حجت الاسلام والمسلمین مهدی اسماعیلی، مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم (ع) درباره منبع و سندیت دعای تحویل سال نو به خبرنگار شبستان گفت: بنابر منابع روایی ما نوروز مورد تمجید قرار گرفته و قرائت دعای تحویل سال نو نیز به عنوان رسمی نیکو در میان ما جای خود را یافته است. اما تنها سندی که در آن به این دعا اشاره شده کتاب "زادالمعاد" مرحوم علامه مجلسی است که در صفحه 328 به این دعا اشاره می کند.
وی با بیان این مطلب که مرحوم مجلسی پیش از اشاره به این دعا، حدیثی را از مهلب از همعصران امام صادق (ع) بیان می کند، اظهار کرد: بنابر این حدیث، مهلب در نوروز به محضر امام صادق (ع) می رسد و ایشان از وی می پرسد آیا می دانی که امروز چه روزی است؟، او پاسخ می دهد نوروز، روزی که عجم آن را نیکو داشته و به جشن و شادمانی می پردازد.
حجت الاسلام اسماعیلی ادامه داد: بنابر این حدیث امام صادق (ع) پس از پاسخ مهلب با حالت قسم می فرمایند: چنین نیست که نوروز تنها متعلق به عجم باشد بلکه ریشه در تاریخ زندگی و عالم آفرینش دارد. این تنها جایی نیست که این حدیث نقل شده بلکه مرحوم مجلسی در کتاب "بهار" نیز به این حدیث اشاره می کند که نشان از جایگاه والای نوروز باستانی دارد.
نوروز زمان میثاق خداوند با مخلوقات
مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم (ع) با بیان این مطلب که نوروز، روزی است که خداوند در آن با بندگان و تمامی مخلوقات میثاق عبادت و بندگی خود را بسته است، تصریح کرد: این در حقیقت تجلی آیه ای است در مصحف شریف، که تاکید می کند خداوند پیش از آنکه موجودی در زمین باشد و آن زمان که مخلوقات به صورت ذرات پراکنده بودند این بیعت را گرفته تا او را پرستش کنند و به او شرک نورزند.
وی با اشاره به تداوم این پیمان از مسیر عبادت و پرهیز از شرک در کنار ایمان به حجج الهی و پیشوایی رهبران دینی یعنی ائمه معصوم (ع) عنوان کرد: مرحوم مجلسی در ادامه به منابع خود در تدوین این کتاب اشاره می کند. علامه مجلسی در تدوین بهار به کتبی استناد کرده که در میان علمای شیعی چندان مشهور نیستند. او در زادالمعاد می گوید منابع من غیر از آنهایی است که در میان علمای شیعی اسم و رسمی دارند است. که دعای تحویل سال نو نیز شامل آنها می شود.
ماثور نبودن دعای تحویل سال...
حجت الاسلام اسماعیلی ابراز کرد: این دعای مشهوره سندی ندارد که آن را به معصومان (ع) متصل کند. ادعیه باید ماثور باشد یعنی صاحب آن اثر پیامبر (ص) و ائمه (ع) باشند. اما این دلیل نمی شود که آن را ساختگی بدانیم چراکه مضامین والای آن نه تنها با توحید و خداشناسی تضادی ندارد بلکه تاییدی بر آن است.
وی درباره آثار مترتب بر دعای تحویل سال نو تاکید کرد: ورود به فصلی نو از زمستان که طبیعت در آن در خواب به سر برده، خود فرآیندی است که انسان را به ذات به هماهنگی با این نو شدن وا می دارد. از طرفی انسان را به اعمال نوآوری و تحول در زندگی فردی و اجتماعی خویش تشویق می کند. یعنی همان "حول حال شدن".
مدیر گروه حدیث پژوهشکده باقرالعلوم (ع) با اشاره به آیه شریفه "الابذکرالله تطمئن القلوب" گفت: این دعا انسان را در لحظه ای که سال نو شده و بهار طبیعت از راه می رسد ذهن آدمی را به یاد خدا می اندازد. نخستین اثر به یاد خدا بودن همان گام تحول در حالات و پیشرفت در کارها است چراکه هر کاری با یاد و نام خدا آغاز شود تاثیرات چشمگیری برجای می گذارد.
وی با اشاره به فراز "یامقلب القلوب والابصار" دعای تحویل سال بیان کرد: این یعنی همه چیز به حول و قوه خداوند رخ می دهد. قرائت این دعا باعث می شود که ما زندگی جدیدی را با خداشناسی آغاز می کنیم از این رو انتظار می رود که در تبلیغات خود این مهم را به مردم متذکر شویم تا در زمان تحویل سال نو با قرائت آن بیش از پیش با پروردگار ارتباط برقرار کنند.
قرابت معنایی صدها آیه در قرآن با دعای تحویل سال
حجت الاسلام اسماعیلی افزود: دومین اثر مترتب بر انسان پس از قرائت دعای تحویل سال تذکردهی به انسان برای اعمال انقلاب در روش و منش خود درپی انقلابی که در طبیعت رخ داده، است. بنابراین می توان دریافت که این دعا علی رغم ماثور نبودن تاثیرات شگرفی را بر قرائت کننده برجای می گذارد. همچنین آدمی را رهنمون می شود که با سنت پسندیده صله رحم، هر گونه دلخوری و کدورت را از موطن قلب خود بزداید.
وی درباره قرابت محتوایی این دعا با آیات قرآن اظهار کرد: می توان گفت که صدها آیه در مصحف شریف با مضامین فاخر این دعا قرابت معنایی دارد. آیاتی که به تدبیر روز و شب و حرکت زمین و ماه اشاره دارد و نیز آیاتی که به حالات روحی آدمی اختصاص یافته همچون "الابذکرالله تطمن القلوب" و یا آیاتی که به حیات و ممات و معاد آدمی می پردازد تماما به بسیاری از ایات وحی شباهت دارند.
حجت الاسلام اسماعیلی با بیان این مطلب که دعای تحویل سال علی رغم سندیت هیچ تعارضی با اصول و مبانی اعتقادی ما ندارد، خاطرنشان کرد: ما با قرائت این دعا نه تنها با آیات تکوینی خدا در عالم خلقت، بلکه با آیات تشریعی در متن کتاب الهی نیز ارتباط برقرار می کنیم و این یعنی آغاز سال نو با قرآن به عنوان روح هستی.
پایان پیام/
نظر شما