تساهل مذهبی منهای شیعه ! / چرا مساجد شیعیان در بحرین بازسازی نمی شوند؟

خبرگزاری شبستان،ساخت کلیسای جامع مریم ، اولین کلیسای جامع که در 60 سال گذشته در بحرین ساخته شده موجب واکنش بسیاری از منتقدان و حامیان حقوق شیعیان در این کشور شده است.

مسئله ای که در اینجا وجود دارد این است که چرا بحرین چنین کلیسای بزرگی را می سازد اما اقدام به بازسازی مساجد شیعیان نمی کنند.

منقادان این سوال را مطرح می کنند که چرا ترویج تساهل مذهبی در بحرین شامل جمعیت شیعیان نیست.

کلیسای جامع مریم در 16 مایلی جنوب منامه، پایتخت بحرین با 1400 تماشاگر آنلاین به دلیل محدودیت‌های ویروس کرونا افتتاح شد.

ساخت چنین کلیسایی با وجود بی توجهی به بازسازی مساجد شیعیان در حالی است که بحرین همواره با جاه طلبی می خواهد خود را به عنوان مرکز تساهل مذهبی معرفی کند اما گروه های حقوق بشر از بدرفتاری مداوم با جمعیت اکثریت شیعه این کشور انتقاد دارند.

این کلیسای جامع پس از اهدای زمین توسط پادشاه «حمد بن عیسی آل خلیفه» در سال 2013 به جامعه کاتولیک ساخته شد.

از 2.5 میلیون کاتولیک در بحرین ، اکثریت قریب به اتفاق آنها کارگران خارجی از کشورهایی مانند هند، فیلیپین، سریلانکا، لبنان و کشورهای غربی هستند.

این در حالی است که بسیاری از رفتار بحرین با جمعیت اکثریت شیعه خود تحت حکومت سنی حاکم انتقاد دارند.

بحرین در سال 2020 میلادی از سوی عفو بین الملل به دلیل محاکمه های ناعادلانه منتقدان و اعتراضات مورد انتقاد قرار گرفت.

قیام سال 2011 در بحرین که توسط بهار عربی آغاز شد، شاهد تخریب 38 مسجد شیعیان توسط دولت بود و علیرغم تعهد به بازسازی همه آنها، دولت هنوز این کار را انجام نداده است.

«سلما موسوی»، رئیس هیئت مدیره سازمان حمایت حقوقی برای دموکراسی و حقوق بشر در بحرین در این باره می گوید: هر سال مواردی وجود دارد که شیعیان مجبور می شوند در زمین این مساجد ویران شده نماز بخوانند و در نهایت احضار می شوند و مجبور به امضای تعهد می شوند که دیگر این کار را انجام نخواهند داد.

جوئل اونیسی نیز که عضو این شورا است در این باره می گوید:  مساجدی که در بحرین بازسازی شده‌اند عمدتا توسط خود جامعه شیعیان بازسازی می‌شوند. بسیاری از آنها به درستی نگهداری نمی شوند و وقتی صحبت از ساخت کلیسای جامع می شود، آنها به نام پیشبرد تساهل مذهبی مسئولیت های دیگر را کنار می گذارند.

در سال 2016 گروهی از کارشناسان مستقل حقوق بشر سازمان ملل متحد نگرانی عمیق خود را در مورد آزار و اذیت سیستماتیک جمعیت شیعه در بحرین که اغلب  به جرم ادعایی «تحریک نفرت علیه رژیم» و «اجتماع غیرقانونی» هدف قرار گرفته اند،ابراز کردند.

در ماه آگوست امسال، سازمان حمایت حقوقی برای دموکراسی و حقوق بشر در بحرین گزارشی درباره نحوه اجرای تدابیر بهداشتی کووید-19 توسط دولت دو روز قبل از آغاز ماه محرم منتشر کرد که منجر به محدودیت شیعیان برای برگزاری این مراسم شد.

