به گزارش خبرگزاری شبستان، نخستین همایش بین‌المللی «گسترش زبان و ادبیات فارسی، چشم انداز، راهکارها و موانع» صبح امروز، سه‌شنبه 27 دی، در دانشکده زبان‌های خارجی دانشگاه علامه طباطبایی آغاز به کار کرد.
حجت‌الاسلام صدرالدین شریعتی رییس دانشگاه علامه طباطبایی که یکی از سخنرانان این نشست بود ابتدا به تشریح مفهوم دو عبارت «زبان» و «لسان» در قرآن مجید پرداخت و در تعریف «زبان» در این کتاب آسمانی گفت: لسان در لغت به معنای اختلاف و گستردگی است و حضور آن در کلام الهی به معنی گستردگی نظام آفرینش است. از سوی دیگر قرآن از عبارت بیان به عنوان عبارتی مفرد استفاده می‌کند که این مفرد بودن به معنی آن است که در نظام آفرینش، خداوند اصل و فطرت ذات بشر را که بیان را به او آموخته ودیعه‌ای گرانبها می‌داند که در ذات او قرار داده است.
شریعتی سپس عبارت «لسان» را از نگاه قرآن موضوع سخن خود قرار داد و ادامه داد: کلمه لسان جمع شده کلمه‌ای است به نام السنه که از عباراتی از عالم معنا به انسان رسیده و بر اساس آن مسائل اقلیمی، محیطی و قبیله‌ای انسان به واسطه انتخاب واژه‌هایی معین می‌شود و توسط او توسعه داده می‌شود. هدف قرآن از بیان دو عبارت این است که بتوانیم همه این مفاهیم را به بهترین شکل ممکن میان یکدیگر القا کنیم.
رییس دانشگاه علامه طباطبایی در بخش دیگری از سخنان خود قرآن را عامل فهم مفاهیم و باورهای انسانی، اخلاقی و فرهنگی دانست و گفت: هر زبانی که قوی‌تر باشد، جاودانگی و تاثیر بیشتری در جامعه خواهد داشت و برای تفهیم مفاهیم موجود در آن جامعه جاودانه تر عمل خواهد کرد.
او با تاکید بر اینکه زبان فارسی، یکی از زبان‌هایی است که در حمل بار مفاهیم انسانی ید طولایی دارد. وقتی به تاریخ ملل و دولت‌ها در دنیا نگاه می‌کنیم به راحتی می‌توان دید که فارسی علاوه بر بار ذاتی خود زبان دوم جهان اسلام نیز به شمار می‌رود که بسیاری از مفاهیم اسلامی را از شرق تا غرب اسلام با خود منتقل کرده است. تا جایی که حتی بسیاری از دیوان‌ها و مجموعه‌های اداری در حوزه حاکمیت جهان اسلام در قرون اولیه ظهور آن به این زبان نوشته شده و حتی برخی از خلفای بنی امیه نیز در دوره‌هایی دستور داده بودند که این دیوان‌ها را از فارسی به عربی ترجمه کنند.
به گفته شریعتی اسلام با اضافه شدن به زبان فارسی بر غنای آن افزود و بسیاری از اهالی علم و حدیث نیز بر مبنای همین پیوند از ادبیاتی برخوردار شدند که زبان فارسی یکی از ارکان آن بود و بسیاری از آنان پیش از نوشتن آثار یکی از دانشمندان آشنا با زبان و ادب فارسی و در واقع فرزند آن به شمار می‌رفت.
او معتقد است همین موضوع است که امروزه بهترین عرفان‌ها و آثار اخلاقی را در این زبان پدید آورده است.
رییس دانشگاه علامه طباطبایی در بخش دیگری از سخنان خود به زبان فارسی را در گذر زمان از نگاه خود گذراند و تصریح کرد: زبان فارسی یکی از مفاخر تمدن ایرانی - اسلامی ماست که استعمار انگلستان تلاش بسیاری کرد تا آن را از عالم اسلام بزداید. نتیجه آن را نیز می‌توان امروزه در کمرنگ شدن گسترش این زبان در کشورهایی چون هند، چین و پاکستان دید. البته ما نیز گاه با بحث‌های ناسیونالیستی و گاه با بحث‌های عرفانی خاص از این زبان دور شده‌ایم، ولی می‌توان گفت که امروزه فضایی برای جستجو و شناخت واقعی این زبان باز شده است تا بتوانیم آن را به جایگاه گذشته آن که تاکنون هیچ زبان علمی در دنیا به آن نرسیده است باز گردانیم.
شریعتی در پایان خاطرنشان کرد: در کمتر جایی از جهان می‌توان دید که فردی را به خاطر علم و دانش قطعه قطعه و نابود کنند، اما این قانون امروز کشورهایی چون آمریکا و انگلستان است که نمونه آن را در جنایت هفته گذشته آنها در کشورمان دیدیم. در چنین دنیایی وظیفه ما برگشت به اصالتی است که زبان فارسی می‌تواند آن را منتقل کند. اصالتی که معتقد است انسان‌ها حق زندگی دارند تا علم بیاموزند؛ علمی که موجب می‌شود فرشتگاه عالم نیز در برابر او سرتعظیم فرود آورده و به سجده کنند و همه این موارد تکلیف ما را برای انتقال این مفاهیم به واسطه این زبان دشوارتر می‌کند.
پایان پیام/
نظر شما