سنگ وسبو روایتی از عزت مداری عاشوراست/ تعزیه و تئاترهمسایه دیوار به دیوار

علیرضا محمدی، کارگردان نمایش موسیقیایی"سنگ و سبو" پیرامون تفاوت تئاتر مذهبی با تعزیه به خبرنگار شبستان، گفت: تئاتر مذهبی همسایه تعزیه است و تفاوتی با آن ندارد. تعزیه به عنوان یک اتفاق پایه در نمایش مذهبی بیشتر به زیبایی شناسی پرداخته است. اگر یک سری فاکتورهای تعزیه بر اساس ذائقه مخاطب تغییر کند، نمایش مذهبی شکل می گیرد.

محمدی در پاسخ به این سئوال که با وجود تعزیه چه نیازی به تئاتر مذهبی داریم، اظهار داشت: این دو جایگاه متفاوتی دارند.حوزه پردازش و زاویه نگاه نویسنده و کارگردان یک تئاتر مذهبی می تواند، متفاوت از تعزیه باشد. نمی توان گفت حال که تعزیه داریم، پس به تئاتر مذهبی نیاز نداریم، همانطور که نمی شود گفت با ساخت فیلم محمد رسول الله(ص) دیگر نیازی به ساخت فیلم در مورد پیامبر اکرم (ص) نیست.

وی با بیان اینکه دین در انحصار تعزیه نیست، عنوان کرد: دین ما آنقدر پهناور و گسترده و قابل پردازش است که هر کس می تواند از زاویه متفاوتی به آن نگاه داشته باشد.بر این اساس نمی توان با وجود تعزیه، منکر نیاز به تئاتر مذهبی شد.

محمدی خاطر نشان کرد: برخی مواقع ذائقه مخاطب، تعزیه را هدایت می کند و این مخاطب محوری می تواند به تعزیه آسیب جدی بزند. باید با در نظر گرفتن اصول اسلام در تعزیه از ایجاد اتفاق های غلط در آن جلوگیری کرد.

این فعال فرهنگی با بیان اینکه من اساساً با تفکیک نمایش مذهبی و نمایش غیر مذهبی مخالف هستم، بیان کرد: من سابقه فعالیت 22 ساله در تلویزیون دارم و با وجود این مخالف ایجاد گرو ه معارف اسلامی هستم. دین را نباید منحصر در گروه معارف کرد بلکه مذهب باید در تمام شئون فرهنگی دیده شود و همه آثار باید مذهبی باشد.

وی ضعف علمی را اشکال عمده کارهای مذهبی دانست و افزود: در آثار مذهبی بیشتر به نگاه زیبا شناسانه برخورد می کنیم.در حقیقت در این آثار، نگاه علمی از نگاه هنری ضعیف تر است در صورتی که اثر مذهبی قوی باید نگاه هنری و علمی را تواما با هم داشته باشد.مذهب نگاه دراماتیک لازم ندارد و نیازی به چاشنی اضافی ندارد.

کارگردان نمایش موسیقیایی "سنگ و سبو" با تاکید به لزوم پژوهش و تحقیق جدی در حوزه آثار مذهبی تصریح کرد: استاد محمود فرشچیان، مینیاتوریست بزرگ برای خلق هر اثر حداقل 6 ماه مطالعه می کند. اثر برجسته «عصر عاشورا» که به گفته همه بزرگان آیینه تمام قدی از عاشوراست، در نتیجه همین مطالعات خلق شده است. متاسفانه امروز کمترین تحقیق در مورد خلق آثار مذهبی صورت می گیرد، در حالیکه تحقیق و پژوهش باید پایه و اصل خلق آثار به ویژه آثار دینی باشد.

محمدی سپس در خصوص ویژگی های نمایش سنگ و سبو که تئاتر عاشورایی است گفت: تلاش کردم که سنگ و سبو نگاه واقع بینانه ای به اهل بیت (ع) و واقعه کربلا داشته باشد. اصلی ترین هدف ما در این نمایش این بود که نگاه توام با ذلت و خواری به اهل بیت(ع) وجود نداشته باشد.

وی با بیان اینکه به تصویر کشیدن حرکت سیدالشهدا نباید توام با ذلت باشد، بیان کرد: اهل بیت(ع) مسیر را با علم و دانش طی کردند. بوسیدن گلوی مبارک حضرت سید الشهدا (ع) از سوی پیامبر اکرم(ص) یک امر اتفاقی نیست، بلکه یک علمی پشت سر این قضیه است. حرکت امام حسین(ع) یک انتخاب بود که با دانش لازم برای حفظ و احیای اسلام ناب محمدی صورت گرفت و بر این اساس نباید هیچ گونه نگاه ترحم آمیزی به قبل و بعد از  واقعه کربلا داشت.

نویسنده و کارگردان "سنگ و سبو" از مخالفت خود با واژه اسیران کربلا سخن گفت و ادامه داد: کدام اسیری می تواند با خطبه های غرّا در مقابل یزید، امویان را به ذلت و نابودی بکشاند. حضرت زینب (س) در دروازه کوفه نان و خرمای کوفیان را به سمتشان پرت کردند و فرمودند «اهل بیت صدقه قبول نمی کنند». این قاعده سرافرازی و عزت مداری است و نباید به کسانی که با پر صلابت و عزت مدارانه رفتار کردند، لقب اسیران کربلا داد.

محمدی با بیان اینکه نباید در آثار مذهبی به دنبال تحریک مخاطب بود، گفت: هدف باید آشنایی مخاطب با اصل و واقعیت کربلا باشد. در این صورت اشک مخاطب هم جاری خواهد شد، اما نباید برای گریه مخاطب، اصل داستان را فدای فرع کرد. متاسفانه گاهی در فیلم، سریال، مداحی، نمایش و سایر حوزه ها دیده می شود که از پیش پا افتاده ترین اتفاق ها برای برانگیختن مخاطب استفاده می شود. چرا باید واقعه کربلا را نازل کرد تا مخاطب گریه کند؟ ما در نمایش سنگ و سبو کوشیده ام که حقیقت کربلا را که همان عزت مداری اهل بیت(ع) است را به تصویر بکشیم.

گفتنی است، نمایش موسیقیایی سنگ و سبو به نویسندگی و کارگردانی علیرضا محمدی بر اساس شعری از افشین علا با حضور الهام پاوه نژاد، نیما کرمی، سعید مینا روش دهه آخر صفر از چهارم تا چهارم بهمن ساعت19:30 در تالار وحدت به روی صحنه می رود.

پایان پیام/