خبرگزاری شبستان- مشهد- مرضیه وحدت؛ حضرت خدیجه (س) زنی با کمال و با شخصیت و با فضیلت بود و از همین رو از زنان دیگر ممتاز و پیامبر(ص) خدا او را بسیار دوست می داشت ومحبوب ترین همسر پیامبر (ص) با فضیلت ترین زن قریش و بلکه عرب در زمان خودش بود.سالروز وفات حضرت خدیجه (س) بهانه ای شد تا با حجت الاسلام امیر علی حسنلو استاد حوزه و مدیر گروه تاریخ وسیره مرکز مطالعات وپاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه گفتگویی داشته باشیم که در ادامه تقدیم می شود.
ایشان جزو ۴ زن برتر قران هستند چه نوع فضایلی در ایشان بوده که به این مقام رسیدند ؟
دلایل متعددی در این خصوص وجود دارد که به تعدادی از آنها اشاره می کنم، در جاهلیت، حضرت خدیجه را طاهره و سیده نساء قریش می‌خواندند وبه این اوصاف معروف بود. و علاقه او به رسول الله قبل از بعثت بدون شناخت نبود اعتماد به امانت و صداقت حضرت نشان از فضل و دانایی این زن داشت چون محمد (ص) در مکه یتیم و با سر پرستی پدربزرگ وعمو بزرگ شده بود دارای ثروت برخوردار از مظاهر مادی نبود ؛ اما معنویت او و برجستگی شخصیتش بر خدیجه پوشیده نبود و این فضیلت بود که خدیجه او را بعنوان شریک زندگی برگزید.
ایمان به رسول الله درست زمانی که همه او را تکذیب می کردند و او نه تنها تصدیق بلکه حمایت و دلگرمی داد. این فضیلت بزرگی است از یک بانو آن هم در زمان جاهلیت که عرب زن را تحقیر نموده و جز یک کالا و جنس به او نمی اندیشید و زن در جاهلیت حقیر و پست شمرده می شد. حضرت خدیجه علیهاالسلام، نمونه برجسته کمال، نبوغ، فهم و بینش بود که همانند آن را در میان مردان و زنان، کمتر می‌توان یافت و عفت، نجابت، طهارت، سخاوت، حسن معاشرت، صمیمیت، مهر و وفا از جمله صفات برجسته او بود.
حضرت خدیجه (س) در اسلام، به عنوان یکی از چهار بانویی که بر همه بانوان بهشت فضیلت و برتری دارند، شناخته شد و جز دختر ارجمند و عزیزش، هیچ بانویی این مقام و فضیلت را نیافت. او برای رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم نعمتی بزرگ، و رحمتی از رحمات واسعه خداوند متعال بود. برای مرد، به‌ویژه مردی که بیرون خانه و در اجتماع به فعالیت‌های بزرگ مشغول بوده و مقاصد عظیم داشته باشد و عهده‌دار پیکار و جهاد بوده و مورد یورش مخالفان و هجوم دشمنان باشد.
بهترین آرامش‌دهنده قلب و روح، رفع‌کننده خستگی و ناراحتی، همسر هوشیار و خردمند و مهربان و د لسوز است. و خدیجه چنان بود در بحرانی ترین شرایط انیس رسول الله بود و مایه دلگرمی و پشتکار حضرت در دعوت بود. بی گمان حضرت خدیجه (س) یکی از استوانه های امان در دعوت رسول الله است و شریک رسالت به چند جهت است.
در خصوص این مطلب که فرمودید حضرت خدیجه (س) یکی از استوانه های امان در دعوت رسول الله است، توضیح بفرمایید؟
حضرت خدیجه (س)، رسول الله را تصدیق و به او ایمان آورد و حمایت روحی نمود ، اموال و دارائی خود را در اختیار حضرت و در راه دین تقدیم نمود ، مصائب دوره دعوت را برای حضرت آسان نمود و یک جهت پیشرفت دعوت همگامی و ایثار خدیجه (س) است.
