آگرا ، میزبان زیباترین مساجد ساخته شده در هند در دوران مغول ها + تصویر

خبرگزاری شبستان؛ جهان اسلام: تاریخ «آگرا» قبل از آمدن مغول ها در هاله ای از ابهام است به جز دوره ای که «لودی ها» دربار خود را به این مکان آوردند. امپراتوری لودی سلسله‌ای از حکمرانان دهلی در هند از پشتون ‌تبارهای مسلمان (افغان‌ها) است که از ۱۴۵۱ تا ۱۵۲۶ میلادی حکمرانی کردند. این سلسله پس از هجوم امیر تیمور به هند در سال ۸۰۱ ه‍. ق. بعد از سلسله تغلقیه روی کار آمد و با هجوم بابر از میان رفت.لودی‌ها از افغان‌های ولایت غزنه بودند که در دوران امپراتوری غزنویان توسط سلطان محمود غزنوی برای گسترش نفوذ مسلمانان به شبه قاره هند کوچانیده شده بودند که این سلسله مهاجرت‌ها با مرگ سلطان محمود خاتمه یافت.

آگراسومین شهر بزرگ در ایالت اوتار پرادش در هندوستان است. این شهر در کنار رودخانه یامونا (جمنا) قرار گرفته و از دهلی پایتخت هند با ماشین تنها دو ساعت و نیم فاصله دارد.نام آگرا به شکل «آگرهبانا» نخستین بار در کتاب حماسی ماهابهاراتا آمده و معناشناسان آن را «پردیس» یا «بهشت» معرفی کرده‌اند. در قرن‌های ۱۶ یا ۱۷ میلادی آگرا به راستی تمثالی از پردیس در روی زمین شده بود.

 آگرا در زمان حکومت اکبر، جهانگیر و شاه جهان اهمیت زیادی یافت. این شهر پایتخت حکومت اکبر، پادشاه بزرگ امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان بوده و در آن زمان تبدیل به مرکز هنر، فرهنگ، تجارت و یادگیری کشور پهناور هندوستان گردید. از این رو در گذشته این شهر را اکبرآباد می‌نامیدند.

ثروت آگرا با ثروت مغول‌هایی که آن را پایتخت خود کردند و با باغ‌ها، کاخ‌ها، مقبره‌ها و مساجد زیبا که در این شهر بنا شد،شناخته شده است.

بسیاری از سازه های ساخته شده توسط مغول ها همچنان به حیات خود ادامه می دهند، با این حال به همه آنها توجهی که شایسته آن است ،نمی شود.

بسیاری از این مکان ها که به سختی مورد بازدید گردشگران قرار می گیرند، حتی در فهرست آثار حفاظت شده قرار ندارند.

مسجد سندلی

این مسجد به افتخار قندهری بیگم، همسر اول امپراتور مغول ،شاه جهان ساخته شده است و تنها چند متر با ورودی اصلی تاج محل فاصله دارد.

به غیر از ممتاز محل، قندهری بیگم تنها همسر صاحب فرزند شاه جهان است. مسجدی که به افتخار او ساخته شده است به نام‌های مختلفی از جمله مسجد کالی، مسجد جنتی و حتی مسجد «گربه‌های بلیون» به دلیل تعداد زیادی از گربه‌هایی که در این منطقه زندگی می‌کنند، شناخته می‌شود. قندهری بیگم کوچکترین دختر سلطان مظفر حسین میرزا صفوی، حاکم صفوی بود و در سن 15 سالگی در سال 1609 با شاه جهان ازدواج کرد.

مسجد معتمدخان

 معتمدخان در زمان شاهنشاه جهانگیر مسجدی را در بازار کشمیری بنا کرد. معتمدخان منشی امپراتور مغول بود.

بیشتر ماسه سنگ های قرمز منطقه در ساخت آن استفاده شده است و ظاهر منحصر به فردی از دوران مغول به آن بخشیده است.

همچنین ادعا می شود که معتمدخان به جهانگیر کمک کرده تا زندگی نامه خود را به نام «جهانگیر» نما به پایان برساند. این یکی از زیباترین سازه های عمومی آگرا در آن زمان بود، با این حال، امروزه ساخت و سازهای تصادفی ظاهر آن را کاملا تغییر داده است.

مسجد کلان

این مسجد زمانی گفته می شد که مسجد اصلی شهر بوده و همچنان یکی از بزرگترین مساجد آگرا است. نواب مظفرخان (متوفی 1580) مسجد کلان را که امروزه به مسجد کالی معروف است، در زمان امپراتور اکبر ساخت.

