به گزارش خبرنگار تئاتر شبستان، سال 94 با تمام اتفاقاتِ تلخ و شیرین به خاطره ی دسته جمعی ما بدل شد. سالی که آخرین روزهای تحریم را در آن گذراندیم و هربار خواستیم برای کاری دست به جیب شویم، دست و دل مان لرزید. سالی که مسئولان برای برگزاری رویدادهای تازه و ساخت و سازهای لازم، بودجه ی محدودی در اختیار داشتند که در بعضی موارد دست شان را بسته بود. سالی که تحریمِ ظالمانه را شکستیم تا کمتر بهانه ای برای درجا زدن داشته باشیم و حال امیدوارانه سال تازه را آغاز می کنیم باشد که یکسر نوید نیک روزی باشد.
تئاتر ایران در سالی که گذشت، اتفاقات ویژه ای را پشت سر گذاشت. اتفاقاتی که شاید مرور و یادآوری شان لازم است تا تجربه های خوبی برای پیشگیری از تلخی ها و تکرار شیرینی ها باشد. در ایام نوروز بر آنیم تا در گزارش های مختلف، گزیده ای ازآن چه گذشت را با هم مرور کنیم. بخش اول این گزارش ها، بررسی اجراهای نمایشی شهر تهران در سال گذشته است که در چهار گزارش به شکل فصلی تقدیم می شود.
مرور اجراهای تئاتر در تهران- فصل بهار
فروردین همواره به دلیل تعطیلات طولانی مدت پانزده روزه، ماهِ نیمه تعطیل تئاتر به حساب می آید. زمانی که کمتر گروهی حاضر به اجرای نمایش می شد چرا که نه فقط تعطیلات که تا رسیدن اردیبهشت کمتر تئاتری اجرای موفقی پشت سر می گذاشت. یکی از ویژگی های سال 94 شکل گرفتن اجراهای نوروزی بود، اگرچه یکی دو بار پیش تر نیز این اتفاق افتاده بود اما اجرای برنامه ریزی شده نمایش موفق «سقراط» ممکن شد.
می دانیم که نوروز همیشه یکی از بهترین زمان های اکران فیلم های سینمایی است، که به دلایل مشابه از جمله فراغت مردم و خلوتی تهران و... می تواند فرصت مناسب اجرای تئاتر هم باشد. امکانی که مهمترین مانع آن نیاز به استراحت و سفر اهالی تئاتر است.
دوست داشتنی های تئاتر- بهار 94
«سقراط» حمیدرضا نعیمی که از هفتم فروردین تا اول خرداد سال 94 روی صحنه رفته بود، تجربه ی موفقی پشت سر گذاشت. نمایشی که در خلوت ترین روزهای تهران، بیشترین تماشاگر را به تالار وحدت کشاند و میان تماشاگرانی که کمتر تئاتر می دیدند با اجراهای حرفه ای تئاتر، پل آشتی شد. سقراط بی شک مهم ترین اجرای بهار سال 94 بود، در حالیکه دوره ی سوم اجرای خود را تجربه می کرد.
«هیچ کس نبود بیدارمان کند» نوشته ی محمد امیر یاراحمدی و به کارگردانی پیام دهکردی دیگر نمایش قابل اعتنایی بود که در سه ماهه ی اول سال، در تئاتر باران روی صحنه رفت. نمایشی که داستان آن در دهه ی سی روایت می شد و به دوران بعد از کودتا می پرداخت. دو برگ برنده ی مهم و قابل تامل این نمایش، نمایشنامه و طراحی صحنه ی درست آن بود.
«تونل» نوشته ی فارس باقری و به کارگردانی سیامک احصایی نیز از جمله اجراهای برتر بهار بود. اجرایی با بازی فاطمه معتمد آریا، شبنم مقدمی و روح الله حق گوی لسان که روایت متفاوتی از جنگ تحمیلی بود. این نمایش از 17 خرداد در تئاتر باران روی صحنه رفت و تا 31 تیرماه به اجراهایش ادامه داد.
«دومینو» نوشته ی محسن زمانی و به کارگردانی مهتاب صفدری که از 16 فروردین تا 6 اردیبهشت ماه در تالار استاد انتظامی خانه هنرمندان روی صحنه بود، نمایشی ویژه در طراحی و اجرا بود. نمایشی که در زمان اجرا با استقبال مخاطبان مواجه شد و اگر محدودیت های زمانی خانه هنرمندان نبود می توانست بیشتر از این ها روی صحنه بماند.
