به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، ساختمان آجری و کهن مرکز فرهنگی و موزه دفاع مقدس خرمشهر، هنوز هم زخمهای جنگ را بر تن دارد؛ دیوارهایی موشکخورده، پنجرههایی که روزگاری چشمهای دیدهبانان دشمن بوده و راهروهایی که امروز روایتگر حماسه و ایستادگیاند. این بنا، که در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی و در دوران سیطره استعمار انگلیس بر منطقه نفتخیز خوزستان ساخته شد، اکنون به یکی از مهمترین مراکز روایت تاریخ دفاع مقدس در جنوب کشور تبدیل شده است.
«هادی زرانژدیان»، نویسنده پژوهشگر دفاع مقدس و راوی مرکز فرهنگی و موزه دفاع مقدس خرمشهر با اشاره به پیشینه تاریخی این ساختمان میگوید: این بنا در ابتدا ساختمان مرکزی شرکت انگلیسی «طاقتی» بود که با زیربنای هزار متر مربع و در دو طبقه ساخته شد. کیفیت مصالح و دقت مهندسی بهکاررفته در آن به حدی است که درهای نصبشده در سال ۱۳۰۹ هنوز بدون تعمیر اساسی مورد استفاده قرار میگیرند.
او ادامه میدهد: پس از ملی شدن صنعت نفت، ساختمان به مقر شرکت ملی نفت ایران تبدیل شد و تا پیش از آغاز جنگ تحمیلی، کاربری اداری داشت. با انتقال وزارت نفت به تهران، اینجا به مرکز پخش فرآوردههای نفتی تغییر کاربری داد.
زرانژدیان با مکثی کوتاه، روایت را به روزهای تلخ اشغال خرمشهر میکشاند و میگوید: صبح چهارم نوامبر ۱۹۸۰، پس از ۳۵ روز مقاومت جانانه مدافعان، شهر سقوط کرد. نیروهای عراقی از این ساختمان بهعنوان استحکامات دفاعی و محل دیدبانی استفاده میکردند؛ طبقات پایین در اختیار فرماندهان و طبقات بالا محل استقرار تکتیراندازان بود.
به گفته این راوی، دیوارنوشتههای بهجامانده از اشغالگران، از جمله جمله معروف «آمدهایم تا بمانیم»، امروز به یکی از بخشهای تأثیرگذار موزه تبدیل شده است؛ نشانهای از غرور پوشالی دشمنی که تنها ۱۹ ماه بعد، در دوم ژوئن ۱۹۸۲ و در عملیات غرورآفرین بیتالمقدس، ناچار به عقبنشینی شد.
راوی مرکز فرهنگی دفاع مقدس، در ادامه به معرفی بخشهای مختلف موزه میپردازد و میگوید: این مجموعه دارای چهار سالن مقاومت، اشغال، آزادسازی و بازسازی خرمشهر است. آثار و یادمانهای سرداران شهید مقاومت، از جمله شهید سیدمحمدعلی جهانآرا و عبدالرضا موسوی، در کنار ادوات نظامی، عکسها، ماکتها، فیلمها و تندیسها به نمایش درآمدهاند.
زرانژدیان با اشاره به نقش نوجوانان در دفاع از خرمشهر، از شهید بهنام محمدی یاد میکند و میافزاید: این نوجوان ۱۳ ساله از چهرههای شاخص مقاومت بود و اطلاعاتی که به مدافعان میداد، نقش مهمی در ایستادگی شهر داشت. امروز نام او بهعنوان نماد ایثار و شجاعت در تاریخ دفاع مقدس میدرخشد.
او همچنین به حضور شهدای گمنام در این مجموعه اشاره میکند و میگوید: سه شهید گمنام در سال ۱۳۸۵ در محوطه این مرکز به خاک سپرده شدند. در مجموع، ۱۸۷ شهید گمنام در خرمشهر دفن شدهاند که این آمار در کشور کمنظیر است.
راوی موزه دفاع مقدس خرمشهر در پایان تأکید میکند: این مکان تنها یک موزه نیست؛ روایت زنده هویت ملی و ایستادگی مردمی است که پس از ویرانی کامل شهر، دوباره به خرمشهر بازگشتند و زندگی را از نو ساختند. حفظ و انتقال این روایت، وظیفهای تاریخی برای نسلهای آینده است.
مرکز فرهنگی و موزه دفاع مقدس خرمشهر امروز، بهویژه در ایام حضور کاروانهای راهیان نور، یکی از مهمترین جاذبههای فرهنگی و گردشگری کشور به شمار میرود؛ مکانی که گذشته را به حال پیوند میزند و حماسه را در قاب تاریخ ماندگار میکند.
نظر شما