مسجد مدرسه شاهی

زیبایی این مسجد در داخل آن نهفته است، علیرغم اینکه از نمای بیرونی یک مسجد معمولی به نظر می رسد. اگر وارد شوید شاهد خوشنویسی امانت خان شیرازی خواهید بود.امانت خان همان شخصی است که خوشنویسی های موجود در تاج محل را به او نسبت می دهند.

باید از نزدیک نگاه کنید تا آثار هنری باشکوهی که در این مسجد به نمایش گذاشته شده است را ببینید. این در حالی است که متسفانه گردشگران به ندرت از آن بازدید می کنند.

مسجد اکبری

این یکی از مساجد کوچک‌تر در دوران اکبر است که در بازاری به نام بازار کیناری قرار دارد. این مسجد مانند سایر بناهای اکبری از ماسه سنگ قرمز موجود در محل ساخته شده است. در زمان شاه اکبر، آگرا «اکبرآباد» نامیده شد.

مسجد شاهی لعل

تنها دو گنبد از سه گنبد اصلی از این مسجد باقی مانده است. جناح شمالی مسجد سقوط کرده است. تمام سقف توسط ستون‌های سنگی کنده‌کاری شده و طاق‌نماهای دندانه‌دار که کناره های  نمازخانه را به هم متصل می‌کنند، پشتیبانی می‌شود. این شامل ویژگی های زیبایی شناسی نوعی معماری است که نمونه ای از معماری مغول محسوب می شود.

مسجد بهوری خان

سیکاندارا خانه مسجد بهوری خان است. اطلاعات کمی در مورد آن وجود دارد، اگرچه ممکن است به دوران سلطنت امپراتور شاه جهان بازگردد.

مانند بسیاری دیگر از سازه‌های قدیمی مغول،این مسجد نیز نیاز به کمک دارد و اگر آن را دریافت نکند، ممکن است از بارش باران‌های موسمی بعدی جان سالم به در نبرد.

مسجد «شاهی سنهری»

مسجد «شاهی سنهری» واقع در « چاندنی چوک» هند مسجدی متعلق به قرن 18 در دهلی قدیم است.

این بنا توسط روشن الدوله مغول در زمان «محمد شاه» ، امپراتور مغول ساخته شد و در منطقه ای منتهی به قلعه سرخ ساخته شده است.

اگرچه این مسجد سه قرن قدمت دارد و یک مسجد تاریخی تلقی می شود اما به دلیل اینکه در یک میدان بازار تاریخی شلوغ قرار گرفته است اغلب از سوی بازدیدکنندگان نادیده گرفته می شود.

همچنین با وجود اینکه بلوار و بازاری که مسجد در آن قرار گرفته به طور کامل بازسازی شده است اما چشم انداز این مسجد تاریخی بدون تغییر باقی مانده است.

مسجد «شاهی سنهری» امروزه مکانی بسیار آرام است و در اکثر روزها بدون اینکه اتفاق خاصی در اطراف آن روی دهد روز را به شب می رساند.

دروازه های طاق دار متعدد مسجد به همراه گنبدهای کوچکی که بر نرده های مسجد نقش می بندد ، هاله ای از گذشته را به تصویر می کشد. کتیبه ارزشمندی که از طریق آن می توان قدمت مسجد را پیگیری کرد دروازه ورودی محراب مرکزی مسجد را آراسته است.

 این کتیبه که با خط نستعلیق نگاشته شده است سال ساخت مسجد و همچنین نام نواب روشن الدوله را ذکر کرده است.

ستون های مسجد ترکیبی از رنگ های سبز و طلایی هستند و سه گنبد مسجد هم به رنگ مسی هستند و به همین دلیل نام مسجد بر سر زبان ها افتاده است هر چند رنگ روکش آن در طول سالها پریده است.

 در طول سالها ، فضای داخلی مسجد سفید شده و بسیاری از سنگ ها پنهان شده اند ،در حالی که ماسه سنگ اصلی ایوان مسجد چند سال پیش با سنگ مرمر جایگزین شده و فضای داخلی آن هم اکنون از سنگ مرمر اصلی تشکیل شده است.

تاجران و ساکنان منطقه ای بر ای عقیده اند که این مسجد از اهمیت زیادی برخوردار است و باید مورد بازسازی قرار بگیرد تا به عنوان گنجینه ای مهم در تاریخ دهلی حفظ شود.

 یکی از ساکنان محلی می گوید که این مجد بسیار زیباست و مقامات باید به آن توجه داشته باشند زیرا مسجد اکنون مورد محافظت نیست و هر روز مستهلک تر می شود.

«سوآپنا لیدل »،  مورخ و نویسنده می گوید که تصمیم گیری در مورد طرح های حفاظتی برای حفظ مسجد بسیار مهم است؛ باید قدم اول را برداشت و کسی باید وظیفه حفاظت را بر عهده بگیرد.