دیگر اجرای قابل اشاره ی این فصل، «در اعماق» نوشته ی «ماکسیم گورکی» بود که آخرین اثر تئاتری مصطفی عبدالهی بود. نمایشی که از دهه ی سوم اردیبهشت تا پایان بهار مهمان تالار اصلی تئاتر شهر بود و اجراهای خود را بدون حضور این کارگردان فقید به پایان برد.
«رابینسون کروزوئه» نوشته ی حمیدرضا نعیمی و به کارگردانی میلاد نیک آبادی، «دژاوو» بازخوانی اثری از هارولد پینتر و به کارگردانی مسعود دلخواه، «اولئانا» نوشته ی دیوید ممت و به کارگردانی علی اکبر علیزاد، «سه جلسه ی تراپی» نوشته ی نغمه ثمینی و به کارگردانی افسانه ماهیان به همراه «هزار شلاق» نوشته ی ناصر حبیبیان و به کارگردانی احسان ملکی و «جادوگر کوچولو» نوشته ی هادی حسنعلی و به کارگردانی فریبا دلیری دیگر نمایش های قابل توجه بهار بودند.
دوست نداشتنی های تئاتر- بهار 94
«پرواز ایکار» نوشته ی حسین پاکدل و به کارگردانی محمد حاتمی که از سه شنبه 18 فروردین در تالار استاد ناظرزاده تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفته بود، نمایشی کمتر از حد انتظار بود. یکی از مشکلاتی که به نظر می رسد به دلیل اتکای به گیشه، دامن گیر تئاتر شده تکیه به شوخی های گاه رکیک و دور از شانی است که هدفی جز به هر قیمت خندان تماشاگر ندارد.
اتفاق تلخی که در سال گذشته با پرواز ایکار آغاز شد و با چند نمایش دیگر ادامه یافت. از این دست نمایش ها می توان به «زبان اصلی» نوشته و کار رسول کاهانی و «دست نیافتنی ها» به کارگردانی علیرضا کوشک جلالی اشاره کرد.
دست نیافتنی ها که بر اساس فیلمی به این نام [محصول 2011 فرانسه] اجرای نوبت اردیبهشت و خرداد تماشاخانه ایرانشهر بود، بر خلاف فیلم اثری ضعیف و کمتر قابل تحمل بود. نمایشی که از روایت درخشان فیلم تنها شوخی های مبتذل جنسی را برداشته بود و در بازیگری، نمایشنامه، کارگردانی و طراحی حرفی برای گفتن نداشت.
«پلیس» نوشته اسلاومیر مروژک و به کارگردانی شایان افکاری نیز دیگر اجرای ناموفق و دوست نداشتنی بهار بود. نمایشی که اگرچه از نمایشنامه ای بزرگ و درخشان بهره می برد، اجرایی کمتر از حد انتظار بود و نتوانسته بود طنز سیاسی شگفت انگیز متن را به درستی اجرا کند.
فهرست کامل اجراهای تئاتر تهران- بهار 94
«سقراط» حمیدرضا نعیمی، «رابینسون کروزوئه» میلاد نیک آبادی، «رام کردن زن سرکش» مریم کاظمی، «صندوق بازی غول گندم» داود فتحعلی بیگی، «دومینو» مهتاب صفدری، «ناراحت» فرید یوسفی و الهه عبدی، «عمو نوروز و حاجی فیروز» جواد انصافی، «پرسونا» ملیکا رضی، «کامنت» یوسف باپیری، «نمایشگاه لودلو» مهدی ضیاچمنی.
«هندوانه» رحیم نوروزی، «در فراق فرهاد» علیرضا پاکزاد، «دیدومک» ابراهیم گله دارزاده، «پاییز» نادر برهانی مرند، «ماه و ژیار» علی رضا دهقانی، «پرواز ایکار» محمد حاتمی، «فقط به خاطر من» چیستا یثربی، «خسیس به روایت یک بازپرس» آناهیتا قرچه، «کاری صورت می گیرد» مریم نصیری و اشکان نجاتی، «جادوگر کوچولو» فریبا دلیری.
«کلاه گلف» محمدرضا مختاری، «شب بخیر مادر» سعید زکی زاده، «مترسک خودت باش» امیر مشهدی عباس، «همه چیز می گذرد، تو نمی گذری» رضا بهبودی، «کمدی اشتباهات» محمد پاکدل جوان، «مظلوم پنجم» رضا صابری، «خون مردگی» محمد شاکری، «باقی مانده شب» علی محمد رضوی، «اتاقی در هتل پلازا» سپیده مرویان، «قمقمه های ژنرال» آرمان وحیدی.
