به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، امام جواد (ع) ویژگی های خاصی در بین ائمه معصومین (ع) دارد. اولاً خیلی نوجوان بود و در سن کودکی به امامت رسید و از طرف دیگر یک معجزات و شگفتی های خاصی در دوران ایشان اتفاق افتاد. در روایات و تاریخ اهل بیت (ع) ایشان به عنوان کوچک ترین و جوان ترین امام مطرح اند که مدت ۱۷ سال امامت کردندلذا در این خصوص با حجت الاسلام «عباس جعفری فراهانی» کارشناس مذهبی و حوزوی گفتگویی انجام دادیدم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود.
درباره سیره عملی و شخصیت امام جواد (ع) توضیح دهید؟
امام جواد (ع) ویژگی های خاصی در بین ائمه معصومین (ع) دارد. اولاً خیلی نوجوان بود و در سن کودکی به امامت رسید و از طرف دیگر یک معجزات و شگفتی های خاصی در دوران ایشان اتفاق افتاد. در روایات و تاریخ اهل بیت (ع) ایشان به عنوان کوچک ترین و جوان ترین امام مطرح اند که مدت ۱۷ سال امامت کردند. در دوران نوجوانی و حدود ۲۵ سالگی هم به شهادت رسیدند، که این یک ویژگی های خاصی است. همچنین به عنوان باب الحوائج نیز مطرح هستند. یعنی توسلات و ارتباط با امام جواد (ع) سفارش شده که شیعیان و پیروان، با آن حضرت ارتباط داشته باشند و خواسته‌ها و آرزوهای شان را با ایشان در میان بگذارند.
اخلاق حسنه
حضرت جواد الائمه(ع) این ویژگی را از جدّ بزرگوارشان پیامبر مکرم حضرت محمدبن عبدالله(ص) به ارث بردند. در قرآن هم تاکید شده که مسلمانان از اخلاق پیامبر(ص) الگو و سرمشق بگیرند، به مسلمانان توصیه شده که در رفتار و زندگی خودشان در تمام مراحل باید از پیامبر(ص) الگو بگیرند. فرزندان پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) مانند پیامبر بزرگوار(ص) متّصف و متخلّق به آن اخلاق نیکو و حسنه هستند.
علم فراوان
یکی از ویژگی های دیگر امام جواد(ع) علم فراوان و وسیع ایشان است؛ چنانچه پدران بزرگوارشان هم این علم وسیع (علم لدنی) را داشتند و به معنای واقعی کلمه عالم بودند. این امر در مناظراتی که ایشان انجام دادند که نمونه های آن وجود دارد قابل مشاهده است. ما شیعیان معتقد هستیم که این علم از طریق اجدادشان منتقل شده، یعنی به قدرت الهی، علم پیامبر(ص) به امام علی بن ابی طالب(ع) و نسل به نسل تا حضرت مهدی موعود(عج) منتقل شده و این علم لدنی که خداوند در اختیار این الگوهای بشریت گذاشته در نزد امام جواد(ع) هم بوده است.
تقوا و پارسایی
امام جواد(ع) مانند همه امامان شیعه، الگوی کامل تقوا و پارسایی و نمونه بارز عبادت، بندگی و سجده های طولانی برای خداوند بودند.
ادب و گشاده رویی با دوست و دشمن
امام جواد(ع) با همگان با ادب و احترام برخورد می کردند. این امر باعث جذب مخالفان و دشمنان امام به سوی ایشان می شد. سازش و نرم خویی با دوستان و شیعیان نیز از صفات ایشان است.
حرّیت و آزادگی
همه ائمه اهل بیت(ع) از این ویژگی برخوردار بودند. آن بزرگواران هیچ گاه تسلیم ظلم و ستم نمی شدند و حاضر بودند در این راه تمام سختی ها را تحمل کنند. این ویژگی الگویی برای ماست که در هیچ زمانی ظلم و ستم را قبول نکنیم و با آزادگی، اعتقادات و مبانی خودمان را مطرح کنیم و تسلیم فتنه ها و توطئه های دشمنان قسم خورده اسلام و مخالفان نشویم.
