به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، نشست علمی «دومین اربعین از دور، ایده‌ها و برنامه‌ها» بعدازظهر امروز (۲۱ شهریور) به صورت آنلاین برگزار شد. «محمدرضاسنگری» مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، «فرشادمهدیپور» رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه، حجت الاسلام و المسلمین «حمیداحمدی» رئیس کمیته فرهنگی و آموزش ستاد مرکزی اربعین و «مسعودمعینی پور» مدیر شبکه چهار سیما و عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم در نشست علمی به بررسی پیامدها و ثمرات پیاده روی اربعین و نحوه برگزاری برنامه های جایگزین در شرایط کرونا پرداختند.
پیاده روی اربعین تمرین زندگی جمعی مبتنی بر عشق و معرفت
«محمدرضا سنگری» با تحلیل زیارت اربعین گفت: رسانه ها باید به ابعاد زیارت اربعین بیشتر بپردازند و ویژگی های آن را تبیین کنند. مدیر گروه ادبیات اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: همه افرادی که در راهپیمایی اربعین شرکت می کنند در کاری که امام حسین (ع) انجام داد و راه ایشان، سهیم و شریک هستند.
وی با اشاره به وصیت جابربن عبدالله انصاری به زوار امام حسین (ع) گفت: باید به این وصیت جابر توجه کنیم که می گوید: باید تکلیف خود را مشخص کنیم و از هر چه بدی است دوری کنیم و به هر چه خوبی است روی آوریم. دوستداران اهل بیت (ع) را دوست بداریم، هرکه دوستدار اهل بیت بود، با او نرمش به خرج دهیم چرا که این محبت او را از گناه دور خواهد کرد.
سنگری با اشاره به تاریخچه پیاده روی اربعین، خاطرنشان کرد: جابربن عبدالله انصاری ۱۳۸۲ سال پیش پیاده روی اربعین را آغاز کرد. پیاده روی اربعین در عصر متوکل سرکوب می شد. در عصر حاضر نیز حدود ۱۵۰ سال پیش شیخ انصاری تصمیم گرفت پیاده روی اربعین را احیا کند. مرحوم محدث نوری نیز سال ۱۳۱۹ با پای پیاده سفر اربعین را انجام می دهد و علمای دیگر نیز به پیاده روی اربعین می روند.
وی با بیان اینکه پیاده روی اربعین از چند بعد قابل بررسی است، گفت: تمرین زندگی جمعی مبتنی بر عشق و معرفت با محوریت امام حسین (ع)، مرور مداوم زندگی حسینی، تمرین سبک باری، تعامل مستمر با دیگران، قرائت زیارت اربعین، تقویت ادبیات اربعین، از جمله ثمرات پیاده روی اربعین است.
سنگری با تاکید بر تقویت ادبیات اربعین گفت: سفرنامه ها و دلنوشته های مربوط به پیاده روی اربعین، فیلم و تئاتر اربعین و برگزاری راهپیمایی نمادین در شهرها می تواند به فرهنگ سازی پیاده روی اربعین کمک کند.
از امت سازی برای رسیدن به اربعین تمدن ساز تا طرح های جایگزین برای پیاده روی اربعین
بنابراین گزارش؛ حجت الاسلام و المسلمین «حمید احمدی»، گفت: حضور ایرانیان در راهپیمایی اربعین، جدید و نو بود اما حضور میلیونی آنها را شاهد بودیم به طوریکه تحولات اجتماعی و فرهنگی را در این سال ها رقم زدند.
رئیس کمیته فرهنگی و آموزش ستاد مرکزی اربعین افزود: برنامه های جایگزین جبران کننده پیاده روی اربعین نیست چراکه پیاده روی اربعین باعث تولید سرمایه اجتماعی شده است.
وی با اشاره به استقرار ۲۰۰ موکب مشترک بین ایران و عراق در پیاده روی اربعین، گفت: پیاده روی اربعین باعث شد تا ذهنیت های منفی بین دو ملت که بر اثر ۸ سال جنگ تحمیلی ایجاد شده بود، ترمیم شده و از بین برود.
حجت الاسلام والمسلمین احمدی با اشاره به حضور ۱۶۴ هزار زائر ایرانی و اسکان آنها در خانه های مردم عراق در اولین راهپیمایی اربعین، خاطرنشان کرد: در سال ۹۸ تعداد یک میلیون زائر ایرانی در پیاده روی اربعین در خانه های مردم عراق اسکان یافتند که این رویکرد ثمره دیپلماسی عمومی و فرهنگی بود.
وی با بیان اینکه پیاده روی اربعین به تولید سرمایه اجتماعی کمک کرد و بین ملت ایران و عراق اعتماد ایجاد کرد، افزود: امروز ما اربعین تمدن ساز می خواهیم که لازمه آن امت سازی است و در این راه باید تنازعات حذف شود و به وحدت و همدلی برسیم.
رئیس کمیته فرهنگی و آموزش ستاد مرکزی اربعین ادامه داد: عدم حضور ایرانیان در پیاده روی اربعین طی دو سال پیاپی آسیب های زیادی وارد کرد. ۱۴۰ هزار موکب دار که بخش زیادی از آنها را اهل سنت و ارامنه تشکیل می دادند، ارتباط و تعامل خوبی با موکب داران ایرانی برقرار کرده بودند که ثمره طرح تکریم موکب داران بود.
وی تصریح کرد: ایجاد شرایط مودت اسلامی، شکل گیری سازمان های مردم نهادی به نام موکب داران، ایجاد نشاط معنوی، سرمایه اجتماعی و روان شناختی و ارتقا سرمایه های انسانی و اقتصادی از جمله دستاوردهای پیاده روی اربعین بوده است.
