکن ها به طول 14 کیلومتر، راه آهنی از کوه های پونل تالش تا انتهای غرب خلیج کپورچال در مرداب کشیده شد و سنگ ها، از کوه های پونل استخراج و پس از تراشیده شدن به اسکله کپورچال حمل و از آنجا به وسیله کرجی های بزرگ(نوعی قایق کوچک) که وسیله قایق های موتوری یدک می شد تا به محل احداث موج شکن ها و اداره بندر تخلیه گردد.
موج شکن ها زیر نظر دو نفر مهندس روسی به نام های علی اف و پلاناتوف بنا شد و این بنای عظیم را روی تیرهای چوبی که در کف دریا به ردیف کوبیده اند ساخته شده است. از سال 1306 شمسی که تأسیسات اداره بندر، از شوروی ها به ایران تحویل گردید، اداره بندر و کشتیرانی در تعمیر و نگهداری آن اقدام و در سال 1314 شمسی به منظور مصون ماندن موج شکن ها از ضربات امواج دریا، مکعب های بتونی موجود را در جلو و اطراف موج شکن ها قرار دادند و بعدهای طرفین و زیرموج شکن ها که خالی بوده با بتون پوشانیده شده است .
گردش روی موج شکن ها و تماشای منظره دریا، کانال و ساحل انزلی و بلوار، از فراز آن خاطره فراموش نشدنی در بیننده باقی خواهد گذارد .

پل های بندرانزلی
یکی از آثار دیدنی و زیبا، دو پل انزلی و غازیان است، در گذشته رفت و آمد از انزلی به غازیان به وسیله قایق صورت می گرفت تا اینکه تصمیم گرفته شد انزلی به وسیله دو پل به راه زمینی غازیان - رشت متصل گردد که پلی از غازیان به میان پشته به طول 210 متر و عرض 10 متر و ارتفاع 85/6 متر با 5 دهانه که یک دهانه از آن به طول 25 متر متحرک بوده است .
پل دیگر از میان پشته به انزلی به طول 127 متر و عرض 10 متر و ارتفاع 5/6 متر با سه دهانه که یک دهانه به طول 25 مترمتحرک بوده احداث گردید .

هر دو پل ازبتون مسلح ساخته شده شروع ساختمان از اواخر تیرماه 1314 شمسی و پایان کار دراوایل تابستان 1316 شمسی یعنی مدت 18 ماه بوده و در خرداد ماه 1317 مورد استفاده قرار گرفته و روز چهارشنبه هفتم آذر ماه 1318 شمسی به طور رسمی تحویل گردید.
این دو پل به وسیله کمپانی(سنتاب) آلمانی و شرکت های مختلف از جمله "موتلا" سوئدی ساخته شد و در نتیجه با احداث آن راه ارتباطی آذربایجان رشت - قزوین - تهران برقرارشد و اخیراً برای حفظ پل ها عبور کامیون های سنگین را از روی آنها ممنوع کرده اند .

کاخ میان پشته که حالا به موزه نظامی تبدیل شده است.
این کاخ در میان پشته و مابین دو پل انزلی و غازیان در محوطه وسیعی واقع شده است، قبل از احداث آن، در جایش کاخ زیبا و باشکوه "خوشتاریا" قرار داشت آنزمان که هنوز روشنائی برق در ایران وجود نداشت، شب ها غرق درنور بود.
این بنای زیبا و باشکوه در سال 1307 شمسی آتش گرفت و سوخت. بنای کاخ میان پشته از سال 1308 شمسی آغاز و بین سال های 1313 - 1314 شمسی پایان یافت. مساحت زیر بنای آن 1168 مترمربع می باشد. بدنه ساختمان دو جدار و از بلوک سیمانی ساخته شده دارای 11 اطاق و یک سالن پذیرائی با چهار سرویس حمام و دستشوئی است.
داخل اطاق ها به طرز زیبائی گچ بری شده و لوستر بزرگ، 6 شاخه ای کریستال با زنجیری در سرسرای کاخ آویزان است. از سال 1367 نیروی دریائی، پس از تعمیرات اساسی، کاخ را به موزه نظامی تبدیل و انواع سلاح های گرم و سرد را از زمان صفویه تاکنون در قفسه های مخصوص جاسازی و در معرض دید عموم قرارداده که یکی از نقاط دیدنی و خاطره انگیز بندرانزلی می باشد و بازدید از این موزه نظامی برای عموم آزاد است .

ساختمان های قدیمی :
بندرانزلی سابقاً دارای چندین قلعه و باستیان نظامی و چند منار بوده است که متأسفانه به جز یک مناره از بقیـه آثاری به جای نمانده است.
در حال حاضر قدیمی ترین ساختمان در بندرانزلی، عمارت معتمدی (شهربانی سابق و فرماندهی نیروهای انتظامی فعلی) در بلوار فوقانی است که قدمتی همانند برج ساعت(منار) دارد.
ساختمان دادگستری- سمت غرب آن ساختمان فند چنان- جنوب غربی میدان ساختمان داود زاده، از جمله بناهائی است که بین سال های 1304 - 1306 شمسی ساخته شده است.

محل ترنم موزیک که به حافظیه معروف است و ساختمان شهرداری که سینما تئاتـر فعلی هلال احمر در آن قرار دارد نیز بین سال های 1310 - 1312 احداث شده است. ناگفته نماند که هم اکنون در انزلی ساختمان هائیبا، قدمت 120 تا 150 سال نیز به چشم می خورد .

دیگر جاذبه های میراث گردشگری شهرستان بندرانزلی :
تالاب بین المللی انزلی با 18000 هکتار وسعت
ساختمان موزیک با معماری سبک اروپای شرقی
موزه نظامی(کاخ میان پشته)
بنای شهرداری انزلی
پارک ساحلی (بلوار انزلی) با 5/3 هکتار وسعت
برج ساعت
بقعه بی بی حوریه از نوادگان امام موسی کاظم (ع)
کلیسای حضرت مریم مقدس
ساختمان دادگستری قدیم
ساختمان بانک ملی
پل های غازیان و شنبه بازار
بازار هفتگی شنبه بازار انزلی
اسکله انزلی
موج شکن انزلی

پایان پیام/