اوضاع فرهنگی، سیاسی و اجتماعی دوران امام جواد (ع) چگونه بود؟
مأمون عباسی بعد از این که امام رضا (ع) را در طوس به شهادت رساند در سال ۲۰۴ به بغداد برگشت. او تصمیم گرفت از جهت فرهنگی دو کار مهم انجام دهد. یکی تأسیس بیت الحکمه بود و دیگری این که رصدخانه درست کرد. در بیت الحکمه هدفش این بود که از این طریق بتواند تمام کتاب ها و آثار و اسنادی که در مناطق مختلف جهان که نیروهای مأمون به آن ها دسترسی دارند از ایران تا روم و بیزانس در بغداد جمع کند تا یک مرکز برای محققین و جای گزین دانشگاه جندی شاپور و کتابخانه اسکندریه بشود. تمام اسناد و مدارک موجود در اختیار حاکمیت عباسیان و مأمون قرار بگیرد. این هدف اول او بود. او دستور داد و بخش نامه کرد بین نیروهای خودش در سراسر مناطق که همه آنها را به بغداد بفرستند.
از طرفی دیگر رصدخانه را با اهداف رسیدگی به امور ستاره شناسی و رصد ماه و ستارگان تأسیس کرد که رشد و نموی به علاقه مندان به علوم جدید بدهد و از طریق رصدخانه همه این مسایل و اتفاقات آینده را در اختیار بگیرد و کنترل کند. با ابتکاری که از خودش نشان داد موفق شد یک تغییر و تحولی در اوضاع فرهنگی جهان اسلام ایجاد کند که سر و صدای آن به مناطق مختلف جهان اسلام و کشورها و شهرهای مختلف رسید.
کرامات مهم در زندگی حضرت جواد(ع) چه چیزهایی بوده است؟
تولد امام جواد(ع) که در اواخر عمر امام رضا(ع) رخ داد، یک کرامت الهی بود؛ آن چنانکه امام رضا(ع) بارها از حضرت جواد(ع) به عنوان مولودی پرخیر و برکت یاد می کرد. «ابویحیای صنعانی» می گوید: روزی در محضر امام رضا (ع) فرزندش ابو جعفر را که خردسال بود، آوردند. امام فرمود:«این مولودی است که برای شیعیان ما، با برکت تر از او زاده نشده است». دو تن از شیعیان به نام «ابن اسباط» و «عبّاد بن اسماعیل» هم می گویند: در محضر امام رضا(ع) بودیم که ابو جعفر را آوردند، عرض کردیم: این همان مولود پرخیر و برکت است؟ حضرت فرمود: «آری، این همان مولودی است که در اسلام بابرکت تر از او زاده نشده است». دلیل این خیر و برکت و کرامت خاصّ این بود که عصر امام رضا(ع) عصر ویژه ای بوده و تعیین جانشین و معرفی امام بعدی، با مشکلاتی روبرو شده بود که در عصر امامان قبلی، بی سابقه بود.
زیرا از یک سو پس از شهادت امام کاظم(ع) گروهی که به «واقفیه» معروف شدند، براساس انگیزه های مادی، امامت حضرت رضا(ع) را انکار کردند و از سوی دیگر امام رضا(ع) تا حدود چهل و هفت سالگی دارای فرزند نشده بود و چون احادیث رسیده از پیامبر حاکی بود که امامان دوازده نفرند که نه نفر آنان از نسل امام حسین خواهند بود، فقدان فرزند برای امام رضا(ع)، هم امامت خود آن حضرت، و هم تداوم امامت را زیر سؤال می برد و واقفیه این موضوع را دستاویز قرار داده امامت حضرت رضا(ع) را انکار می کردند.
گواه این معنا، اعتراض «حسین بن قیاما واسطی» از سران «واقفیه» بود که طی نامه ای به امام رضا(ع) او را متهم به عقیمی کرد و نوشت: چگونه ممکن است امام باشی در صورتی که فرزندی نداری؟! امام(ع) هم در پاسخ نوشت: "از کجا می دانی که م دارای فرزندی نخواهم بود، سوگند به خدا بیش از چند روز نمی گذرد که خداوند پسری به من عطا می کند که حق را از باطل جدا می کند.
نظر شما