به گزارش خبرگزاری شبستان، دکتر رمضان علیتبار عضو هیأت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بریده ای از تحقیق اتمام یافته مبانی معرفتشناختی علوم انسانی اسلامی از منظر قرآن کریم آورده است:
علوم انسانی اسلامی بر مبانی مختلفی از جمله مبانی معرفتشناختی استوار است. مهمترین مبانی معرفتشناختی را میتوان ذیل محورهایی نظیر قلمرو معرفتی علوم انسانی اسلامی، منابع معرفتی و اعتبارسنجی علوم انسانی اسلامی، استخراج و تبیین نمود. این مبانی را میتوان با مراجعه به قرآن کریم و بر اساس آموزههای آن تدارک دید؛ زیرا برخی آیات قرآن، دلالت و اشارت مستقیم و غیرمستقیم به این مبانی دارند.
با عنایت به اینکه بیشتر علوم انسانی رایج بر مبانی سکولار استوار است یکی از راههای تولید علوم انسانی اسلامی، توجه به مبانی دینی و الهی است که از جمله آن، مبانی معرفتشناختی است که این مبانی را میتوان از کتاب و سنت (به مثابه مبنا و منبع معرفت دینی) استخراج و استنباط نمود؛ از اینرو طرح این گونه تحقیق در راستای تولید علوم انسانی اسلامی بوده و امری ضروری است. فرضیه تحقیق عبارت است از: اصل ابتنای علوم انسانی اسلامی بر برخی مبانی معرفتشناختی قرآنی.
در تحقیق حاضر به لحاظ جمعآوری اطلاعات، از روش اسناد و مدارکی و به لحاظ ماهیت روش، از روش تحلیل و تبیین عقلی استفاده میشود. یافتههای تحقیق عبارت است از: وسعت قلمرو علوم انسانی اسلامی، تکثر منابع معرفتی ( اینکه خداوند دو نوع منبع معرفت برای شناخت حقایق معرفی میکند: یکی منبع و مشأ ایجادی و دیگری منبع معرفتشناختی.
به لحاظ هستیشناختی، خداوند، منبع اصلی و سرچشمه تمامی معارف و شناختهاست. منبع ایجادی (هستیشناختی)، به فاعل ایجادی علم اشاره دارد و منبع معرفتشناختی علم، ناظر به مجاری و کانالهای ارتباطی است. منابع و ابزارهای معرفتشناختی علوم انسانی اسلامی، عبارتاند از: منابع درونخیز مثل عقل، فطرت و قلب و منابع برونخیز نظیر کتاب، سنت، تاریخ، طبیعت و حواس). در حوزه اعتبارسنجی میتوان به مبنای واقعگروی و تنوع و تکثر روششناختی و امثال آن اشاره نمود.
نظر شما