بازخوانی روز شمار وقایع انقلاب اسلامی در شهر اردبیل

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از اردبیل، «محمود محمد هدایتی» پژوهشگر برجسته تاریخ اردبیل در یک حرکت فرهنگی روز شمار وقایع انقلاب اسلامی در شهر اردبیل را بازخوانی و به رشته تحریر درآورد.

بخش از روز شمار تاریخ انقلاب اسلامی در شهر اردبیل را می خوانید:

-  سال 1356ه. ش در اردبیل دو مسجد به عنوان کانون اصلی انقلاب فعالیت داشتند اولی مسجد میرزا صالح بود که زعامت این پایگاه مذهبی و سیاسی را آیت الله مسائلی برعهده داشت و دیگری مسجد میرزا علی اکبر بود که زعامت این پایگاه نیز بر عهده آیت الله مروج بود.

-  نوزدهم بهمن ماه 1356 ه. ش چهلم شهدای 19 دی قم در مسجد میرزا علی اکبر مرحوم برگزار شد.

-  1356 ه. ش مکتب الزهرا جهت آگاهی زنان اردبیلی که کانون زنان انقلابی اردبیل و در مسجد تازه میدان به سرپرستی حاج شیخ عبدالرحیم جعفری پایه گذاری می شود.

-  دهم فروردین 1357 ه. ش در حالی که مردم اردبیل مراسم با شکوهی را برای گرامیداشت یاد شهدای مردم تبریز برگزار می کردند هیچ کس خبر نداشت که در همان ساعات در یزد و در چنین مراسمی اصغر مرادی دانشجوی اردبیلی هدف گلوله دژخیمان رژیم شاه قرار گرفته و به شهادت رسیده است و نخستین شهید اردبیلی انقلاب اسلامی یاد می شود.

-  24خرداد 1357 ه. ش دانشجوی اردبیلی در بابلسر بنام ایوب معادی با شرکت در تظاهرات بر علیه رژیم شرکت کرده و دستگیر می شود و زیر شکنجه ماموران ساواک به شهادت رسیده و دومین شهید انقلاب اسلامی اردبیل محسوب می شود.

-  نهم شهریور 1357ه. ش آیت الله مسائلی در مسجد حاج میر صالح از رفتن به منبر خودداری کرد و با اشاره وی حجت الاسلام سید علی اکبر اجاق نژاد به همراه مردم راهی مسجد میرزا علی اکبر شدند که حدود چهار هزار نفر را شامل می شد و بعد از پایان  سخنرانی  آیت الله مروج مردم هنگام خروج از مسجد شروع به شعار دادن در حمایت از امام خمینی و علیه حکومت پهلوی کردند نیروهای امنیتی و انتظامی مانع حرکت ملت شدند ولی موفق نبودند دراین واقعه اول کوچه ارمنستان روی مردم آتش گشودند و بهروزیحیوی در این واقعه به شهادت رسیده و به عنوان نخستین شهید تظاهرات اردبیل محسوب می شود.

-  شانزدهم شهریور 1357ه. ش حدود 200 نفر از فرهنگیان اردبیل در مقابل اداره آموزش و پرورش اردبیل اجتماع و با عنوان خواسته های خود اعلام کردند اگر به خواسته های آنها توجه نشود از اول مهر از حضور در کلاس های درس خودداری خواهند کرد.

-  1357ه. ش هفدهم مهر ماه در اردبیل نیروهای انقلابی مدارس با هم ارتباط بر قرار کردند و دبیرستان های چون ابومسلم، صفوی، جهان علوم و شاه عباس که نقش اصلی را در فعالیت های مبارزات دانش آموزی داشتند و اولین تظاهرات دانش آموزی را در این تاریخ شکل دادند.

-  نهم آذر ماه 1357 ه. ش انتصاب سرگرد بهمن عزیزی رئیس زندان اردبیل به عنوان رئیس موقت شهربانی اردبیل؛

-  نوزدهم آذر ماه 1357ه. ش روز تاسوعا بنا به نوشته اسناد ساواک عده ای حدود پنج هزار نفر بنا به توصیه و سفارش قبلی محمد مسایلی و مروج و روحانیون مخالف در میدان ساعت اجتماع سپس در حالی که پلاکاردهایی حاوی مطالب بر علیه نظام پهلوی از مسیر خیابان سی متری به طرف پیر عبد الملک مقابل کلانتری حرکت کردند.

-  بیستم آذر ماه 1357ه. ش در روز عاشورا قیامتی عظیم در اردبیل بر پا بود و فریاد مرگ بر شاه مردم سر به آسمان می زد که نخستین خبر سراسری ساعت 2 بعد ازظهر رادیو ایران با ذکر وقایع اردبیل آغاز شد.

-  بیست و هشتم آذر ماه 1357ه. ش تظاهرات جامعه پزشکی اردبیل برگزار شد.

