صنعت «حلال» و سودآور جهانی /رقابت کشورهای اسلامی و غیر اسلامی در بازار حلال

خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: بازار مواد غذایی ذبح شده به روش اسلامی(حلال) به طور پیوسته در سطح جهان در حال رشد است، به طوری که ارزش آن در طول سال گذشته به هفت تریلیون دلار رسید. این مسئله باعث شد تا بازارهای عربی حوزه خلیج فارس به سرمایه گذاری بیشتر در این بازار روی بیاورند.

هشام کعکی، رئیس اتاق بازرگانی عربستان می گوید: بازارهای حلال در طول سال 2020 میلادی نزدیک به 17 درصد رشد کردند تا از نظر رشد در رتبه اول جهانی قرار گرفت.

فؤاد أقطای، معاون رئیس جمهوری ترکیه در اواخر نوامبر 2021 میلادی در هشتمین دوره نمایشگاه محصولات حلال و هفمین اجلاس جهانی حلال کشورهای سازمان همکاری اسلامی که در استانبول برگزار شد، گفت که بازار حلال در طول سال 2020 میلادی به هفت تریلیون دلار رسید. این درحالی است که در سال 2017 میلادی این آمار چهار تریلیون بوده است.

اقطای گفت: این آمار نشانه اهمیت نمایشگاه و نقش آن در ایجاد مشارکت های تجاری بین کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی است.

بازار نوید دهنده

سی و دومین نشست شورای اداری اتاق بازرگانی، صنایع و کشاورزی که در دسامبر 2021 میلادی با مشارکت 19 کشور در مکرمه برگزار شده بود، پیش بینی کرد که رشد مصرف غذایی حلال در طول سال 2022 میلادی افزایش خواهد یافت.

اشرف الطنبولی، مدیر طرح حلال در اتاق اسلامی می گوید: تقاضا برای محصولات حلال افزایش یافته است، زیرا تعداد مصرف کنندگان نیز بیشتر شده است. اما نسبت به تلاش برخی از شرکت ها برای کلاهبرداری از نشانه «حلال» به منظور تبلیغ محصولات خود در کشورهای اسلامی هشدار داد، به خصوص که چتر واحدی که نهادها و سازمان های بین المللی تخصصی حلال را دربرگیرد، وجود ندارد.

مصرف این غذاها تنها به مسلمانان محدود نمی شود، بلکه در میان پیروان ادیان دیگر نیز رواج دارد. کشورهای غیراسلامی مانند برزیل، اتریش و آمریکا در صدر فهرست صادرکنندگان غذای حلال قرار دارند.

براساس گزارش مرکز بین المللی محصولات حلال، سهم کشورهای غیر اسلامی از بازار محصولات حلال نزدیک به 85 درصد می رسد. این درحالی است که سهم کشورهای اسلامی 15 درصد است و در رأس آنها مالزی، اندونزی و ترکیه قرار دارند.

موسسه Research and Markets با انتشار گزارشی در دسامبر 2021 میلادی اعلام کرد که بازار حلال که به شدت تحت تاثیر دوره تعطیلی قرار گرفت، توانسته به دلیل بهبود اقتصادی در بیشتر کشورهای درحال توسعه به نرخ رشد قبل از کرونا بازگردد.

براساس آخرین گزارش های موسسه استاندارد دینار درباره وضعیت اقتصاد اسلامی جهانی، حجم هزینه های مسلمانان برای غذا  نوشیدنی حلال نزدیک به 58 درصد به ارزش 1.17 تریلیون دلار از کل هزینه های آنها برای محصولات و خدمات حلال است که از مرز دو تریلیون دلار عبور کرده است.

جذاب ترین بخش ها

تا سال 2024 میلادی، غذاها و نوشیدنی های حلال با 58.7 درصد و به ارزش 1.38 تریلیون دلار از مجموع هزینه های 2.35 تریلیون دلار در رأس فهرست اولویت های مسلمانان قرار خواهد گرفت.

انتظار می رسد که بخش غذا و نوشیدنی حلال به نقش خود در هدایت اقتصاد اسلامی به سمت جذب سرمایه گذاری های بیشتر در سال های آینده ادامه دهد.

پنج کشور برزیل، هند، آمریکا، روسیه و آرژانتین، 33.25 درصد از صادرات غذایی و نوشیدنی حلال ب کشورهای اسلامی را در اختیار دارند که ارزش آن نزدیک به 200 میلیارد دلار در سال می رسد.

