نقاشی خط هایم جلوه ای حماسی به خط فارسی داده

به گزارش خبرگزاری شبستان، علی شیرازی، هنرمند صاحب نام نقاشی خط ایران در منطقه خاورمیانه با فروش 21 اثر تازه اش در روز افتتاحیه نمایشگاهش، «شکوه نستعلیق» در گالری شیرین، بار دیگر خبر ساز شد. او در پایان نخستین هفته نمایش آثارش در سالن اصلی گالری شیرین در نشستی به سوالات خبرنگاران تخصصی هنرهای تجسمی پاسخ گفت. او در آغاز این مصاحبه مطبوعاتی درباره حضورش در عرصه نقاشی خط پس از سه دهه استادی در خوشنویسی سنتی گفت: 30 سال در نستعلیق سنتی زوایای نا شناخته این خط کهن را واکاوی کردم و از سال 1375 از آن وادی به خط نقاشی پای گذاشتم، تجاربی در زمینه نقاشی و شناخت رنگ ها و نیز گرافیک داشتم و دلم می خواست با تلفیق این دانش و تجربه، فضاهایی تازه در خط نقاشی را ترسیم کنم. نخستین نمایشگاه خط نقاشی ام را سال 1375 در گالری برگ برپا کردم در افتتاحیه آن نمایشگاه استاد محمد احصایی (که معمولا در چنین مراسم هایی حضور نمی یابند) تشریف آوردند و آنقدر از آثار ابراز رضایت نمودند که سه روز بعد به اتفاق اساتید پرویز کلانتری،غلامحسین نامی بار دیگر از آنها دیدن نمودند و بسیار تشویقم کردند که به این راه ادامه دهم. همان سال مجموعه ای از نقاشی خط هایم با عنوان «قاصدک» را منتشر کردم که شامل خط نقاشی شعرهای نوی اساتید نیما، سهراب و اخوان بود. در واقع روح خوشنویسی سنتی چنان است که امکان تحریر شعرهای نو کمتر مهیاست و به همین سبب محتوای خوشنویسی سنتی همیشه شعرهای کهنه بود اما من به لطف همنشینی رنگ ،فرم و خط در خط نقاشی توانستم این کار نو را انجام دهم.

شیرازی در پاسخ به سوالی درباره درشت نویسی هایش گفت:« من را به نستعلیق جلی(نستعلیق درشت) می شناسند، حتی در خوشنویسی سنتی هم همیشه درشت نویسی کرده ام کما اینکه 200 تابلویی که موزه امام علی(ع) از آثارم در گنجینه اش دارد همگی 90×120 سانتی متراند که برای خوشنویسی سنتی ابعاد بسیار بزرگ ارزیابی می شوند. همین روند را درخط نقاشی هایم ادامه داده ام. برای روشن تر شدن مطلب ذکر این نکته تاریخی را خالی از لطف نمی دانم که شاید آخرین درشت نویسی ها در خوشنویسی سنتی به دو سه قرن پیش باز گردد و از آن پس دیگر هیچ خوشنویسی صاحب نامی قلم درشت بدست نگرفت لذا هر چه خوشنویس ماندگار می شناسیم همگی ریز نویس هستند . حوالی سال 1360 در اصفهان نمایشگاهی برگزار کردم و برای نخستین بار خوشنویسی هایی با قلم درشت ارائه دادم که آن روزگاران برخی اساتید آن را تایید نکردند آنها یک ضرب خط درشت نوشتن را مشکل و غیر ممکن می دانستند. اما من به این شیوه ایمان داشتم و به این گونه خوشنویسی با اصرار ایستادگی کردم. بعدها از سال های میانی دهه 70 شمسی درشت نویسی چنان فراگیر شد که در تمام نمایشگاه های خوشنویسی سنتی هم آثاری با قلم درشت ارائه می دادند و این روزها که دیگر این گونه خطاطی بسیار هم معمول است.»

شیرازی درباره سختی ها و موهبت های درشت نویسی در خوشنویسی گفت: «در ریز نویسی، مرکبی که اطراف قلم هست به صورت طبیعی برخی ایرادهای احتمالی خط را پر می کند اما در خط درشت همه وظایف و قواعدی که باید رعایت شود، آگراندیسمان می شود و تبحر هنرمند در معرض قضاوت جدی تری قرار می گیرد اما از دیگرسو در این درشت نویسی ها من توانسته ام کرشمه ها و توانمندیهای نستعلیق را بروز دهم. این روزها تابلوهای بزرگ 300×200 خط نقاشی ام جلوه ای حماسه ای به خط پارسی داده است و اگر اروپایی ها و اعراب همزمان این آثار را می پسندند و می خرند به سبب طنازیها و جلوه گری های بصری خط پارسی ست که در این وسعت بزرگ قدرتش را بر مخاطب دیکته می کند.»

شیرازی که در منطقه خاورمیانه به عنوان«ملک نستعلیق جلی» شناخته می شود درباره تفاوت های خوشنویسی سنتی و خط نقاشی گفت:«خوشنویسی سنتی همچنان خط کاربردی است به رغم رویکردهای هنری که در سالیان متمادی بر خوشنویسی سنتی افزوده شده اما همچنان این خوشنویسی برای ارائه قابل خوانش یک متن است در این میان البته «سیاه مشق» به جهت اهمیت فرم، اندکی از کاربردی بودن فاصله گرفته است اما در خط نقاشی به کل هدف ارائه بصری زیبا شناختی از خط است. کمااینکه برخی خط نقاشی ها اصلا کلمه خاص را بازتاب نمی دهند و گاه فرم یک حرف را دستمایه خود قرار می دهند.

