اگر قربانى در منا ممکن نشد، چه باید کرد؟

خبرگزاری شبستان: این نکته بستگى دارد بر اطلاق و اطلاق نداشتن دلیل اشتراط قربانى در منا. دلیل اشتراط، اجمال دارد، ولى دلیل واجب بودن قربانى مطلق است. آیا از این راه مى توان گفت: وقتى که حج گزار نتوانست در منا قربانى کند و توانایى بر فراهم آوردن این شرط نداشت، آیا مى تواند قربانى که واجب است، در هر جا و هر زمان دیگری که خواست، انجام دهد؟

برخی فتوا داده اند چون شرط را نمى تواند فراهم آورد، اصل قربانى، هر کجا باشد، از جمله وطن، کافى خواهد بود.

این فتوا مشکل است. زیرا وقتى انجام قربانى واجب شد، باید با حج پیوستگى داشته باشد. باید حج گزار در موسم حج، در مکانها و موقف هاى ویژه، مناسک را انجام دهد. فتوا به انتقال مناسک حج از موسم حج و موقف ها و مکان هاى آن، خالى کردن حج است از مناسک که مشکل به نظر مى رسد.

افزون بر این، بر اساس روایات، اگر ممکن نشد انجام مناسک در منا، باید به زمین هاى اطراف منا انتقال یابد، مانند: وادى محسر:

سماعه مى گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم:

اذا کثر الناس بمنا و ضاقت علیهم کیف یصنعون؟

فقال: یرتفعون الى وادى محسر.1

قلت: فاذا کثر والجمع ضاقت علیهم کیف یصنعون.

فقال: یرتفعون الى المازمین. (وسائل الشیعه، ج 10/13)

اگر جمعیت حج گزار، به قدرى زیاد شد که منا گنجایش آن را نداشت، چه باید بکنند؟ امام علیه السلام مى فرماید: به وادى محسر مى روند.

آیا رفتن به وادى محسر تنها براى بیتوته و وقوف است، یا براى انجام دیگر مناسک منا، غیر از رمى جمرات هم مى توان به آن وادى رفت؟

به طور طبیعى وقتى سرزمین منا گنجایش جمعیت حج گزار را براى بیتوته و وقوف نداشته باشد، براى قربانى که مشکلات بیش ترى دارد، گنجایش نخواهد داشت. اگر بیتوته به سرزمین محسر انتقال مى یابد، دیگر مناسک منا هم به آن جا انتقال مى یابد، البته غیر از رمى جمرات که موضوع و تحقق خارجى آن به انجام دادن آن در همان سرزمین منا است.

قربانى در وادى محسر هم موافق مفاد موثقه و هم موافق تعظیم شعائر الهى و مناسک حج در موسم حج است و هم موافق با احتیاط.

پایان پیام/