نقطه مطلوب پژوهش در حوزه علمیه پاسخگویی به تمام نیازها است

خبرگزاری شبستان - مشهد - مرضیه وحدت؛ پژوهش در حوزه های علمیه، سابقه ای بیش از هزار سال دارد و می توان گفت پژوهش، همزادِ تدریس و تحصیل در حوزه های علمیه است. همچنین مفسران، فقیهان، متکلمان و فیلسوفان بزرگ شیعه و اهل سنت در طول تاریخ اسلام به پژوهش اهمیت داده اند؛ ولی این سابقه طولانی با فراز و نشیب هایی همراه بوده است که لازم است علل و عوامل آن بررسی شود و نتیجه آن، چراغ راه آیندگان گردد.حجت الاسلام «حسین کندری» معاون پژوهشی حوزه علمیه خراسان به مناسبت هفته پژوهش با خبرگزاری شبستان گفتگو داشته است:

وضعیت پژوهش را در حوزه علیمه چگونه ارزیابی می کنید؟

بحث پژوهش در حوزه به عنوان یک نقطه محوری در مباحث تولید علم بوده است و از قدیم این موضوع پیگیری می شده است که شاهد این موضوع تولیدات علمی فراوانی  است که در حوزه های مختلف علمی توسط اساتید و علمای گذشته به دست ما رسیده و الان با این حرکت جدی که اتفاق افتاده حوزه خود را موظف می داند در قسمت های نیازهاییش پاسخگو باشد که این نیازمند کار پژوهشی است و باید گفت که اکنون کار پژوهشی در حوزه در حال انجام است.

نقطه مطلوب در باب پژوهش در حوزه علمیه کجاست و ما چقدر با آن فاصله داریم؟

نقطه مطلوب همان بحث پاسخگویی به تمام نیازها است، هر نیازی که در هر روز و در هر جامعه ای رخ می دهد از منظر اسلامی، حوزه باید پاسخگو باشد چون مسائلی که نظر اسلام نسبت به آن چه در سطح ملی و چه در سطح بین المللی درخواست شود، جایگاهی که آن را بخواهد پاسخ دهد حوزه علمیه خواهد بود و این را باید انجام دهد.

مطمئنا با این بودجه محدود و با این تعداد اندکی که داریم ممکن است فاصله زیاد باشد اما آن مقداری که توان علمی، اجرایی و هزینه ای بوده، سعی شده در این مسیر صرف شود تا بتوانیم آن مقداری که برای ما امکان دارد در این مسیر انجام دهیم و خوب بوده است.

به گونه ای که ما 47 اثر از ابتدای سال تاکنون به عنوان کتاب به چاپ رسانده است که نشان می دهد پژوهشگران گام های محکمی در راستای این پاسخگویی برداشتند. فقط در یک فراخوان 3800 اثر از طلاب به دست ما رسید که ما بهترین ها را با ارزیابی ها توسط اساتید مجرب را چاپ می کنیم.

با چه راهکاری می توان طلبه ها را با مجموعه های مختلف پژوهشی ارتباط داد و در بدنه امور پژوهشی جامعه ورود  پیدا کرد؟

این موضوع دارای دو جنبه است، یک نهادینه سازی پژوهش در ذهن طلبه و دوم بحث ارتباط گیری با نهادهای پژوهشی کشوری است، بیشترین زحمت را در قسمت ابتدایی که بحث نهادینه سازی فرهنگ پژوهش در ذهن طلبه و در مسیر زندگی علمی او باشد، اساتید و مدارس می کشند که این فرهنگ پژوهش را در ذهن طلبه نهادینه کنند.

آن قسمت دوم که بحث ارتباط گیری با نهادهایی که نیازها و درخواست های متعددی شاید داشته باشند که حوزه به آنها پاسخ دهد، آن ارتباط گیری را از سمت و سوی ستاد که همان مرکز مدیریت حوزه علمیه است در حال پیگیری هستیم و پیگری های خوب و مطلوبی صورت گرفته و تفاهم نامه های متعددی امضا شده است که توسط پژوهشگران ما در قسمت پژوهشی آن اجرا و انجام می شود.

برای تقویت و ترویج کرسی های نظریه پردازی و مناظرات چه کارهایی باید انجام داد؟

اولا باید فرهنگ پژوهش نهادینه شود و ثانیا این بحث نوآوری علمی مستدل پیگیری شود لذا ما در این راستا کارهایی که انجام دادیم از جمله بحث برگزاری نشست هایی که در سطح حوزه علمیه خراسان از سمت معاونت پژوهش انجام شده و حمایت هایی که از نشست های علمی درسطح مدارس داشتیم.

برای همین موضوع بوده است که بحث نشست های علمی، کرسی های نقد و مناظره اتفاق افتاده که موجب برگزاری های کرسی های نقد و مناظره و نظریه پردازی در آینده خواهد بود. ما از ابتدا باید این کار را انجام دهیم و ممکن است اگ چه ممکن است مدتی طول بکشد تا این نهادینه شود ولی این حرکت شروع شده و امیدواریم این ادامه دار باشد و به آن مرحله های عالی رشد پیدا کند.

چقدر از پژوهش های حوزه چاپ می شود؟

آن مقداری که ما خودمان چاپ می کنیم مطلع هستیم اما آثاری که به اینجا می آید وارزیابی انجام می شود و جزو آثار فاخر نیست، قسمت عمده ای از اینها در انتشاراتی های دیگر به چاپ می رسد و ما اطلاع دقیقی نداریم که بخواهیم بگوییم چند درصد از اینها چاپ شده است ولی تعداد زیادی به مرحله چاپ می رسد، یک قسمت توسط انتشارات حوزه و یک قسمت دیگر توسط انتشارتی های دیگر در استان و کشوری به مرحله چاپ رسیده است.

پژوهش های حوزه چقدر می تواند در مسیر شعار سال قرار بگیرد؟

نکته ای که در بحث شعار سال و یا بیانیه گام دوم انقلاب وجود دارد این است که اینها به عنوان سیایست های اصلی حوزه علمیه خراسان دنبال می شود و به عنوان اولویت های پژوهشی ما اعلام شده است. بخش عمده ای از موضوعات فراخوان ما همان شعار سال و یا بیانیه گام دوم بوده است و حتی در بحث بیانیه گام دوم انقلاب با توجه به اهمیتی که داشت فراخوانی مجزا داشتیم.

همچنین در موضوع بحث دیگری با عنوان الگوی پیشرفت اسلامی کارگروه اقتصادی توسط هیات اندیشه ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی حوزه علمیه خراسان با مدیریت دکتر عامدی تشکیل شد. که ان شالله تا پایان سال بتوانیم پیشنهادات حوزه را جمع بندی و ارائه کنیم.

شما چند پژوهش تاکنون انجام داده اید؟

پژوهش های ما با توجه به گرفتاری های اجرایی که داشتیم به مرحله چاپ نرسیده است ولی مقالات متعددی در موضوعات متعددی از جمله در مباحث ادبیات عرب تنظیم شده و پایان نامه من نیز در موضوع زبان شناسی بوده است من سردبیر نشریه جستارهای ادبی هستم و مدیر گروه پژوهشی ادبیات عرب هستم.