وی در پاسخ به سوالی درباره رنگ هایی که در خط نقاشی هایش به کار می برد گفت:«من زاده روستای آبسرد شیرازم و از همان کودکی فریفته رنگ ها بودم و به حتم یکی از دلایل عبورم از خوشنویسی سنتی و ورود به خط نقاشی، لذت بردن از رنگ و اشتیاقم برای بهره گیری از رنگ بود. من حتی در خوشنویسی سنتی که همه چیز در مرکب سیاه و سفیدی کاغذ خلاصه می شود به قهوه ای خاصی پناه بردم که دایره رنگی در آثارم پدیدآوردم، لابد آشنایان به خوشنویسی خبر دارند که سالهاست در بازار نوشت افزار هنری، مرکبی قهوه ای رنگ عرضه می شود که بدان «مرکب شیرازی» اطلاق می کنند، این مرکب را من با ترکیبات خاص پدید آوردم و در اختیار یک تولید کننده قرار دادم که خوشبختانه با استقبال مواجه شد. بنا بر همین اشتیاقم به رنگ، همه خط نقاشی هایم از رنگ های با ثبات در تونالیته های بسیار متفاوت بهره می برند.»

شیرازی که بعد از سالها توفیق در نمایشگاه های خارجی، آبان گذشته برای نخستین بار در کریستیز دوبی حاضر بود و اثرش با وجود بحران اقتصادی 22 هزار و 500 دلار به فروش رسید درباره چرایی علاقه اعراب و حتی کشورهای اروپایی از خط نقاشی ایرانی گفت: «استقبال از خط نقاشی ایرانی نزد اعراب ریشه در اشتراکات فرهنگی مان دارد. خط مشترک کارکردی مثل زبان مشترک دارد و از این حیث اعراب با این آثار همذات پنداری بیشتری می کنند. علاوه بر آنها، جهانیان از اعتبار فرهنگ ایرانی با خبرند، قدمت و قدرت فرهنگ و هنر آنقدر والا و بالاست که آنها کمترین ادعایی درباره اش ندارند، خط نقاشی را میراث دار آن تمدن و پیشینه کهن می دانند. در نمایشگاهی که فروردین گذشته در «توتال آرت دوبی» نزد داریوش زندی داشتم وزیر هنر امارات، عبدالرحمن الاویس، دکتر محمد المر که از نخبگان آنجاست و ویلیام رابینسون که رییس بخش اسلامیک آرت کریستیز بود جداگانه و به صورت غیر رسمی از آثارم دیدن کردند. این اهمیت هنر ایران را تداعی می کند آنها می دانند 500 سال پیش خطاطی به نام«میر علی هروی» در ایران خوشنویسی می کرد که حتی همین امروز هم تمام موزه های معتبر دنیا از کشف تحلیل زیبایی شناختی آن عاجزند.»

علی شیرازی در مورد فروش آثارش در بازارهای داخلی و خارجی گفت: فروش آثارمن و هر هنرمند دیگری در داخل کشور بازگو کننده هویت یک بازار زنده داخلی است که نوید بخش و امید وار کننده است البته خدا را شکر به گواه آگاهان در این زمینه من هیچگاه در زمینه فروش آثارم مشکلی نداشتم و حتی با پیشنهادات بسیار از سوی کشورهای اروپایی مواجهم اما به شخصه بازار داخلی را حتی از بازارهای خارجی بیشتر دوست دارم زیرا فروش کار در سرزمین مادری موجبات پدید آمدن رونق اقتصادی و پیوندهای عاطفی و مراودات فرهنگی تازه می شود اما فروش کار در خارج از کشور معمولا سرنوشت اثر را با ابهام رو به رو می سازد . اما در عین حال همه می دانیم که اگر حراج های بین المللی و فروش خارجی نبودند، گسترش هنر ایران و بازشناسی آن توسط جهانیان ممکن نبود . اگر امروز شاخ و برگ هنر ایران مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و به موازاتش هنرمندان بسیاری در داخل امکان امرار معاش از راه هنر را یافته اند مرهون حراج ها و فروش های خارجی است . بزرگانی نظیر تناولی و احصایی راه هایی را گشودند که هنر ایران را از فضای گلخانه ای اش نجات داد . این هنرمندان با آثارشان هوای تازه برای هنر ایران آوردند اما در عین حال با وجود فروش همه آثارم همیشه دل نگران همه هنرمندانی هستم که متاسفانه در امر فروش آثارشان با مشکل رو به رویند .ابراز امیدواری می کنم که بازار داخلی هنرمان به چنان قدرتی برسد که همه هنرمندان شایسته مان که شمارشان بسیار هم هست از این لحاظ مشکلی احساس نکنند .

گفتنی است نمایشگاه «شکوه نستعلیق» علی شیرازی تا سوم اسفند در گالری شیرین دایر است و علاقمندان می توانند همه روزه از ساعت 11 صبح تا 8 بعد از ظهر از این آثار واقع در خیابان ولنجک، کوچه هجدهم ،شماره 9 دیدن نمایند .

پایان پیام/