«یک کمی خوشی» سارا شاهرودیان، «اپرای عروسکی سعدی» بهروز غریب پور، «دونه کفترام نذریه» کاوه مهدوی، «چهار نمایشنامه منتشر نشده از مهران صوفی» میلاد محمدی، «چه میکنه این عادل فردوسی پور» حسین حیدری پور، «ازدواج های مرده» طوبی صادقی، «من تا مرز من» هما پریسان و احمدی صمیمی، «دشمنان» جعفر برقی کیوان، «نارنجیغ» بهادر آذری، «تقدیر بازان» سیما تیرانداز.
«آرزوی سنجاب کوچولو» مسعود پور جمشید، «زردک و خانوم کوچیک» امیر رضا توکلی و حمید ندیمی، «آدم، آدم است» ندا شاهرخی، «ملاقات بانوی سالخورده» هادی حجازی فر، «امر ملوکانه» حسین پاکدل، «وزیر خان لنکران» داریوش موحد، «سیاه، سفید، خاکستری» امیر کلهری پور، «رویای بسته شده به اسبی که از پا نمیفتد» مهدی ارجمند، «گروفالو» آرش شریف زاده، «تا اریحا» سیامک دورانی.
«خانه کاغذی» مهدی برومند، «مسافر کوچولو و عمو نقال» امین دلپذیر، «توران» فریار حسینی، «در سوگ کاظم اشتری» سامان پور سلیمانی، «خانه آقای کرمی» امیر اخوین، «شمع ها رو خاموش نکن» داوود نامور، «صدای سکوت» حسین عبدالهی، «چیزی یادم نمیاد» دانیال نمازی، «ورثه آمیز جعفر» شقایق مسافر، «دژاوو» مسعود دلخواه.
«دست نیافتنی ها» علیرضا کوشک جلالی، «رومئو و ژولیت» آرش عزیزی، «قایق کاغذی» زهرا مریدی، «هاکلبری فین» احسان مجیدی، «هنر» زهره عمران، «خرمهره» محسن قصابیان، «در اعماق» مصطفی عبدالهی، «روز ولنتاین» منیژه محامدی، «قرمز» النا جاوید، «مبارک و غول های شهر» سپیده اقدامی.
«کبوتری ناگهان» سجاد امیر مجاهدی، «زخم فریاد» محمدرضا غریب زاده و علی رضا نیک خواه، «پلیس» مهدی صناعتی، «آلبوم حشرات» علی رضا شیخان، «سینماهای من» محمد رحمانیان، «انگار در چشم های تو اسب می دود» طاها ذاکر، «سومین جمعه اردیبهشت» مهدی ربوشه، «فصل مه آلود» دایانا مریم فتحی، «سرزمین نابینایان» مریم شادمهر، «عشق لرزه» محسن حاج نوروزی.
«کاکل زری و گل پری» مهدی مقیمی، «کمدی سیاه» عرفان پور محمدی، «صندلی ها برای شما رزرو شده اند» محمود یوسفی، «مصاحبه» داراب داداش زاده، «فهرست» رضا ثروتی، «مارکس در سوهو» مهرداد خامنه ای، «بیست و هفت واگن پر از پنبه» حمیدرضا فراهانی، «هزار شلاق» احسان ملکی، «رژه تاریکی» مهشید حسینیان، «سه جلسه ی تراپی» افسانه ماهیان.
«تونل» سیامک احصایی، «ایستادن بر فراز یک اتفاق» روزبه اختری، «هملت در روستای مردوش سفلی» مهرداد خامنه ای، «خرس» وحید اخوان، «هیچ کس نبود بیدارمان کند» پیام دهکردی، «شاید دیگر اتفاق نیفتد» مهدی للهی، «سنجاب های شنگول و منگول» رضا آشفته، «زبان اصلی» رسول کاهانی، «اینرسی» سیاوش حیدری، «بازی استریندبرگ» سهیل ساعی، «شانه کردن در آیینه شکسته ی پنجاه پاره در باد» علی نرگس نژاد، «چیستا» امید نمازی شیرازی.
* ترتیب اسامی نمایش ها بر اساس شروع اجراها و از بازه زمانی هفتم فرودین الی بیست و هشتم خرداد 94 انتخاب شده. نمایشنامه خوانی ها و تک اجراها در این فهرست لحاظ نشده است. نمایش های تابستان، پاییز و زمستان، متعاقبا منتشر می شود.
نظر شما