خبرگزاری شبستان،گروه اندیشه،کتاب «فلسفه علم در پرتو حکمت خالده» تألیف محمود بینای مطلق و علیرضا کریمی زیارانی با ترجمه علیرضا ابراهیمزاده، از سوی انتشارات حکمت منتشر شد.
علم جدید به پشتوانه دستاوردهای فناورانهاش عملاً برای بسیاری از معاصران ما منشأ حقیقت قلمداد میشود. اتکای علم جدید صرفا بر استدلال و دادههای تجربی چنان ظاهر واقعبینانهای بدان اعطا کرده که عملا آن را به مرجعی تقریبا بلامنازع بدل کرده است.
در کتاب «فلسفه علم در پرتو حکمت خالده»، در فضای چنین علمگرایی فراگیری، با بررسی دقیق محدودیتهای درونذاتی فکر استدلالی و تحقیقات تجربی، کوشش شده است نقدی عقلانی درباره بنیادهای علم جدید ارائه شود. این کتاب، که در نوع خود بیسابقه است، با نگاهی تازه به تعالیم سنتی شناختشناسی و متافیزیک، پادزهری برای خطاهای سوبژکتیو و ابژکتیو علم جدید ارائه میکند و نشان میدهد که علم جدید خود چیزی بیش از نظامی از باورها نیست که بهشدت از ارائه شناختی تام از حقیقت قاصر است و در تضاد با حکمت خالده ادیان الهی است که برای هزاران سال نهتنها کلیدهای شناخت حقیقی را به بشریت اعطا کردهاند بلکه اسباب نائل شدن به آن را نیز، که دقیقا دلیل وجودی انسان است، فراهم آوردهاند.
فهرست این اثر عبارت است از:
یاددداشت مترجم
پیش گفتار
مقدمه
۱. پرسش های بنیادین
علم چیست؟
دیدگاه های جدید درباره علم
محدودیت های عقل جزوی
چگونه می توان به درستی یا نادرستی نظریهای پی برد؟
سوژه و ابژه علم
۲. قوای شناخت در انسان
یادآوری افلاطونی
آیا سعی در رد یادآوری افلاطونی موفق بوده است؟
۳. مراتب و اطوار هستی
مراتب هستی
سمبولیسم: زبان متافیزیک
اطوار هستی
پیامدهای نداشتن دیدگاه متافیزیکی
۴. آموزه علتها
علت آلی
علت نمونهای
اهمیت علت نمونهای
۵. علم در آیینه ادیان
نمونههایی از علم در کتابهای آسمانی
علم و گمان پیشرفت
آیا همه علوم از دید ادیان خوباند؟
شناخت شناسی در آموزههای ادیان
اشارههایی به مراتب متعدد هستی در منابع سنتی
۶. ناسازگاری علم جدید با دین
سخن پایانی
علم جدید و حکمت خالده
ماهیت علم تام
نمایه
در بخشی از یادداشت مترجم این اثر آمده است: چندی است که نوای علم و فن آوری جدید و آثار فردی، اجتماعی، زیست محیطی و غیره ناشی از آن دیگر برای برخی چونان گذشته خوش آهنگ نیست و گویی این روزها جای خالی چیزی دیگر که پاسخگوی نیاز درونی باشد بیش از پیش احساس میشود. حمله تجدد به سنت و دین در طی سالهای گذشته (به خصوص در غرب) بازار انواع معنویتهای کاذب و ساختگی و تعالیم به اصطلاح معنوی با ریشه غیرالهی را که با معجونی خودساخته دلهای تشنه را به سوی خود فرامی خوانند، پررونق کرده است.
کتابی که در دست دارید با بیان روایتی دیگر از فلسفه علم، به شکلی ریشهای به ماهیت علم جدید و همچنین به ماهیت علم از دیدگاه حکمت خالده میپردازد و علت وجودی معنویتهای کاذب و خطرات آنها را نیز آشکار میکند. مؤلفان اصالتاً پارسی زبان این کتاب، آن را به زبان انگلیسی و بدوا برای مخاطبان غربی نگاشته و در غرب منتشر کردهاند. با مطالعه این اثر، ترجمه آن را برای مخاطبان پارسی زبان مفید دانستم.
در بخشی از پیشگفتار این اثر هم آمده است: این کتاب نقدی بر پیش فرضها و مدعیات علم جدید است و دیدگاهی جایگزین را در موضوع علم ارائه میکند که اساسش حکمت سنتهای الهی است که از زمانی کهن انسانها را شکل دادهاند. هر اندازه هم که این دیدگاه جایگزین برای ذهنیت جدید بیگانه به نظر آید، دریافت انسانها از علم، طی تمامی اعصار به جز چند سده اخیر، بدین گونه بوده است. برای انسان متجدد با ذهنی علم گرا، نقد جهان بینی پیشینیان و رویکردشان به علوم یکسره آسان مینماید. اجداد ما، بدون اینکه چندان امکانی برای شنیده شدن داشته باشند، همواره تحت محاکمه غیابی متجددان قرار گرفتهاند و افکارشان اغلب بیاهمیت قلمداد شده است.
حال، پیشینیان چگونه جویای شناخت و واقعیت بودهاند؟ اگر فرصتی به ایشان داده میشد، دیدشان به علوم جدید چگونه میبود؟ و به نقد متجددان در مورد دیدگاهشان چگونه پاسخ میدادند؟ هدف این کتاب پاسخ به این پرسشهاست. قصد ما به دور از توسل به احساسات دینی در سطح قشری ارائه برهانهای عقلی در پشتیبانی از دیدگاههای سنتهای بزرگ در حوزه شناخت و واقعیت است. علم جدید با تمام شگفتیهایی که میآفریند و تمام فجایعی که ممکن است در آنها شریک باشد، در اینجا نه به لحاظ نتایجش، که ممکن است مفید یا مضر باشند، بلکه نظر به اصولش و در مقایسه با حکمت سنتهای بزرگ ارزیابی میشود، سنتهایی که تقریبا همه جا و در طی بیشتر اعصار حکیمان و بزرگان بیشماری به بشریت تقدیم کردهاند.
این کتاب از سوی انتشارات حکمت و به بهای ۴۵ هزار تومان منتشر شده است.
نظر شما