خبرگزاری شبستان: یکی از ناهنجاری های رفتاری در مراسم عزاداری، پرداختن به کارهایی است که پایههای اجتماعی مذهب را سست و تضعیف میکند و آموزههای دینی را در چشمان دوست و دشمن موهون و لرزان جلوه میدهد. یکی از مرزهای فقهی سوگواری برای سالار شهیدان(ع) همین است که موجب وهن مذهب نشود. رفتارهای موهون ممکن است با صرف نظر از وهنانگیز بودن فی نفسه، حرام نیز باشند. شیوه سوگواری و مطالب ارائه شده توسط ائمه جماعات،خطبا و مضامین القا شده توسط مرثیهخوانان نباید به گونهای باشد که موجب تحقیر دین و مذهب شود و آموزههای دینی را غیرعقلانی و بیپایه و اساس معرفی شود.
ائمه اطهار(ع) به ما آموخته اند که پیش و بیش از آنکه بگوییم باید در عمل گفته های خود را نشان دهیم، ائمه جماعات، واعظان اهل خطابه و وعظ باید به این مسئله توجه کنند که جامعه و مردم فقط ما را بالای منابر نمی بینند بلکه قبل و بعد از خطابه ما را رصد می کنند، جامعه به ویژه نسل جوان بسیار تیزبین هستند و به راحتی جذب می شوند به شرط آنکه رفتار و گفتارمان را یکی ببیند.
اوج پایه گذاری رفتارهای دینی و شکل گیری مناسک آیینی در جامعه در ماه محرم شکل می گیرد؛ فضای محرم و دهه های مختلف محرم و صفر فضای بسیار خوبی است برای اینکه زمینه های معنوی و دینداری درست را در آن تمرین می کنیم و در آن تربیت می شویم. ایام محرم فرصت مناسبی برای جذب جوانان و نوجوانان به مسجد است.
واعظان و ائمه جماعات می توانند در ایام محرم جوانان را به مسجد جذب کنند. گاهی با یک رفتار نادرست یک واعظ یا سخنور در پیش یا پس از منبر یک جوان و یک مخاطب طرد می شود و این رفتار خدای نکرده به پای دین گذاشته می شود و موجب دین گریزی او می شود و همه ما می دانیم که جذب دوباره به مسجد و پایگاه مذهبی، فردی که از فضای دینی فاصله گرفته بسیار سخت است.
پس از تأسیس حکومت اسلامی مسجد به عنوان اصلیترین محل تبلیغ دین و آموزش مفاهیم والای اسلامی و الهی جایگاه مهمی یافت و از این مکان مقدس بود که ارزش های دینی و اسلامی به سایر قسمت های جامعه تسری و گسترش یافت و مبلغان و اساتید بزرگواری پرورش یافتند. به ویژه اینکه با برپایی نماز جماعت در مسجد و این موضوع اهمیت صدچندانی پیدا کرد. در حال حاضر نیز ایام محرم فرصت مناسبی برای جذب مردم به ویژه جوانان به مساجد است. مسجد مرکز آموزش علم دین است. اصل و هدف از حضور در مسجد عبودیت است. سخنران، خطیب و امام جماعت باید با خلوص در گفتار ترویج دهنده معرفت الهی به مخاطب باشد که این نیازمند برنامه مستمری است.
مرحوم محدث نوری در کتاب «لؤلؤ و مرجان» 14 نوع دروغ را میفرماید: «صدق و راستگویی باید در ابتدا از سوی واعظان و امامان جماعت عمل شود و سپس برای مردم تبیین شود. واعظان و امامان جماعت باید مردم را به سمتی سوق دهند که حرف بیمدرک را قبول نکنند و با بیان و علم نافذ به مردم در درجه اول توحید به عنوان اصل و اساس دین را تبیین کنند. توحید نه به معنای استدلالهای خشک بلکه به معنای کسب معرفت الله».
زمانی مسئلهگویی در مساجد مورد دستور ائمه جماعات بود ولی در حال حاضر به فراموشی سپرده شده است. اخلاقیات نباید به صورت عرفانهای کاذب و خشک بیان شود. مباحث احکامی و اخلاقی لازم است در تمام سطوح مورد توجه قرار گیرد، ائمه جماعات و واعظان باید به وقت، توجه، اعتمادی که مردم به آنها به عنوان امانت دارند، توجه کنند. مباحث شرعی نیز باید در این ایام برای مردم بیان شود.
مسئله دیگری که باید مورد توجه هیئت امنا و متولیان مساجد قرار گیرد نوع برخورد با جوانان است. نوع برخورد پیامبر (ص) با یک یهودی برخورد مناسب و سرشار از رافت بود. روزی شخص ملحدی در مسجد الحرام از محضر امام صادق (ع) پرسشی مطرح کرد، حضرت به دلیل ملحد بودن این شخص را از مسجد بیرون نکردند و به پرسش های وی پاسخ دادند. امروز شاید به ذهن جوانان سؤالی مطرح شود که مطایق فکر و سلیقه ما نیست؟ آیا امام جماعت یا وعاظ به صرف یک سؤال باید جوان را از مسجد بیرون کند؟ جایگاه مسجد ما کجا و مسجدالحرام کجا؟ جایگاه امام صادق (ع) و ما کجا، جایگاه ملحد و جوان مسلمان ما کجا؟
بیان مباحث تاریخی، اجتماعی و سیاسی با ظرافت خاص باید از سوی ائمه جماعات در مجالس عزداری ابا عبدالله الحسین(ع) در مساجد مورد کنکاش قرار گیرد و با بیانی روان و بی تکلف برای مردم مطرح شود تا زمینه ارتقای آگاهی های مردم در مباحث اجتماعی و سیاسی جامعه فراهم شود. امام جماعت مسجد باید تعامل و همکاری میان تمام ارکان مسجد را به وجود آورد و با برقراری تعامل و همکاری میان تمام بخش های مسجد تنها برای برپایی عزاداری صحیح همراه با حفظ شئونات دینی تلاش کند.
عبدالحسین طالعی، عضو هیئت علمی و استاد دانشگاه قم
پایان پیام/
نظر شما