خبرگزاری شبستان - سرویس قرآن و معارف: "خداوند در آیه 90 سوره یوسف می فرماید: إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَ يَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ. در واقع راه رسیدن به عزم و اراده در این آیه اتکا به دو نیروی بسیار عظیم است: تقوا و بردباری. آیه هیچ اشاره ای به این که این آیه درباره مرد یا زن، کوچک یا بزرگ است ندارد. هر کسی فارغ از سن و جنسیت و ملیت، در این عالم تقوا و پرهیز پیشه کند و صبر کند آن تقوا و صبر او را به آن عزم و اراده برای بهاری شدن خواهد رساند و عاقبت چنین فردی پیروز میدان خواهد بود. این وعده الهی است چون در ادامه آیه می فرماید خداوند اجر محسنین و نیکوکاران را ضایع نمی کند بنابراین با اطمینان کامل می توان گفت که اگر ما به دنبال آن هستیم که مثل موجودات طبیعت که در بهار به شکوفایی می رسند و دوباره زنده می شوند به زندگی و حیات حقیقی برگردیم راهش این است که از دو بال تقوا و صبر استفاده کنیم. "
آنچه در ادامه می آید بخش دوم و پایانی گفتگوی سرویس قران و معارف خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام و المسلمین فضلی، پژوهشگر و مبلغ دینی درباره زمینه های تحول درونی و بهاری شدن قلب و ضمیر انسان در آستانه بهار طبیعت است.
در بخش پیشین گفتگو به این موضوع مهم در بحث بهاری شدن اشاره کردید که نمی توان انتظار داشت که کسی اراده و عزم به تغییر و تحول درونی داشته باشد اما زمینه و بستر آن تحول و تغییر را برای خود آماده نکند. اشارات آیات در این باره چیست؟
خداوند اشاره روشن و صریحی در این باره در قرآن دارد و می فرماید: "إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ" این به آن معناست که خداوند هیچ تغییری را برای انسان به وجود نمی آورد مگر این که انسان تغییر را در درون خود به وجود بیاورد. این طور نیست که ما بنشینیم و به راه نیفتیم و صرفا آرزو کنیم که به جایی برسیم و بعد چشم باز کنیم و ببینیم که رسیده ایم. چنین چیزی امکان ندارد. کسی به مقصد می رسد که راه بیفتد یعنی آن رنج راه افتادن و طی مسیر را بر خود هموار کند. بله البته امدادهای الهی هم از راه می رسد اما این یاری ها بر کسانی است که آن عزم تحول و تغییر را در وجود خود دارند. شما نگاه کنید در همین تغییر نظام شاهنشاهی به نظام الهی آیا اگر مردم صرفا در خانه های خود می نشستند و نه شهید می دادند و نه زندان می رفتند و نه دردی را متحمل می شدند و فقط آرزو می کردند که شاه برود آیا شاه می رفت و امام می آمد؟ درست است که این انقلاب از امدادهای الهی بود اما بدون حرکت و عزم جدی به تغییر به ثمر نمی نشست. شما در یک راه رفتن ساده از یک نقطه ای به نقطه دیگر هم این را می بینید که این حرکت است که می تواند زمینه تحول و تغییر را برای انسان فراهم و مهیا کند.
آیه زیبایی در قرآن وجود دارد که اجازه می خواهم آن را بخوانم چون احتمالا به بحث ما کمک می کند. خداوند در قرآن می فرماید: "وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الأَمْوَالِ وَالأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ." خدا می فرماید ما شما را به چیزی از قبیل ترس و گرسنگی و نقص در دارایی ها و جان ها و دستاوردها و ثمرات آزمون می کنیم. یعنی این طور نیست که کسی ادعا کند ایمان دارد بلکه ایمان او در بوته این آزمون ها قرار نگیرد. این در واقع نشان می دهد که تغییر بدون زحمت و تلاش امکان پذیر نیست؟
همین طور است. آیه ای در قرآن می فرماید: ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ يَكُ مُغَيِّرًا نِعْمَةً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ. آیه صراحتا می فرماید که خداوند نعمت های خود را تغییر نمی دهد تا زمانی که مردم تغییر کنند. این تغییر هم می تواند در جهت مثبت باشد یا در جهت منفی.
مرادتان چیست؟
مراد این است که اگر کسی شکرگزار نعمت های الهی بود خداوند نعمت های خود را تغییر می دهد به این معنا که بر او افزون می بخشد و تفضل بیشتری دارد و برعکس اگر کسی ناسپاسی کند و باز خداوند نعمت ها را تغییر می دهد اما این بار از نعمت ها می کاهد و آن نعمت ها تبدیل به نقمت می شود. در واقع این نکته بسیار مهم است که عزم و اراده انسان در چه جهتی است. اگر عزم و اراده انسان به سمت رشد نعمت ها باشد این اتفاق برای انسان خواهد افتاد. وقتی شما در جهت حال و هوای بهاری حرکت می کنید و در آن مختصات قرار می گیرید آن عید و آن حال و هوای بهاری هم برای شما محقق می شود اما اگر این اتفاق نیفتاد آن نعمت از شما سلب می شود مثل اتفاقی که در طبیعت هم روی می دهد.
اجازه بدهید که دوباره و از نقطه ای دیگر سوالم را درباره بسترسازی و مقدمه چینی برای رسیدن به حال و هوای بهاری طرح کنم. شما در بخش پیشین از اراده و عزم به عنوان یک بستر مهم برای رسیدن به حال و هوای بهاری اسم بردید اما ممکن است این پرسش طرح شود که اساسا مقدمه و پیش زمینه رسیدن به این عزم و اراده در ما چیست؟ چطور می توان به این عزم و اراده رسید؟
خداوند در آیه 90 سوره یوسف می فرماید: إِنَّهُ مَنْ يَتَّقِ وَ يَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ. در واقع راه رسیدن به عزم و اراده در این آیه اتکا به دو نیروی بسیار عظیم است: تقوا و بردباری. آیه هیچ اشاره ای به این که این آیه درباره مرد یا زن، کوچک یا بزرگ است ندارد. هر کسی فارغ از سن و جنسیت و ملیت، در این عالم تقوا و پرهیز پیشه کند و صبر کند آن تقوا و صبر او را به آن عزم و اراده برای بهاری شدن خواهد رساند و عاقبت چنین فردی پیروز میدان خواهد بود. این وعده الهی است چون در ادامه آیه می فرماید خداوند اجر محسنین و نیکوکاران را ضایع نمی کند بنابراین با اطمینان کامل می توان گفت که اگر ما به دنبال آن هستیم که مثل موجودات طبیعت که در بهار به شکوفایی می رسند و دوباره زنده می شوند به زندگی و حیات حقیقی برگردیم راهش این است که از دو بال تقوا و صبر استفاده کنیم.
نظر شما