خبرگزاری شبستان- مشهد، مرضیه وحدت؛ بعثت پیامبران الهی عموما و بعثت پیامبر گرامی اسلام خصوصا یک هدف مهم، اصلی و اساسی آن گسترش و تقویت اخلاق و معنویت در جامعه بشری بوده است، هم بعثت پیامبر اسلام (ص) جهان شمول است و هم آموزه اخلاق و معنویت به طور خاص در این بعثت بسیار پررنگ و دقیق و مهم جلوه گر است. خبرگزاری شبستان به مناسبت مبعث پیامبر گرامی اسلام در خصوص تاثیر بعثت پیامبر (ص) در رشد و توسعه اخلاق در جوامع بشری با حجت الاسلام «مهدی شریعتی تبار» استاد حوزه و دانشگاه گفتگویی داشته که در ادامه می خوانید:
تاثیرات بعثت پیامبر (ص) در رشد و توسعه اخلاق و معنویت در جوامع بشری را تببین بفرمایید؟
ضمن تبریک عید بزرگ بعثت پیامبر (ص) به خوانندگان شما، بر اساس آموزه‌های وحیانی قرآن، مکارم اخلاقی هدف غایی بعثت پیامبران(ص) است، بعثت پیامبران الهی عموما و بعثت پیامبر گرامی اسلام خصوصا یک هدف مهم و اصلی و اساسی آن گسترش و تقویت اخلاق و معنویت در جامعه بشری بوده است که هم بعثت پیامبر جهان شمول است و هم آموزه اخلاق و معنویت به طور خاص در این بعثت بسیار پررنگ و دقیق و مهم جلوه گر است.
اگر بعثت انبیا و به ویژه پیامبر اسلام (ص) نبود بشریت از نظر اخلاقی، معنوی، علمی و فرهنگی دچار یک مرگ و یک افول و نابودی قرار می گرفت، اگر امروز در جهان بشریت از اخلاق و معنویت نام و نشان و خبر و اثری است، این مدیون بعثت انبیا و بعثت پیامبر گرامی اسلام است که در 1400 سال قبل بعثت اتفاق افتاد و پیامبر آن محیط آکنده از بی اخلاقی و جهالت و بی معنویت را با بعثت خود به یک جامعه بالنده و رشد یافته اخلاقی و معنوی متحول کردند و بعد هم آموزه های دین پیامبر اسلام در قران و در سنت پیامبر و سنت اهل بیت پیامبر تجلی پیدا کرده است.
تجلی اخلاق و معنویت پیامبر (ص) در چه چیزهایی نمود پیدا کرده است؟
این در طول تاریخ برنامه مهمی برای رشد و بالندگی و توسعه اخلاقی و معنویت بشریت بوده است ضمن اینکه همان نسلی که پیامبر (ص) را در صدر اسلام آزار دادند، اینها اخلاق و معنویت را در سایر ارزشهای دینی نسل به نسل منتقل کردند. همچنین اخلاق و معنویت در آموزه های اسلامی و در قران کریم تجلی دارد و در احادیث و سخنان پیامبر موارد و مصادیق آن وجود دارد.
در سیره عملی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) کاملا تجلی دارد و در دعاها و مناجات هایی که از پیامبر و اهل بیت (ع) مثل مناجات شعبانیه ، مناجات هایی که حضرت علی (ع) و سایر ائمه داشتند تجلی داشته و همه ارزش های متعالی اخلاقی و معنوی در کتاب و سنت و در فرهنگ اسلامی تجلی و ظهور و بروز دارد بنابراین نقش تاثیر بعثت پیامبر در گسترش و تحکیم و معنویت یک نقش بسیار کلیدی و اساسی و محوری بوده است.
شاخص ترین تاثیر بعثت نبوی بر تمدن بشری چه بود؟
با نگاهی به تاریخ اسلام می بینیم زمانی که اسلام ظهور کرد از اخلاق و معنویت خبری نبود و از علم و دانش و فرهنگ نام و نشانی نبود و در مدت کوتاهی هم دستورات و آموزه های علمی پیامبر و هم خود سیره اخلاقی و تربیتی پیامبر (ص) موجب شد یک تحول عمیقی در جامعه اسلامی شکل بگیرد و شخصیت های بزرگی از نظر اخلاقی و معنوی مثل ابوذرها سلمان ها و انسان های ممتازی که نمونه بارز آن تربیت اخلاقی و معنوی پیامبر، علی (ع) است، تربیت شوند و این ها همه نشان دهنده تاثیر عمیق و ژرف بعثت در بحث اخلاق و معنویت است.
امروز نیاز جامعه بشری نسبت به اخلاق و معنویت به چه مقدار است؟
امروز جامعه بشری به بحث اخلاق و معنویت به شدت نیازمند است، در این عصر ماشین، اینترنت و فضای مجازی و تبلیغات مادی گرایانه ابرقدرت ها همه بشریت نیازمند توسعه اخلاق و معنویت است و راه این توسعه هم رجوع به تعلیمات اسلامی پیامبر (ص) است که در فران و احادیث و روایات هدف گیری پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) تجلی دارد و پیام بعثت پیامبر برای جامعه بشری همین پیام عمل کردن، توجه کردن و درس گرفتن از آموزه های اخلاقی و معنوی پیامبر و الگو قرار دادن شخصیت پیامبر است که قران می فرماید: "تمام جوامع بشری که خواهان رشد و بالندگی اخلاقی و معنوی است شایسته است که پیامبر اسلام را از نظر اخلاقی و معنوی الگوی خود قرار دهد.
بعثت ابعاد مختلفی دارد بحث اخلاق و معنویت، بحث فرهنگ و علم آموزی، بحث عدالت اقتصادی، اجتماعی و بحث سیاست و حکومت درست و سالم است اما به نظر می رسد عامل اصلی تمدن سازی فرهنگ، علم و اخلاق و معنویت است که این عنصر علم و عقلانیت همراه با اخلاق انسانی و معنویت یک عنصر مهم و موثر و یا موثرترین عامل در شکل گیری تمدن انسان می تواند به حساب آید. اگر اخلاق و فرهنگ و معنویت درست شد حکومت، سیاست و اقتصاد درست می شود و همه ضعف هایی که در سیاست و حکومت و اقتصاد ما وجود دارد ریشه در ضعف فرهنگی اخلاقی دارد.
موثرترین عامل تاثیرگذار در آموزه های بعثت در مسائل تمدنی چیست؟
موثرترین عامل تاثیرگذار در آموزه های بعثت در مسائل تمدنی به فرهنگ اخلاق و معنویت بر می گردد، دو را برای الگوگرفتن جامعه ما از اخلاق و معنویت پیامبر (ص) وجود دارد، یک راه علمی و نظری که به متون متقن دینی، قران و احدایث و روایات مراجعه شود یا علما، مفسیرین و محدثین اینها را برای جامعه تبیین کنند که جامعه ما از اینها غافل است در حالی که اینها درسهای مهم نظری برای اینکه از اخلاق و معنویت اسلام از حیث پیامبر (ص) استفاده کنیم.
دوم نقش خواص جامعه یعنی متولیان فرهنگی و معنوی که شامل روحانیت و حوزه های علمیه و شخصیت های سیاسی و دولتمردان است، پیامبر (ص) فرمودند: دو صنف در صلاح و فساد موثر هستند یکی عالمان دینی و دیگری رهبران و مدیران جامعه لذا اینها باید الگو باشند و اینها باید سیره پیامبر و اخلاق و معنویت اسلام را پیاده کنند.
نظر شما