جریان شناسی نیاز امروز ایران معاصر است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «سیدعباس صالحی» امروز در مراسم رونمایی از مجموعه کتاب های جریان شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر که در موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد با اشاره به سالروز ارتحال امام خمینی (ره) گفت: امام (ره) بزرگمردی بود که تاریخ ایران و اسلام و بلکه تاریخ انسانیت به وجودشان مفتخر است. مقام معظم رهبری در 14 خرداد سال گذشته فرمودند امام خمینی (ره) امام تحول بودند. این فرمایش بدین معنی است که امام روحیه تحول خواهانه داشتند و همچنین حرکت عظیم تحول خواهانه نیز انجام دادند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تحول خواهی امام (ره) از درس های اخلاق ایشان آغاز شد، عنوان کرد: شهید مطهری می گفت ما در عطش درس های ایشان بودیم.

وی در مورد مجموعه جریان شناسی فکری و فرهنگی در ایران معاصر اظهار داشت: جریان شناسی در ادبیات ما مقوله نوپدید است. ما نظریه شناسی، مکتب شناسی و تاریخ اندیشه داریم اما جریان شناسی از لحاظ مصداقی و مفهومی پدیده ای تازه است. وقتی جریان شناسی می خواهد از نظر مفهومی معنا یابد، کار دشواری است. جریان ها سیال و پویا هستند و حیات و ممات شان فراز و نشیب دارد. این موضوع مهم است که چگونه می توانیم اندیشمندان را در داخل یک جریان بگذاریم.

صالحی با اشاره به اینکه جریان شناسی در ایران سابقه ندارد، خاطرنشان کرد: به همین دلیل جریان شناسی کار سختی است. ادبیات علمی مکاتب و تاریخ اندیشه در ایران تعریف شده اما در جریان شناسی ادبیات علمی در مرحله اولیه هستیم. ایران معاصر به جریان شناسی بسیار نیازمند است. در 150 سال گذشته ایران بستر جدال سنت و مدرنیته در حوزه های ارزشی، معرفتی و نهادی بوده است و ما در این 50 سال در منازعه ای هستیم که قالب ندارد. 150 سال است که شاهد جنبش های پیوسته اجتماعی در ایران هستیم و هیچ کشوری در این مدت بستر جنبش ها و نهضت های اجتماعی نبوده است. هر نسل ما با یک جنبش مواجه بوده و این خود بسترساز جریان است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه انقلاب اسلامی آثار قابل توجه ای در تولید جریان ها داشته است، افزود: ایرانی که درگیر 150 سال منازعه است، جنبش ها هر نسلی را دربر می گیرد و انقلاب ایران مداوم است. این مسایل باعث شده شاهد پدیده هایی خیلی خاص در منطقه و فرامنطقه باشیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تکثر جریان ها را یکی از ویژگی های خاص جریان شناسی در ایران دانست و گفت: در 150 سال گذشته جریان ها در ایران تکثر داشتند. ویژگی جریان ها حضور در ساحت نظر و عمل است. در کشورهای دیگر نظام واگرایی و همگرایی جریان ها دیده می شود اما در 150 سال اخیر بحث واگرایی و همگرایی جریان ها در ایران خاص است و شاهد اتحادها و همین طور اختلاف های خیلی خاصی هستیم. جریان های داخلی ما ناخودآگاه تاثیرات بیرونی پیدا می کنند.

وی با اشاره به اینکه ایران مهد جریانات قدیمی و جدید است، اظهار داشت: توجه دست اندرکاران مجموعه کتاب های جریان شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر به جریان شناسی پدیده ای تازه است و ما سابقه چنین کاری نداریم. توجه به لایه های عمیق و پنهان تر جریان ها مهم است. وفاداری به روش شناسی و اخلاق علمی، رعایت انصاف و ادب بسیار مهم است. ادب نقل و نقد که دارای ادبیات خاص خود است در این کار مورد توجه قرار گرفته است.

صالحی با بیان اینکه توجه به نقاط ضعف و قوت جریان ها مسئله مهمی است، بیان کرد: پیشنهاد من این است که پس از انتشار این 30 جلد گفت و گوهای میان جریانی اتفاق بیفتد و دغدغه ها و راه حل های مشترک ایجاد شود. با گفت و گوهای بیشتر از جریان ها می توانیم تهدیدزدایی کنیم.