استقبال از نوروز در بیرجند/ سرسوزی ها بر روی کوزه های سفالی کاشته شد

خبرگزاری شبستان// خراسان جنوبی

کاشتن سرسبزی یا به قول بیرجندی‌ها سرسوزی یکی از آیین‌های پابرجا در ایام عید است که حدود یک ماه مانده به عید در ظرف‌های کوچک یا بزرگ مقداری جو، گندم، عدس یا ماش می‌کارند تا روز عید سر سبز باشد.

برخی نیز روی جداره‌های کوزه‌های سفالی سر سبزی‌های بسیار زیبا و دلربایی به وجود می‌آورند. در بعضی از خانواده‌ها هم به نیت سلامتی افراد خانواده برای هر یک از آنها یک سر سبزی می‌کارند.

حنابندان
پاکیزه بودن در هنگام ورود سال نو نیز از آدابی است که اهالی بیرجند مقید به انجام آن هستند و اعتقاد دارند که سال نو را باید با تنی پاک آغاز کرد. حنا بندان یکی دیگر از مراسم مردم این سرزمین است که درگذشته و در مواقع مختلف از جمله نوروز انجام می‌شده است.

هنوز هم گروهی از مردم به ویژه بزرگسالان با آمدن عید نوروز با رنگ کردن موهای سر و انگشتان خود با حنا به استقبال نوروز می‌روند.

شیرینی پزان
شیرینی پزان، نان پزان، کدورت زدایی، پرداخت دین، فاتحه خوانی خانه تکانی سال نو و آماده کردن آجیل شب عید مانند کشمش، عناب، نقل، پخته و ... و تفت دادن یا شور کردن تخمه و پسته و دید و بازدید بزرگان فامیل و اقوام از مراسم مرسوم در این ایام است که با شور خاصی انجام می شود.

شاه‌ مولایی
یکی دیگر از مراسم خراسان جنوبی، رسم شاه مولایی است که در مناطق شهری و روستایی استان مرسوم است و انجام آن بدین ترتیب است که چند روز مانده به نوروز افراد خیر و معتمدان محل با مراجعه به ثروتمندان اقدام به تهیه اجناس مورد نیاز نیازمندان کرده و آنها را بین افراد نیازمند تقسیم می کنند. اهالی بیرجند قدیم اعتقاد داشتند که شام شب عید به هر قیمت که شده باید پلو باشد.

فقیر و ثروتمند خود را مقید به تهیه و پختن پلو در شب عید می دانستند. این هم از رسومی است که امروزی‌ها شاید با شنیدنش به تعجب و خنده وا داشته شوند چرا که بسیاری در قدیم الایام استطاعت تهیه پلو و حتی نان گندم را برای یک هفته هم نداشته اند چه رسد برای همه سال و تنها نوروز به نوروز، آن هم با کلی سختی و مشقت چشمشان به پلو می افتاده است.

سمنوپزان
سمنوپزان یکی دیگر از مراسم پر رنج و زحمت، پرطرفدار و تشریفاتی نوروز است که برای انجام آن 40 تا 50 روز مانده به نوروز خانم ها ظرف هایی وسط حیاط یا پشت بام می گذاشتند تا از آب باران پر شود.

همزمان نیز مقداری گندم در پارچه های سفید و نازک به نام صافی می ریختند تا در آب خیس شود یا اینکه روی تگیجه (تشت مانندی پهن و بافته شده از ساقه های گز) می گذاشتند و پیوسته آن را با آب نگه می داشتند تا گندم ها جوانه بزنند.

پس از این کار آنها را در جایی پهن می کردند تا خشک شود و برای آسیاب کردن یا (دستاس) آماده شود پس از الک کردن آردها آن را با مقداری آرد معمولی مخلوط می کردند.

نزدیکی های عید آردها را خمیر و با انواع ادویه مثل زردچوبه، دارچین و سیاه دانه و کراویه مخلوط می کردند. با آماده شدن آرد آن را به صورت گرده‌های کوچک یا بزرگ درآورده، در دیگچه های مسی به نام (قلیف) گذاشته روی اجاق پر از آتش می گذاشتند و روی قلیف ها را نیز با آتش می پوشاندند و پس از آماده شدن آنها را به تکه های مناسب تقسیم و به همراه آجیل از میهمانان نوروزی پذیرایی می کردند.

پایان پیام/