از سوی دیگر، اندونزی، بزرگ‌ترین مصرف کننده غذا و نوشیدنی حلال  به ارزش 144 میلیارد دلار است. پس از آن، بنگلادش با 107 میلیارد دلار، مصر با 95 میلیارد دلار، نیجریه با 83 میلیارد دلار و سپس پاکستار با 82 میلیارد دلار قرار دارند.

کشورهای اسلامی گام هایی به سمت یکسان سازی استاندارد سازی غذای حلال برداشته اند، به طوری که موسسه استاندارد و اندازه شناسی کشورهای اسلامی(SMIIC)، استاندارهای اصلی را برای این محصولات تعیین کرده است.

گزارش بازار غذای حلال که توسط « ReportLinker» منتشر شد، پیش بینی کرد که این بخش در سال های آسان با سرعت رشد می کند. باتوجه به این که کرونا باعث کاهش سرعت در این بخش در این مدت شد، اما بدترین وضعیت درحال حاضر به پایان رسیده است.

 مالزی درحال حاضر در رتبه بندی کلی شاخص جهانی اقتصاد اسلامی (GIEI) در گزارش وضعیت اقتصاد اسلامی سال 2020/2021 میلادی در صدر قرار دارد و سپس عربستان، امارات و اندونزی و اردن هستند.

مالزی رشد چشمگیری داشته است و سهم زیادی از بازار صادرات به کشورهای عضو همکاری اسلامی به خصوص در زمینه محصولات غذایی را دارد.

نگاه کشورهای اسلامی به بازار حلال

در سال 2018 میلادی، خبرگزاری بین المللی اسلامی (INA)پیش بینی کرد که بازار جهانی حلال در سال 2030 میلادی به 10 تریلیون دلار برسد. به طوری شاهد رشد 500 میلیارد دلار در سال خواهد بود.

این مطالعه نشان می دهد که حجم بازار مصر کالاها و خدمات جهانی مطابق با احکام شریعت اسلامی از دو تریلیون دلار در سال 2016 میلادی به 6.4 تریلیون دلار در سال 2019 میلادی رسید و به 10 تریلیون دلار در سال 2030 خواهد رسید.

براساس این مطالعه عامل اصلی رشد بازار حلال جهانی، افزایش تعداد مسلمانان در جهان، توسعه اقتصاد کشور های اسلامی، افزایش تقاضا و استقبال از محصولات حلال از بازارهای جدید در اروپا، ژاپن، هند و چین است.

برهمین اساس، کشورهای آسیایی نزدیک به 63.3 درصد از تجارت حلال را مصرف می کنند، کشورهای آفریقایی نزدیک به 24 درصد، کشورهای اروپایی نزدیک به 10.2 درصد، کشورهای آمریکایی 2.5 درصد از تجارت حلال را مصرف می کنند.

انتظار می رود که ارزش بازار محصولات حلال و بازار مواد غذایی تا پایان سال 2030 میلادی به 10 تریلیون برسد. این مسئله ناشی از تغییرات اجتماعی، اقتصادی و رفتاری است.

شرکت های فعال در منطقه خلیج فارس در این فرآیند پیشتاز هستند. از جمله این شرکت ها، شرکت های قطری هستند که در طول سال های گذشته تعداد قرارداد استراتژیک برای کار در تعدادی از بازارهای جهانی در زمینه غذا و محصولات حلال امضا کرده اند.

قطر تلاش می کند به خودکفایی و امنیت غذایی در این کشور برسد و بالاترین سطح سودآوری به ویژه در بازارهایی که شاهد فعالیت های مصرفی بزرگ و رقابتی کمتر است، به دست آورد.

وزارت سرمایه گذاری عربستان در آوریل 2021 میلادی اعلام کرد: قصد دارد در آینده بیشتر بازار حلال را در دست بگیرد و جایگاه بهتری در این بازار داشته باشد.

شرکت آمریکایی ««Nathens Fame در آگوست 2020 میلادی که رستوران های زنجیره را اداره می کند، شرکت کویتی «میزان» را برای تولید و توزیع گوشت حلال در خلیج فارس انتخاب کرد.

در عمان تعداد آزمایشگاه هایی که گواهینامه حلال دریافت کردند، به 54 آزمایشگاه در طول سال 2021 میلادی رسیده است که این مسئله به رشد بازار حلال منجر شده است.

برهمین اساس می توان گفت که کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی برای دستیابی به رتبه برتر در حوزه محصولات حلال با یکدیگر رقابت می کنند و در این سال‌ها رشد چشمگیری داشته اند.