حدیث مشهوری متون تاریخی و روایی علمای شیعه و اهل سنت است که پیغمبر فرمود: از مردان گروه زیادی به کمال رسیدند ولی از میان زنان فقط چهار زن که عبارتند از آسیه دختر مزاحم (زن فرعون)، مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد و فاطمه دختر محمد صلی الله علیه و آله و سلم و نیز فرمود: بهترین زنان بهشت چهار زن هستند: مریم دختر عمران، خدیجه دختر خویلد، فاطمه دختر محمد ص، آسیه دختر مزاحم.
در تفسیر عیاشی از امام باقر علیه السلام، از رسول خدا روایت است که فرمود: درشب معراج چون بازگشتم، از جبرئیل پرسیدم آیا حاجتی داری؟ جبرئیل گفت: خدیجه را از طرف خداوند و از جانب من سلام برسان. او یک همسر فداکار و ایثارگر، بهترین یاور برای رسول خدا و در تمام مشکلات و سختی‌های پی در پی و تبعیدها و محاصره‌های پیامبر، قوی ترین پشتییان و همراه او بود. اموال خود را در راه اهداف الهی همسرش و گسترش و تقویت اسلام، بخشش کرد و با ثروت بسیارش در راه تثبیت و پیشرفت اسلام، بسیار موثر بود.
او زنی با کمال و با شخصیت و با فضیلت بود و از همین رو از زنان دیگر ممتاز و پیامبر(ص) خدا او را بسیار دوست می داشت ومحبوب ترین همسر پیامبر (ص) و با فضیلت ترین زن قریش و بلکه عرب بود در زمان خودش ؛ فضیلت او همسان مریم و ساره و هاجر و آسیه همسر فرعون و بلکه برتر از آنان چون رنجی که خدیجه در راه استقرار اسلام و پایه گذاری آن کشید هیچ زنی اینگونه رنج نکشید .
یکی از فضایل خدیجه (س) این است که خداوند در مقابل ایثاری که او در استقرار دین و دعوت اسلام و پیشرفت آن نمود، هدیه ای بی مانند به او داد بنام فاطمه (س) که وجودش برای بشریت خیر وبرکت است فرزندان فاطمه (س) معصوم(ائمه اطهار) و غیر معصوم (سادات) نیز ادامه هدیه خداوند به خدیجه کبری است ،امام زمان (عج) که منجی بشریت و خاتم الائمه است از ثمرات و جلوه های معنوی ایثار خدیجه است.
بزرگترین درس حضرت خدیجه (س) به ما چیست؟
حضور خدیجه (س) در کنار پیامبر(ص) و هزینه کردن ثروت خود برای نشر اسلام و استقرار دین و برپا داشتن نماز در کنار پیامبر(ص) و حمایت بی مانند او از شخص رسول خدا(ص) و ایثارها و ادب وکمالات برای همه بانوان مسلمان درس است که بدانند هرجا کار دین و فرهنگ پیش رفته است در کنار مردی بزرگ زنی وارسته و تاریخ ساز حضور داشته است.
لذا سعادت جامعه درگرو همدلی مردان وزنان بزرگ است؛ اموال خدیجه ودارائی او در تحریم اقتصادی که قریش و مشرکان بر تازه مسلمانان روا داشتند پشتیبان مالی و اقتصادی دین بود حضور خدیجه درکنار رسول الله (ص) نیز نکته ی درس آموز بزرگ است که به جامعه ما بگوید در تمام صحنه‌های سازندگی و فرهنگ سازی وعبادت مرد وزن همواره پشتیبان و در کنار هم بودند.
همانطوری که زنانی مثل آسیه که در نگهداری موسی (ع) در کاخ فرعون نقش دارد و موسی در تاریخ انسان و تمدنها و مریم در تربیت عیسی نقش دارد ، حضرت خدیجه (س) در کنار محمد (ص) و دعوت او نقش بزرگی دارد و شما بانوان هم در آینده تمدن اسلامی نقش مهمی دارید. این نگاه اسلام و قرآن به نفش زن در سعادت و تکامل تمدن است و آینده تمدن اسلامی نیاز به زنان ایثارگری چون این زنان دارد ؛ بانوان مسلمان خدیجه وار در کارهای خیر و بزرگ مشارکت داشته باشید ؛ فلسفه تاریخ اسلام این است که تاریخ دو عنصر تاریخ ساز دارد زن و مرد ، زن ابزار و کالا نیست که در کارهای خلاف عفاف او را بکار گیرند ؛ بلکه یکی از عناصر مهم ساخته شدن تاریخ و تمدن است.
