حکم شرعی شبیه خوانی، علم عزاداری، استفاده از موسیقی در عزاداری چیست؟

به گزارش خبرگزاری شبستان، در حسینیه‏ها و مساجد بیشتر مناطق بخصوص روستاها مراسم شبیه‏خوانى به اعتبار اینکه از سنت‏هاى قدیمى است برگزار مى‏شود که گاهى اثر مثبتى در نفوس مردم دارد، این مراسم چه حکمى دارد؟

همه مراجع معتقد هستند، اگر مراسم شبیه‏خوانى مشتمل بر امور دروغ و باطل نباشد و با توجه به مقتضیات زمان باعث وهن مذهب حق هم نشود، اشکال ندارد؛ ولى در عین حال بهتر است به جاى آنها، مجالس وعظ و ارشاد و ذکر مصایب حسینى و مرثیه‏خوانى برپا شود.

صافى: اگر مراسم تعزیه و شبیه‏خوانى مشتمل بر محرمات نباشد، اشکال ندارد.

عَلَم عزادارى‏

سؤال: استفاده از عَلَم در مراسم عزادارى سیدالشهداء علیه السلام یا قرار دادن آن در مجلس عزا و یا حمل آن در دسته عزادارى چه حکمى دارد؟

جواب: امام، تبریزى، فاضل، مکارم و سیستانى: اشکال ندارد.

مقام معظم رهبرى: فى نفسه اشکال ندارد، ولى نباید این امور جزء دین شمرده شود.

نورى همدانی: استفاده از آن در حد متعارف اشکال ندارد.

صافى: حمل عَلَم بعید نیست از تعظیم شعائر محسوب شود و بى‏اشکال باشد.

موسیقى در عزادارى‏

سؤال: استفاده از آلات لهو و موسیقى در مراسم عزادارى چه حکمى دارد؟

همه (به جز بهجت و صافى): اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد نواختن آن (در هر حال) جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن به منظور مشروع اشکال ندارد. تفاوتى بین مراسم عزادارى و جشن در حکم موسیقى نیست.

بهجت: اگر از آلاتى است که به لهو و حرام اختصاص دارد، نواختن آن به صورت لهوى حرام است و بنابر احتیاط واجب به صورت غیر لهوى نیز جایز نیست ولى اگر از آلات مشترک باشد استفاده از آن به منظور منافع مشروع اشکال ندارد. تفاوتى بین مراسم عزادارى و جشن در حکم موسیقى نیست.

صافى: به طور کلى نواختن با آلات موسیقى (آلات لهو) در هر حال حرام است. تفاوتى بین مراسم عزادارى و جشن در حکم موسیقى نیست.

سؤال: آیا نواختن شیپور، نى و فلوت در تعزیه اشکال دارد؟

امام، مقام رهبرى و فاضل: نواختن آلات موسیقى به صورت «مطرب» و «لهوى» و مناسب مجالس گناه و خوش‏گذرانى، حرام است. [10]

مکارم، سیستانى، تبریزى، نورى و وحید: نواختن آلات موسیقى به صورت «لهوى» و مناسب مجالس گناه و خوش گذرانى، حرام است. [11]

صافى و بهجت: آرى، در هر حال اشکال دارد.[12]

تبصره: بنابرنظر مراجع [به جز صافى و بهجت‏] تفاوتى میان مراسم جشن و عزادارى نیست؛ لذا اگر نواختن به صورت لهوى باشد حرام است، اما اگر به صورت غیر لهوى باشد اشکال ندارد.

سؤال: استفاده از طبل و سنج در مراسم عزادارى و غیر آن چه حکمى دارد؟

همه (به جز صافى و بهجت): اگر به نحو متعارف و غیر لهوى نواخته شود، اشکال ندارد.[13]

صافى و بهجت: استفاده از آن اشکال دارد.[14]

تبصره: هر چند در کلام برخى از مراجع جواز استفاده از ابزارهاى یاد شده مقید به «غیر لهوى» نشده، ولى تردیدى نیست که عبارت مطلق، منظورشان نیست و با استفاده از مسائل دیگر، قید به «غیر لهوى» به دست مى‏آید.

[1] . امام، استفتائات، ج 2 و مکاسب محرمه، س 70؛ مقام معظم رهبرى، اجوبة الاستفتائات، س 1440؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 572 و 573؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 2166 و 2170؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 596؛ تبریزى، استفتائات، س 2003 و 2005 و 2014.

[2] . صافى، جامع الاحکام، ج 2، س 1599.

[3] . امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرمه، س 72؛ تبریزى، استفتائات، س 2007؛ جامع المسائل، ج 1، س 2174؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 579؛ سیستانى، سایت، شعائر دینى، س 6.

[4] . مقام معظم رهبرى، اجوبة الاستفتائات، س 1444.

[5] . نورى، استفتائات، ج 2، س 598 و 604.

[6] . صافى، جامع الاحکام، ج 2، س 1595.

[7] . امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرم، س 30؛ مقام معظم رهبرى، اجوبة، س 1164؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 992؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 524 و 525 و ج 2، س 707 و 710؛ تبریزى، استفتائات، س 1054 و 1065 و صراط النجاة، ج 1، س 1005، دفتر: سیستانى، وحید و نورى.

[8] . بهجت، توضیح المسائل، متفرقه، م 20.

[9] . صافى، جامع المکارم، ج 1، س 1003 و 1015 و 1018.

[10] . امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرمه، س 45؛ مقام معظم رهبرى، اجوبة الاستفتائات، س 1161؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 988 و 2176.

[11] . مکارم، استفتائات، ج 1، س 516 و 521؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 571؛ تبریزى، استفتائات، س 2019؛ سیستانى.، موسیقى، س 24؛ دفتر: وحید.

[12] . صافى، جامع الاحکام، ج 1، س 1602 و توضیح المسائل، م 2833؛ دفتر: بهجت.

[13] . . امام، استفتائات، ج 2، مکاسب محرمه، س 27 و 26؛ مقام معظم رهبرى، اجوبة استفتائات، س 1441؛ مکارم، استفتائات، ج 1، س 516؛ نورى، استفتائات، ج 2، س 604 و 596 و ج 1، س 448؛ تبریزى، استفتائات، س 2009 و صراط النجاة، ج 6، س 1477؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 2174.

[14] . صافى، جامع الاحکام، ج 1، س 1602 و توضیح المسائل، م 2833؛ دفتر: بهجت.
 

پایان پیام/