به گزارش خبرگزاری شبستان و به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، «پیمانه صالحی »، نویسنده کتاب «راه روشن» با اشاره به جایگاه و اهمیت مصاحبه‌های تاریخ شفاهی گفت: تاریخ شفاهی یک روش تحقیق کیفی مبتنی بر مصاحبه با اشخاص است. این روش پژوهشی در جست‌وجوی اطلاعات مستند شفاهی و ثبت هر نوع تجربه انسانی است.
وی ادامه داد: مورخان، منابع تاریخ شفاهی را در کنار منابع مکتوب و اسناد، در زمره منابع دستِ اول طبقه‌بندی می‌کنند. لازم است مصاحبه‌گر پیش از انجام مصاحبه، تحقیقات گسترده‌ای در ارتباط با موضوع طرح انجام دهد و سوالاتی هدفمند طراحی کند و در حین مصاحبه نیز متناسب با گفته‌های راوی، پرسش‌هایی طرح کند.
این نویسنده افزود: تدوینگر باید محتوای مصاحبه را متناسب با اصول علمی، ویرایش و سامان کند. مستندسازی متون تاریخ شفاهی اهمیت بسزایی دارد زیرا گویاسازی و راستی‌آزمایی، مصاحبه را به اثری پژوهشی و قابلِ استناد تبدیل می‌کند. در ضمن رعایت نکات اخلاقی و حقوقی، از اولین تماس با مصاحبه‌شونده تا چاپ و انتشار مصاحبه ضروری است.
صالحی با اشاره به فعالیت و تمرکز خود در حوزه تاریخ شفاهی گفت: ۲۸ سال است که به‌طور متمرکز در حوزه‌های نظری، عملی و پژوهش تاریخ شفاهی فعالیت می‌کنم و تاکنون بیش از ۲۰۰ جلسه مصاحبه انجام داده‌ام، 60 مقاله تألیف و ترجمه کرده‌ام و علاوه بر تألیف کتاب‌های «مسائل حقوقی مصاحبه‌های تاریخ شفاهی» و «دستنامه ویرایش و تدوین آثار تاریخ شفاهی»، ۱۱ مصاحبه شخص‌محور و یک طرح موضوع‌محور را تدوین و ویرایش کرده‌ام که به‌صورت کتاب منتشر شده‌اند. در این میان، 6 کتاب در حوزه ادبیات کودک و نوجوان و کتابداری و اطلاع‌رسانی بوده است که می توان به آثاری از جمله «ستاره فروزان: مصاحبه با نوش‌آفرین انصاری» و «دل‌سپرده به کودکان: مصاحبه با ثریا قزل‌ایاغ»، «راه روشن: مصاحبه با منصوره راعی» ارتباط موضوعی دقیق دارند اشاره کرد که این آثار، به ادبیات کودک و نوجوان پرداخته است.
صالحی به اهداف مصاحبه، تدوین و پژوهش کتاب «راه روشن» اشاره کرد و گفت: پژوهش در زمینه فعالیت‌های استاد منصوره راعی در راستای ثبت تاریخ شفاهی شورای کتاب کودک و مستندسازی تجربه‌های بزرگان تعلیم و تربیت انجام شده است. راعی نظریه‌پرداز، نویسنده، مترجم، عضو هیات‌مدیره شورای کتاب کودک، از بنیان‌گذاران فرهنگنامه کودکان و نوجوانان و دوستدار کودک و نوجوان بود. بنابراین لازم بود بیش از چهار دهه تلاش مستمر او در راه اعتلای ادبیات کودک و نوجوان، گسترش فرهنگ کتابخوانی در میان کودکان و همگامی با نظام‌های نوین آموزشی ضبط شود و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد.
این نویسنده افزود: در این کتاب پس از تألیف مقدمه‌ای پژوهشی درباره آموزش و پرورش نوین در ایران، سازمان پژوهش و نوسازی آموزشی و طرح آموزشی ایران، به تبیین نقش خانم راعی در تاریخ تعلیم و تربیت در دوران معاصر و جایگاه او در این حوزه اشاره کرده ام و معتقدم کتاب «راه روشن» اثری پژوهش‌محور و قابل استناد در حوزه ادبیات کودک و نوجوان است.
به گفته صالحی، استاد راعی از جمله دبیرانی بود که با هدف ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش، به طرح آموزشی ایران پیوسته و مدیریت مجتمع تجربی زیباشهر را عهده‌دار شده بود. پس از آن هم به تدریس در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی مشغول شد و فعالیت‌های داوطلبانه در شورای کتاب کودک و انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا را آغاز کرد و منشاء خدمات ماندگاری در این مراکز شد. پیوست‌های کارنامه، گزیده اسناد و تصاویر که در انتهای کتاب جانمایی شده است، نمایانگر کوشش‌های بی‌وقفه مصاحبه‌شونده در این حوزه است.
وی تصریح کرد: از جمله نکات مهم و مزایای کتاب می‌توان به انتشار خاطرات راوی برای نخستین‌بار، تحلیل روش‌های آموزشی در مدارس در دهه‌های پیشین، بررسی اجرای طرح آموزشی ایران و فعالیت‌های مدارس تجربی، شکل‌گیری انجمن پژوهش‌های آموزشی پویا، شیوه‌های تدریس ادبیات کودک و نوجوان در دانشگاه‌ها و دیدگاه‌ها در مورد لزوم توجه جدی به ادبیات کودک و نوجوان اشاره کرد.
پیمانه صالحی نویسنده کتاب «راه روشن» در پایان مطلب، مطالعه کتاب راه روشن را به پژوهشگران و مدرسان ادبیات کودک و نوجوان، متخصصان تعلیم و تربیت و علاقه‌مندان مباحث تاریخ شفاهی توصیه می‌کرد.
نظر شما