جایگاه و نقش حضرت خدیجه (س) در سخت ترین دوران تاریخ اسلام چه بود؟
خدیجه (س) نه تنها همراه رسول خدا بلکه همدل او از بدو حضورش درکنار او بود ؛ قبل از بعثت برای عبادت در غار حرا مقیم می شد خدیجه (س) خود یا بوسیله علی برای او غذا می فرستاد لذا می توان گفت حضرت خدیجه (س) به نیابت از زنان در کنار پیامبر (ص) از دعوت اسلام حمایت نمود تا اسلام مستقر شد. پیام این همراهی این است که برای ادامه اسلام زنان باید در کنار مردان مومن و مبلغ حضور داشته باشند.
نقش زنان در همه عرصه ها بعنوان عنصر کارساز و مهم لازم است؛ با بعثت پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ خديجه (س) به عنوان اولين ايمان آورنده، آن حضرت را در تمام مراحل رسالت ياري نمود. ابن اثير به نقل از ابن اسحاق آورده است كه: خديجه نخستين مسلمان بود پس خدا بدين امر بار اندوه رسولش را سبك كرد.
وقتي پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ با خديجه راز دل مي‌گفت، خديجه از اندوه او مي‌كاست و او را تصديق مي‌كرد و كار مردم را بر او آسان مي‌كرد. ابن حجَر آورده است كه از امتيازات خديجه آن بود كه پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ را هميشه گرامي مي‌داشت و سخن او را قبل و بعد از بعثت تصديق مي‌كرد.
خديجه چون احساس كرد پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ نسبت به زيد بن حارثه تمايل خاصي دارد او را به حضرت بخشيد. نيز آمده است كه وقتي مسلمانان بني هاشم در مكه مورد تحريم اقتصادي و اجتماعي مشرکان قريش قرار گرفتند و در محله شعب ابي طالب جمع شدند تا در كنار هم مشكلات اين تحريم را سپري نمايند، خديجه تمامي اموال خود را در طول سه سال بين آنان انفاق كرد.
هم چنين گزارش است كه چون جبرئيل بر پيامبر (ص) نازل شد و وضو گرفتن و نماز خواندن را به حضرت آموخت، پيامبر(ص) نيز به خديجه آموخت پس خديجه وضو گرفت و نماز خواند. خدیجه (س) در قبال دعوت اسلام چنان نقش محوری ایفا نمود که رسول خدا فرمود :« إنّ اللّه أمرني أن أبشر خديجة ببيت في الجنه» و نیز فرمود :« إنّ اللّه أمرني أن أقرأ عليك السلام »
یکی از ضروریات جامعه ما ولایت پذیری است حضرت خدیجه (س) قبل از وفات ولایت پذیری حضرت علی را بر اساس روایات پذیرفته بودند در این خصوص توضیح بفرمایید.
اطاعت خدیجه (س) از پیامبر(ص) و همه ایثار او بهترین دلیل بر مطیع بودن بر ولایت الهی است ؛ روشن است که خدیجه (س) جایگاهی یافته است که خداوند مکرر به او سلام رسانده است ؛ او امتحانات بزرگ را پشت سر گذاشته بود ؛ او نه تنها ولائی بود، بلکه مادر اولیاء است و مادر علی نیز هست او علی را دوست داشت و قبل از بعثت هدایایی زیادی به علی از لباس و.. می فرستاد ؛ چون می دانست پیامبر(ص) به علی عشق می ورزد ؛ علی(ع) مدتها در کودکی در کنار خدیجه بود.
لذا نقش مادری را نسبت به علی دارد ؛ پس خدیجه مادر امامت و ولایت است ؛ مگر امکان دارد کسی که مادر ولایت باشد و از ولایت فرزندان بی خبر باشد او از همه امورات آگاه بود و زنی بی مانند درقرآن آیاتی در شان او نازل شده است.
نظر شما