از افطار تا سحر در مسجد «جاما» / بازگشت جشن های رمضانی به «قلعه سرخ»

خبرگزاری شبستان، جهان اسلام: با صدای ترکیدن ترقه ها، هزاران نفر از مسلمانان در حیاط مسجد جامع تاریخی هند در  شهر دهلی جمع شدند تا در ماه مبارک رمضان با هم افطار کنند.

بخش قدیمی شهر دهلی که به خاطر جشن‌های رمضانی‌اش شناخته می‌شود، طی دو سال گذشته به دلیل محدودیت‌های  کرونا جشن‌ها را از دست داده بود.

مردم محلی می گویند که زندگی دوباره به این منطقه و حیاط مسجد ماسه سنگ قرمز که توسط امپراتور مغول ، شاه جهان در قرن هفدهم ساخته شده است، بازگشته است.

در دوره شاه جهان، هیچ مسجد دیگری غیر از مسجد جاما در «قلعه سرخ» به عنوان بزرگترین و زیباترین جاذبه گردشگری در شهر دهلی، وجود نداشت به همین دلیل امپراطور و شاهزاده ها هر زمان که اراده می کردند به گروه های نمازگزار ملحق شوند از  این مسجد بازدید می کردند.

 در سال ‏‏1638، شاه جهان، پنجمین امپراطور مغول پایتخت امپراطوری خود را از آگرا به شهر تازه ساخته شده دهلی که شاه جهان ‏آباد نامیده می شد، تغییر داد.

در همین زمان نیز دستور احداث کاخی جدید در این شهر به نام کاخ سرخ یا قلعه سرخ را صادر کرد. ساخت این ‏کاخ بزرگ و وسیع که دیواره هایی از سنگ های سرخ دارد تقریبا یک دهه طول کشید چرا که این بار قرار بود این کاخ از کاخ آگرا ‏بهتر و زیباتر ساخته شود.

 وقتی کار ساخت قلعه سرخ به پایان رسید، دستور ساختد مسجد جاما در آن از سوی شاه جهان صادر شد.

 حیاط آن شبیه یک سالن غذاخوری بزرگ است، جایی که هزاران نفر با مجموعه ای از غذاهای لذیذ در انتظار ضیافت افطاری هستند.

علامت افطار با دو صدای شلیک توپ به روزه داران داده می شود و به دنبال آن با نوشیدن آب و خوردن غذا سکوت شدیدی به گوش می رسد.

مورخان می گویند که در دوره مغول که تا سال 1857 ادامه یافت از توپ هایی که در صحن مسجد مستقر بود برای اعلام افطار استفاده می شد و زمانی که انگلیسی ها شهر را تصرف کردند، شلیک توپ ها با ترکیدن ترقه جایگزین شد.

«محمد انصارالحق»، یکی از اعضا در این باره گفت: به طور سنتی یک توپ برای نشان دادن افطار شلیک می شد. اکنون از دو صدای بلند ترقه استفاده می کنیم و همچنین چراغ مناره های مسجد را روشن می کنیم تا مردم بدانند وقت افطار فرا رسیده است.

وی با بیان اینکه امسال به دلیل عدم محدودیت های همه گیری کرونا، نماز تراویح در این مسجد برگزار می شود و تعداد نمازگزاران بسیار زیاد است، گفت:جشن رمضان به مسجد بازگشته است. بازار قدیمی دهلی در نزدیکی مسجد تزئین شده است و تمام شب شلوغ است.

در حالی که مسلمانان 13 درصد از جمعیت 18.9 میلیونی شهر را تشکیل می دهند، بساری از آنها در دهلی قدیم در اطراف مسجد نمادین جاما متمرکز شده اند.

اکرم قریشی، صاحب رستوران معروف الجواهر، گفت: خوشحالیم که امسال شلوغی و جذابیت بازگشته است و ما می توانیم در خدمت روزه داران در ماه رمضان باشیم.

وی افزود: در سال 2020 به دلیل موج اول همه‌گیری، بازارها به طور کامل تعطیل شدند و در سال 2021 نیز محدودیت‌هایی اعمال شد.

قریشی گفت: این بار به دلیل تعداد کمتر مبتلایان به کرونا و رفع محدودیت ها توسط دولت، بازدید مردم از بازار آغاز شده است.

درست روبه‌روی رستوران الجواهر، مغازه‌ای است که توسط خرم زبیر اداره می‌شود و او نوشیدنی معروف «روح افزا»، یک نوشیدنی گیاهی محبوب که برای افطار استفاده می‌شود، می‌فروشد.

زبیر می گوید که کسب و کار او در دو سال گذشته به دلیل کرونا به شدت تحت تأثیر قرار گرفت.

زبیر گفت: خوب است که مردم را در این ماه مقدس می بینیم. ما به بازدیدکنندگان وابسته هستیم.

در طول ماه رمضان، مغازه‌های این منطقه از جمله غذاخوری‌هایی که بهترین غذاهای غیر گیاهی را سرو می‌کنند، تا صبح زود باز هستند.

پایتخت هند از نظر تاریخی به خاطر مهمانی‌های افطاری بزرگی که توسط سیاستمداران سراسر کشور میزبانی می‌شد، معروف است، که قبلا به عنوان یک پلتفرم برای اجتماعات مختلف در هند برای ملاقات و پیوند مورد استفاده قرار می گرفت.

اما از سال 2014، زمانی که حزب راستگرای بهاراتیا جاناتا  قدرت را به دست گرفت، فرهنگ مهمانی های افطاری در هند از بین رفت.

«نیاز فاروقی»، دبیر شورای عالی امنیت ملی در این باره می گوید: این به دلیل فضای ضد مسلمانانی است که در کشور شاهد آن هستیم. میهمانی های افطاری فرصتی برای جشن گرفتن این مناسبت مهم در کنار خواهران و برادران مسلمان بود.

وی افزود: اما اکنون پل‌ها شکسته می‌شود و بین جوامع فاصله ایجاد می‌شود. به همین دلیل است که در حال حاضر کمتر شاهد مهمانی‌های افطاری در همه سطوح هستیم.

قربان علی، روزنامه‌نگار کهنه‌کار هندی گفت که مهمانی‌های افطاری در گذشته دارای اهمیت سیاسی بوده و برای بسیاری از روزنامه‌نگاران نیز به منبع خبری تبدیل می‌شد.

علی گفت که روایت رو به رشد کلی علیه مسلمانان دلیل محو شدن مهمانی های افطاری است.