این محدودیت‌ها شامل کاهش تعداد افراد مجاز برای شرکت در راهپیمایی‌ها، درخواست از شهروندان برای برداشتن پرچم‌های سیاه از پشت بام‌ها و توقف دسته‌های عزاداری توسط پرسنل امنیتی برای درخواست ارائه کارت شناسایی بود.

همچنین احضارهای متعددی برای عزاداران و تعزیه خوانانی که در دسته ها شرکت می کردند یا پرچم هایی را بر فراز خانه های خود برافراشته بودند ارسال می شد.

مقامات امنیتی بحرین پس از احضار کلیه متولیان مساجد این شهر ، مسجد الزهرا(س) را در شهر حمد بستند. نیروهای امنیتی مسئولان این مسجد را تهدید کرده بودند که مراسم عزاداری برگزار نکند.

 عباس شبر رئیس بخش آزادی های مذهبی سازمان صلح برای دموکراسی و حقوق بشر بحرین در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی توئیتر گفت: همه مساجد شیعیان در ایام عاشورا با چنین محدودیتی برخوردار بودند.

 مقامات در پیامی به مساجد شیعیان تهدید کردند که در صورت پخش مراسم عزاداری از بلندگوهای مسجد با تعطیلی مواجه خواهند شد.

وی گفت:  مقامات امنیتی بحرین بدون هیچ توجیه قانونی مراسم مذهبی در این کشور را تعطیل می کنند.

 این اتفاق ها از 2011 میلادی آغاز شد ،زمانی که دولتمردان بحرین عاشورا و محرم را به فرصتی برای اعمال سیاست مجازات دسته جمعی علیه شیعیان تبدیل کردند.

با توجه به رفتار آل خلیفه فعالان شیعه ۱۴ فوریه ۲۰۱۱ را روز خشم نامیدند و از مردم خواستند که در آن روز علیه رفتارها آل الخلیفه اعتراض کنند. الخلیفه با معترضان برخورد کردند و از آن روز موج گسترده‌ای از اقدامات الخلیفه علیه شیعیان از جمله بازداشت زنان و مردان و کودکان و شکنجه آنها، نابودی مساجد شیعه و گورستان‌ها انجام شده‌است.

محدودیت دسته های عزاداری در محریم سال گذشته در حالی بود که مسابقات ملی بسکتبال بدون محدودیت های کرونایی برگزار شد و همچنین جشنواره هندو «اونام» که مهاجران هندی بحرین آن را جشن می گیرند نیز اجازه برگزاری پیدا کرد.

این در حالی است که دولت بحرین به درخواست ها برای اظهار نظر در مورد گزارش سازمان حمایت حقوقی برای دموکراسی و حقوق بشر در بحرین یا تعهد برای بازسازی مساجد شیعیان پاسخی نداده است.

در ماه سپتامبر نیز کنیسه‌ای در بحرین که اخیرا بازسازی شده بود، میزبان اولین مراسم دعای عمومی یهودیان در این کشور از سال 1947 بود، زمانی که تنها کنیسه بحرین در درگیری‌ها در آغاز درگیری اعراب و اسرائیل ویران شد.

شیعیان بحرین بیشتر روستا نشین هستند. بیشتر این شیعیان دور از مناطق شهری و در فقر به سر می‌برند و جز عده معدودی که توانسته اند با در اختیار گرفتن برخی از جایگاه‌‌های دولتی به وضعیت مطلوبی از نظر اقتصادی دست یابند، بقیه در وضعیت نابسامانی به سر می‌برند. اکثر شیعیان به طور سنتی به ماهیگیری و کشاورزی مشغولند و در نواحی ساحلی و دورافتاده زندگی می‌کنند .

در نظام سیاسی ـ اجتماعی و ارکان حکومتی بحرین، شیعیان در پایین‌ترین مرتبه قرار دارند. خانواده حاکم الخلیفه بالاترین رتبه را دارد و پس از آن، به ترتیب قبایل سنی، تجار، تکنوکرات‌ها، شیعیان ایرانی و در آخر شیعیان بومی بحرین قرار دارند.