حجت الاسلام والمسلمین احمدی با اشاره به طرح های جایگزین پیاده روی اربعین، گفت: سال گذشته که به دلیل شیوع کرونا، امکان حضور زائران و موکب داران ایرانی در پیاده روی اربعین مهیا نشد، اقدامات جایگزین انجام دادیم که از آن جمله می توان به آزادی ۶۰۸ زندانی، تهیه و توزیع ۱۰۰ ها هزار بسته معیشتی و جمع آوری ۲۰ میلیارد تومان کمک های نقدی توسط موکب داران برای کمک به نیازمندان اشاره کرد.
وی با اشاره به شرط دولت عراق مبنی بر واکسیناسیون دو دوز و نداشتن بیماری زمینه ای، گفت: با توجه به این شرط دولت عراق، به رغم اختصاص سهمیه به زائران ایرانی، بسیاری از موکب داران نمی توانند در پیاده روی اربعین امسال حضور یابند.
موکب ها به بیماران کرونایی و خانواده هایشان خدمت رسانی کنند
«فرشاد مهدی پور» گفت: ۲۰ میلیون ایرانی در حدود یک ماه با رخداد پیاده روی اربعین درگیر بودند. یعنی حدود یک سوم جمعیت فعال کشور در پیاده روی اربعین مشارکت داشتند.
رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه افزود: از سال ۹۹ که به دلیل شیوع ویروس کرونا، محدودیت هایی برای حضور در پیاده روی اربعین ایجاد شد، مناسکی به صورت خودجوش ایجاد شد.
وی خاطرنشان کرد: قبل از شیوع کرونا که پیاده روی اربعین برگزار می شد، افرادی که به هر دلیلی امکان حضور در پیاده روی اربعین را نداشتند، در قالب جاماندگان اربعین، مسافتی را به یاد پیاده روی اربعین در کشور طی می کردند.
مهدی پور ادامه داد: اگر از همه عناصر درگیر در رخداد اربعین، به حس عاطفی و پیاده روی توجه کنیم. می توانیم به این ایده برسیم که در شرایط کرونا چگونه طرح های جایگزین پیاده روی اربعین ارائه کنیم.
رئیس پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه توضیح داد: برپایی موکب یکی از کارهایی بود که در پیاده روی اربعین انجام می شد تا به زائران حسینی خدمات سه گانه آب و نوشیدنی، اسکان و استراحت، غذا و خوراک ارائه کند.
وی با اشاره به شرایط حاکم بر جامعه به دلیل شیوع کروناپف خستگی و فشار سیستم خدمات بهداشت و درمان، درگیری خانواده ها و بیماران، گفت: یکی از طرح ها می تواند ارائه خدمات سه گانه به بیماران بستری در بیمارستان و خانواده هایشان در قالب موکب باشد بنابراین می توان برای آن دستور کاری ارائه و سیاست گذاری نمود. با این اقدام می توانیم بخشی از خدمات را به بیماران کرونایی و خانواده های آنها، همچنین کادر درمان ارائه کنیم. در کنار آن کمک های خیران را نیز جمع آوری و در جای مناسب هزینه کنیم.
تاثیر کرونا بر سوگواری های مذهبی
«مسعود معینی پور» گفت: پیاده روی اربعین در زمانه ای عرضه شده است که مهم ترین ویژگی آن، انقطاع از عالم دین است. فردیت در آن ظهور دارد و ملاک براساس آزادی های فردی است.
مدیر شبکه چهار سیما و عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم افزود: امروز در برهه ای هستیم که گسست از هویت های تاریخی و اصالت ها و دور افتادن از ریشه ها و انقطاع تاریخی است. ویژگی انسان مدرن این است که در تصمیمات و تفکرات خود را حذف کرده تا در لحظه بهتر بتواند زندگی کنذ.
وی افزود: راهپیمایی اربعین که رخ نمایی کرده، انسان معاصر در دنیایی عرفی شده یک قیام لله را آغاز کرده است و برای خدا حرکت می کند. در این حرکت وقتی به اهداف سیدالشهدا نگاه می کند، در نهایت مقصد خود که شهادت و لقا الله است، این مقصد را تعیین می کند.
مدیر شبکه چهار سیما گفت: ثمرات اربعین فراتر از گردهمایی اجتماعی است. محبان سیدالشهدا تجربه هایی را آموخته اند که در طول سال ادامه دارد. انفاق، روحیه ایثار، روحیه تعامل با مذاهب، ادیان و اقوام دیگر از برکات راهپیمایی اربعین است که در خارج از اربعین هم می تواند ادامه یابد.
معینی پور خبر داد: در آستانه برگزاری جریان انجمن بین المللی اربعین هستیم که فراتر از ایران و عراق خواهد بود.
وی با اشاره به تاثیر کرونا بر عزاداری ها و سوگواری های مذهبی، گفت: سوگواری ها مطابق دستور اهل بیت و بدون افراط و تفریط برگزار می شود. در دوران کرونا بسیاری از حرکت های افراطی جمع شده اند و مراسم ها مطابق دستورالعمل ائمه اطهار (ع) برگزار می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم افزود: باید بررسی کنیم سبک عزاداری در دوران قبل و بعد کرونا چه تغییراتی یافته است؟ باید ببینیم یاد اهل بیت به برگزاری مجالس حضوری محدود می شود یا در قلب مان نیز همواره به یاد اهل بیت (ع) هستیم.
نشست دومین اربعین از دور، ایده‌ها و برنامه‌ها به همت گروه فرهنگ‌پژوهی، با همکاری گروه ادبیات اندیشه پژوهشکده فرهنگ و مطالعات اجتماعی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به دلیل شیوع ویروس کرونا و الزام رعایت پروتکل های بهداشتی به صورت آنلاین برگزار شد.
نظر شما