حجت الاسلام محسن ادیب بهروز، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو گروه تاریخ حوزه های علمیه خواهران در تبیین و تشریح دلایل سفر حضرت معصومه (س) از مدینه به سمت ایران به خبرنگار شبستان گفت: تبیین و تشریح جنبه های سفر کریمه اهل بیت (س) از مدینه نیازمند بازخوانی مستندات و گرایشات تاریخی موجود در این زمینه است. چرا که قبول این موضوع که حضرت فاطمه معصومه(س) با این جایگاه و منزلت خاص که از ائمه معصومین (ع) برای ایشان بیان شده است تنها برای دیدار برادر مدینه را به قصد مرو ترک کرده و سختی ها و مشقت های این سفر را متحمل شده باشند چندان آسان نیست.
وی افزود: پس از حرکت امام رضا (ع) از مدینه به مرو و خراسان حضرت معصومه (س) نیز تصمیم به خروج از مدینه می گیرند اما در هیچ یک از گزارشاتی که از این واقعه و جزئیات آن بیان شده اشاره ای به این موضوع نشده است که شخص حضرت فاطمه معصومه (س) خود اشاره کرده باشند که به قصد دیدار برادر از مدینه خارج می شوند و طرح این مساله شاید براساس تصورات افرادی بوده است که این گزارشات را مرور کرده اند.
حجت الاسلام ادیب بهروز با بیان این نکته که امروز راه یافتن به باطن رفتار یک معصوم برای ما کار دشواری است تصریح کرد: این واقعیت بسیار تلخی است که ما رفتارهای معصومین (ع) با ملاک های انسانی تحلیل می کنیم از جمله رفتار حضرت معصومه (س) را و این واقعیت تلخ باعث می شود تا ما نتوانیم به باطن رفتار معصوم راه پیدا کنیم چرا که با ملاک های انسانی ناقص و محدود خود این رفتارها را تجزیه و تحلیل، ارزیابی و سپس قضاوت می کنیم.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: در تحلیل سفر کریمه اهل بیت (ع) اولین نکته قابل توجه این است که حضرت معصومه (س) با برادر بزرگوار خود امام رئوف، رابطه ای خاص و ویژه دارد چرا که پس از شهادت موسی بن جعفر (ع) اختیار تربیت این بانوی بزرگوار به عهده امام رضا (ع) قرار می گیرد و به عبارت دیگر وجود مطهر امام رضا (ع) خلاء پدر را برای خواهر پر می کنند از جهت اینکه به عنوان یک مربی واقعی برای ایشان قرار می گیرند این نخستین گام در بسترسازی برای تفاوت و برجستگی حضرت معصوم نسبت به سایر دختران امام کاظم (ع) است.
وی افزود: هنگامی که حضرت معصومه (س) تحت تربیت امام رضا (ع) قرار می گیرند با توجه به قابلیت هایی که از خود نشان می دهند مراحل کمال خاصی را در محضر برادر طی می کنند نکته دیگر این که در برخی روایات از امام صادق (ع) براساس یک پیش بینی و اطلاع رسانی از آینده نسبت به شهر قم مطالبی مطرح شده بود که این شهر مدفن حضرت معصومه (س) قرار می گیرد طبیعی است که همانگونه که عموم مردم در جریان این پیشگویی قرار گرفتند خواص و به خصوص حضرت معصومه نیز نسبت به دیگران در جریان این خبر قرار می گیرند به عبارت دیگر شخص حضرت در جریان این ماجرا که در قم رحلت خواهند کرد قرار داشتند براساس پیش بینی جد بزرگوارشان.
این استاد دانشگاه یادآور شد: ارتباط خاصی که میان حضرت رضا (ع) و خواهر گرامی ایشان وجود دارد باعث می شود تا بسیاری از حقایق باطنی که حضرت براساس ولایت به دنبال تحقق آن در نظام هستی هستند به اطلاع حضرت معصومه (س) نیز برسند در واقع این یک ظالم نسبت به این بزرگواران است که تصور کنیم رابطه میان آنها تنها یک ارتباط عاطفی برادر و خواهری است همانگونه که این ظلم را نسبت به امام حسین (ع) و حضرت زینب (س) نیز تکرار می کنیم.
