خبرگزاری شبستان،گروه اندیشه، رساله «الإجتهاد والأخبار: در ابطال مذهب اخباریه» اثر علامه محمدباقر وحید بهبهانی با ترجمه اکبر جدی توسط مجموعه مطالعات شیعی منتشر میشود.
علامه وحید بهبهانی از علمای اصولی بزرگ شیعه در اواخر قرن دوازدهم و قرن سیزدهم شیعی است. او از نوادههای دختری مجلسی اول است که پس از سقوط حکومت صفویه به کربلا رفت و کرسی درس خود را در این ناحیه مقدس گستراند. او که مشرب اصولی داشت به شدت به مبارزه فکری با مشرب اخباریگری پرداخت.
علامه وحید بهبهانی رساله خود را در هشت فصل به سامان رساند که عناوین آنها به ترتیب از این قرار است: اشتراک تکلیف و ثبوت آنها تا روز قیامت، وجوب تحصیل علم یا ظن معلوم الاعتبار، بررسی استنباط اجتهاد در شیعه، ظنیة الطریق، انکار اجتهاد، رد تجزی در اجتهاد، احتیاج مجتهد به علوم مختلف، احتیاج مجتهد به علم رجال.
جریان اخباری از دیرباز اجتهاد را حرام دانسته و میداند. به همین دلیل نزد آنها اخبارِ بویژه کتب اربعه (منظور چهار کتاب اصلی حدیث شیعی است یعنی الکافی، مَن لایَحضُرُه الفقیه، تهذیب الاحکام و الاِستِبصار) قطعیت یقینی دارد و دیگر نیازی به علومی چون «رجال» نیست، اما در مقابل اصولیون شیعی که مقوله اجتهاد را واجب کفایی میدانند و علم رجال را در تشخیص صحت و سقم احادیث، ضروری به حساب میآورند. بنابراین کسی که قرار است به مقام اجتهاد و صدور فتوا برسد باید علوم متعددی را فرا بگیرد.
همچنین اصولیها را عقیده بر آن است که در صورت عدم دسترسی به علم، برای وصول به احکام الهی، باید از ظن پیروی کرد و ظن، چون متکی به ادله علمی و آیات و اخبار است به منزله علم و قطع است، ولی اخباری، مدعی است که باید در تمام موارد، علم و قطع به واقع حاصل کرد که البته این در بسیاری از احکام شاید ممکن نباشد.
علامه وحید بهبهانی در رساله خود به شرح و توضیح اشکالات وارده بر مشرب اخباری و اثبات ناتوانی آنها در فهم جوامع در عصر غیبت میپردازد و از این لحاظ این کتاب اثر مهمی به حساب میآید.
نظر شما