-  بیست و نهم آذر ماه 1357 ه. ش امضای اعلامیه خلع شاه از سلطنت از سوی علمای اردبیل؛

-  نهم دی ماه 1357 ه. ش روزی که شاهپور بختیار بر منصب نخست وزیری تکیه زد در اردبیل عوامل انتظامی، امنیتی و نظامی رژیم پهلوی همچون شهربانی، ساواک و ارتش مستقر در پادگان به همراه گروه چماق به دست طرفدار شاه یعنی رسول صمیمی و دار و دسته انجمن میهن پرستان به خیابان آمدند و به طور وحشیانه شهر را کوبیدند و این روز ناآرام ترین روزهای تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل بود و تظاهرات گسترده ای در اردبیل بر پا شد و تانک و زره پوش های پادگان اردبیل برای سرکوب تظاهرات مردم اردبیل به میدان شاهپور که بعدها میدان انقلاب شد آمدند 4 نفر کشته و بیش از 58 نفر مجروح شدن .

-  هفدهم دی ماه 1357ه. ش به مناسبت هفتمین روز شهدای اردبیل متجاوز از 50 هزار تن از طبقات مختلف مردم به تدریج در خیابان شاهپور اردبیل اجتماع نمودند و پلا کارد هایی با عکس های امام خمینی و دکتر علی شریعتی در دست داشتند.

-  هیجدهم دی ماه 1357 ه.ش به خاطر اعلام عزای عمومی از طرف امام خمینی جهت بزرگداشت شهدای مشهد و سایر شهرها تظاهراتی در اردبیل اتفاق افتاد و اهالی روستای نیارق اردبیل در این تظاهرات شرکت کرده و 5 نفر شهید و 20 نفر از اهالی روستا زخمی شده بودند این اتفاق افتاد که معروف به کشتار روستای نیارق شد.

-  نوزدهم دی ماه 1357 ه. ش روز سه شنبه بازار اردبیل شاهد چند فقره آتش سوزی مشکوک شد که بسیاری عقیده داشتند دست عوامل و مزدوران رژیم در این کار وجود داشت بازاریان 18 نفر را جهت حراست بازار مامور کردند.

-  بیستم دی ماه 1357 ه. ش اعتصاب کارکنان رادیو و تلویزیون اردبیل جهت همبستگی با دیگر همکاران خود در سایر شهرستانها دست به اعتصاب زدند.

-  بیست و هشتم دی 1357ه. ش روز پنج شنبه تظاهرات پراکنده ای در سطح شهر جریان داشت و مردم خود را برای تظاهرات مهم روز 29 دی که مصادف با اربعین حسینی بود آماده می کردند.

-  بیست و نهم دی ماه 1357 ه. ش  از اولین ساعات روز جمعه 29 دسته های عزاداری از محلات شهر به سوی مرکز شهر میدان ساعت حرکت کردند شور و غوغای عظیمی در میان مردم جریان داشت از نیروی امنیتی در سطح شهر خبری نبود اردبیل شاهد اجتماع متجاوز از دویست هزار تن از مردم سلحشور اردبیل بود.

-  چهاردهم بهمن 1357 ه. ش پس از ورود امام خمینی به ایران در 12 بهمن روزشنبه  14 بهمن عده زیادی از روستاییان شام اسبی هنگام تظاهرات ضد حکومتی در میدان مجسمه مورد حمله افراد مسلح وابسته به انجمن میهن پرستان که مقر آن در محله شاه باغی زیر نظر رسول صمیمی  بود، قرار گرفتند.

-  پانزدهم بهمن 1357 ه.ش  گروهی از هسته های انقلابی محله ابراهیم آباد برای دیدار با امام خمینی عازم تهران شدند در راس این گروه شهید رسول خلیل آبادی قرار داشت.

-  نوزدهم بهمن ماه 1357 ه. ش تظاهرات مردم اردبیل در حمایت از نخست وزیری مهندس بازرگان؛

-  1357ه. ش ظهر 23 بهمن این سال میدان شهربانی اردبیل آبستن حوادثی خونین شد نخستین جرقه با پرتاب سنگ به شیشه های خودروی پارک شده شهرداری در محوطه میدان شهربانی اردبیل ماموران شهربانی ضمن گشودن آتش مسلسل به روی اجتماع کنندگان گروهی از مردم را به گروگان گرفتند و به داخل شهربانی بردند صفی از جنازه ها خونین زمین افتاده بود با آغاز تیراندازی پرسنل شهربانی و خون بار مردم غیر مسلح و بی دفاع ساختمان شهربانی را مورد حمله قرار دادند و ساختمان شهربانی را تصرف کردند.

-  بیست و سوم بهمن ماه 1357 ه. ش در ساعت 12 ظهر اتفاق عجیبی در میدان شهربانی اردبیل افتاد ماموران شهربانی روی مردم آتش گشودن و یکی از ادوات زرهی ارتش به ساختمان شهربانی با گلوله توپ آتش می گشاید در این روز حدود 23 نفر از مردم و 11 نفر مامور انتظامی کشته شدند.

-  اول اسفند 1357 ه. ش دستگیری تعدادی از ماموران خاطی شهربانی اردبیل؛

-  بیستم فروردین 1358 ه. ش محاکمه و اعدام رئیس ساواک اردبیل؛