وی در واکاوی ارتباط موجود میان افراد در عالم حقیقت و ملکوت این عالم گفت: هنگامی که انسانها در عالم حقیقت و قرب خدا قرار می گیرند رابطه خواهر و برادری، یک رابطه بسیار جزئی و کوچک است که در میان ما مطرح است اما اصل این رابطه براساس و بنیان دیگری نهاده می شود و آن اساس این است که در عالم هستی مسئولیتی بر دوش امام معصوم نهاده می شود از جمله حضرت سیدالشهدا (ع) و حضرت زینب (س) در تکمیل این مسئولیت ایفای نقش می کند یا حضرت فاطمه معصومه (س) در کنار برادرشان و برای اکمال این مسئولیت نقشی را بر عهده می گیرد بنابراین طبیعی است که برای این ایفای نقش می بایست حداقل در جریان برنامه های اصلی امام معصوم قرار بگیرد بنابراین می توان این تحلیل را ارایه داد که حضرت ثامن الحجج (ع) ایشان را حداقل در جریان اصل برنامه های خود در ایران قرار داده بودند.
حجت الاسلام ادیب بهروز خاطرنشان کرد: در همین ارتباط حتی می توان این تحلیل را داشت که جایگاه و ماموریت ایشان (حضرت معصومه) نیز در این برنامه ها مشخص شده بود لذا پس از مدتی که از حرکت امام رضا (ع) از مدینه سپری می شود و حضرت در خراسان مستقر می شوند، با فاصله اندکی حضرت فاطمه به سمت ایران حرکت می کنند.
وی در استناد این تجزیه و تحلیل گفت: مستند ما برای این مطلب که برنامه های اصلی و نقش حضرت معصومه (س) از پیش مورد گفتگو قرار گرفته، این است که اولاً این بانوی گرامی تحت تربیت اختصاصی امام رضا (ع) قرار می گیرند و عی رغم دختران متعددی که حضرت کاظم (ع) دارند ایشان به کمالات منحصر به خودشان می رسند.
مطلب دیگر اینکه هنگامی که حضرت از مسیر شهرها عبور می کنند به سمت محل اقامت امام رضا (ع) نمی روند بلکه دقیقاً سوال می کنند که شهر قم کجاست؟
این عضو هیئت علمی گروه تاریخ حوزه افزود: کریمه اهل بیت (س) مسیر حرکت را به گونه ای تنظیم می کنند که وارد شهر قم شوند اما اگر هدف زیارت و دیدار با بردر بود باید به سمت محل اقامت امام رضا (ع) می رفتند به عبارت دیگر اگر نقشه حرکت حضرت معصومه (س) به قم و نقشه حرکت امام رضا (ع) به خراسان را مقایسه کنید می بینید که این دو مسیر کاملاً جداگانه است.
وی ادامه داد: گویا حضرت رضا (ع) در مسیر تحقق هدف خود، جایگاه ویژه ای را به ایشان اختصاص داده اند و بخشی از مسئولیت به عهده حضرت معصومه (س) قرار گرفته که ایشان با آمدن به قم این مسئولیت محول شده را جامه عمل می پوشانند.
حجت الاسلام ادیب بهروز در بیان دلیل انتخاب شهر قم برای این منظور گفت: اگر سابقه قم در روایات و مستندات تاریخی را بررسی کنید درمی یابیند که مذهب غیرشیعی ایرانیان در آن روزگار که اسلام به سرزمین ایران نیز وارد شده، توسط امام رضا (ع) تغییر پیدا می کند یعنی مردم ایران به واسطه حضور حضرت رضا (ع) در خراسان و پس از ورود آن حضرت به این سرزمین شکل گسترده به مذهب تشیع می گروند و در میان شهرهای ایران در آن روزگار، تنها شهری که آمادگی قبلی برای محوریت تشیع را دارا بوده شهر قم است.
وی تصریح کرد: علت این ویژگی و آمادگی شهر قم نیز آن است که اصحاب ائمه و به شکل خاص فردی به نام عبدالله اشعری با هدایت ائمه معصومین (ع) به سمت قم روانه شده و اولین اقدامی که انجام می دهند گرایش مردم از ایین زرتشت به تشیع است در واقع آنها بنیان و اساس تشیع را در قم پایه گذاری می کنند و وجود حضرت معصومه (س) و حضور ایشان این شهر را به عنوان مرکز تشیع تثبیت می کند.
عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران گفت: لذا پاسخ و تحلیل ما در واکاوی سفر حضرت معصومه از مدینه آن است که ایشان برای تحقق بخشیدن به هدف اصلی امام رضا (ع) در ایران و در راستای گسترش و تثبیت تشیع به ایران وارد می شوند و ما ایرانیان وامدار حضرت رضا (ع) و خواهر بزرگوار ایشان حضرت فاطمه معصومه کریمه اهل بیت (ع) هستیم چرا که اگر تلاشهای الهی این دو بزرگوار نبود ایرانیان نیز یا در بهترین وضعیت ممکن مانند سایر کشورهای اسلامی پیرو مکتب اهل تسنن بودند و یا به صورت محدود به تشیع گرایش پیدا می کردند.
پایان پیام/
نظر شما