امام حسین (ع) نماد مبارزه با طاغوت/اربعین از تاثیرگذارترین وقایع در تداوم فرهنگ عاشورا است

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، زیارت یعنی تمایل یافتن، از سه رکن «زائر»، «مزور» و «گرایش قلبی» تشکیل می شود که اگر هر یک از این سه رکن نباشد، زیارت مفهوم نخواهد داشت. اهمیت زیارت از آن جاست که عامل ارتباط و وابستگی انسان به اهل بیت و منشأ خیرات و برکات و نزول فیض و اجر و ثواب است. در روایات بر فضیلت زیارت پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم (علیهم السلام) تأکید شده و اهداف و آثار فراوانی برای آن شمرده شده است. همچنین در فرهنگ اسلامی برای اعمال عبادی ازجمله زیارت، آداب و دستورهای ویژه ای وجود دارد که در زیارت نامه های معصومان ذکر شده است. این مقاله پس از بیان مفهوم زیارت، اهمیت آن و برکات و فضیلت زیارت پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم، اهداف زیارت و آداب آن را شرح داده و در پایان، به زائران مکان های اسلامی چند تذکر داده است.

خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، گفتگویی با حجت الاسلام والمسلمین «اکبر زوبین» کارشناس مذهبی انجام داده است که در ادامه می خوانید: 

زیارت چه جایگاهی در میان مسلمانان دارد؟

جابر بن عبدالله انصاری اولین نفری است که پس از واقعه عاشورا و 40 روز بعد از شهادت امام حسین (ع) و یارانش به زیارت امام حسین (ع) می رود. شیخ طوسی می نویسد روز اربعین روزی است که جابر از صحابه پیامبر از مدینه به زیارت مرقد امام حسین (ع) به کربلا می رود تا قبر شریف آن حضرت را زیارت کند. جابر در زیارت حرم مطهر امام حسین (ع) می گوید سوگند به خداوندی که محمد را به پیامبری برانگیخت. ما نیز در پاداش شما شریکیم چرا که از پیامبر (ص) شنیده ام هر کس گروهی را دوست بدارد روز قیامت در صف دوستداران آنها قرار می گیرد و با آنان در یک مکان جمع می شود. سوگند به خدایی که محمد را به پیامبری برانگیخت. نیت و اعتقاد من و یارانم همان اعتقاد و نیت حسین و یاران اش است.

احادیث و روایات زیادی در خصوص اهمیت زیارت اربعین وجود دارد که از آن جمله امام حسن عسکری (ع) در حدیثی فرموده اند مومن پنج نشانه دارد؛ اول 51 رکعت نماز، دوم زیارت اربعین حضرت سیدالشهداء، سوم انگشت در دست راست کردن، چهارم پیشانی بر خاک گزاردن و پنجم بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم در نمازهای صبح، مغرب و عشاء.

ریشه قرآنی اربعین چیست؟ انعکاس واژه اربعین و فرهنگ آن در قرآن چگونه بوده است؟

اربعین در لغت به معنای چهلم است و در اصطلاح اسلامی یک مراسم مذهبی شیعی است که پس از چهل روز از واقعه عاشورا برگزار می شود. با توجه به واقعه عاشورا و جایگاهی که قیام امام حسین (ع) داشته است، برگزاری مراسم اربعین و چهلمین روز شهادت امام حسین (ع) و یارانش ارزش آیینی بسیاری دارد. از طرفی در زیارت اربعین که بسیار به آن تاکید شده است، علامه مجلسی در کتاب بحارالانوار به موضوع زیارت اربعین پرداخته است و در کنار تبیین جایگاه و اهمیت زیارت اربعین فرازهایی از آن را آورده است.

زیارت اربعین در روایات ما چگونه منعکس شده است؟

زیارت اربعین چهار فراز مهم دارد که فرازهای ۱ و ۳ شامل مجموعه ای از سلام ها بوده و فرازهای دوم و چهارم نیز مجموعه ای از شهادتین است. سلام هایی که در فرازهای اول و سوم زیارت اربعین آمده است به بیان ویژگی های اخلاقی و اعتقادی امام حسین (ع) پرداخته است. در زیارت اربعین به موضوع عهد و پیمان اشاره می شود، عهد و پیمانی که امام حسین (ع) با خدای متعال بسته و به آن وفا می کند و عهد و پیمانی که خداوند با امام حسین (ع) دارد که خدا نیز به این وعده ها عمل می نماید.

پیاده روی اربعین چه جایگاهی در سبک زندگی اسلامی دارد؟

امام حسین (ع) نماد مبارزه با طاغوت است و در واقعه عاشورا برای احیای دین خدا و امر به معروف و نهی از منکر به همراه یارانش در مقابل یزیدیان ایستاد. پس از شهادت امام حسین (ع) حضرت زینب (س) به عنوان پیام آور واقعه عاشورا خطابه ها و سخنرانی های زیادی برای تداوم فرهنگ عاشورا انجام دادند و حوادث و اتفاقاتی رخ می دهد که بر تاثیرگذاری واقعه عاشورا می افزاید.

اربعین یکی از تاثیرگذارترین وقایع در تداوم فرهنگ عاشورا است و روایت های زیادی درباره این روز و زیارت های منصوب به آن وجود دارد. در روز اربعین و به نیت زیارت اربعین زائران امام حسین (ع) به زیارت امام حسین (ع) می روند که جابر اولین نفری بوده است که به عنوان زائر امام حسین (ع) در اربعین به زیارت ایشان می رود و زیارت اربعین را قرائت می کند اما امروز پیاده روی اربعین با رویکرد نمایش قدرت جهان اسلام و مقابله با استکبار انجام می شود و هر ساله عاشقان امام حسین (ع) و اهل بیت (ع) از سراسر دنیا در پیاده روی اربعین شرکت می کنند. پیاده روی اربعین باعث ایجاد بین مسلمانان، مودت، دوستی، همدلی و نشاط معنوی می شود و خود سبک زندگی اسلامی را ترویج می کند و باید از این موقعیتی که در پیاده روی اربعین ایجاد شده است به نحو مطلوب برای تقویت وحدت میان مسلمانان استفاده کنیم.