خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم- در روزگاری که مفهوم خانواده، جایگاه زن و نقش مادر در تربیت نسل آینده، بیش از هر زمان دیگری در معرض چالشهای فکری، فرهنگی و رسانهای قرار گرفته است، بازخوانی سیره اهلبیت(ع) بهویژه امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) میتواند چراغ راهی روشن برای جامعه امروز باشد.
هجمه الگوهای وارداتی، برداشتهای سطحی از عدالت جنسیتی و فاصله گرفتن از نگاه عمیق اسلامی، سبب شده است که بسیاری از جوامع با تزلزل در بنیان خانواده و بحران هویت نسلها مواجه شوند. در چنین شرایطی، تبیین نگاه علوی به زن و مادر، نه صرفاً یک بحث تاریخی یا عاطفی، بلکه ضرورتی تمدنی و اجتماعی به شمار میآید.
امیرالمؤمنین(ع) بهعنوان امام عدالت، کرامت انسانی و انساندوستی، در کلام، سیره و رفتار عملی خود، تصویری روشن و دقیق از جایگاه زن و مادر ارائه کردهاند؛ تصویری که در آن زن نه موجودی درجه دوم است و نه ابزاری مصرفی، بلکه محور تربیت انسان، ستون خانواده و پایهگذار جامعهای سالم و مسئولیتپذیر معرفی میشود. این نگاه، برخلاف بسیاری از قرائتهای معاصر، نه به حذف تفاوتها میانجامد و نه به تبعیض، بلکه بر «عدالت در تساوی» و «تفاوت در نقشها» استوار است.
از خطبههای نهجالبلاغه گرفته تا وصیتنامهها، قضاوتها، رفتارهای اجتماعی و زندگی خانوادگی امیرالمؤمنین(ع)، همگی سرشار از نشانههایی است که جایگاه بیبدیل مادر و زن را در شکلگیری شخصیت فردی و اجتماعی انسان نشان میدهد. تاریخ اسلام نیز گواه آن است که بسیاری از چهرههای درخشان ایمان، جهاد و مسئولیتپذیری اجتماعی، محصول دامان مادرانی هستند که با تربیت الهی، فرزندانی تاریخساز پرورش دادهاند.
حجتالاسلام علی محقی، مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد خراسان جنوبی، در گفتوگو با خبرنگار شبستان با تبیین نگاه عمیق و تمدنی امیرالمؤمنین حضرت علی(ع) به جایگاه زن و مادر، تأکید کرد: کرامت انسانی، بنیان خانواده و تربیت اجتماعی انسان در مکتب علوی، بر محور تکریم زن و نقش محوری مادر ترسیم شده است.
وی با اشاره به خطبه ۱۵۰ نهجالبلاغه، فراز نهم تا یازدهم، اظهار کرد:امیرالمؤمنین(ع) در خطبه ۱۵٠ نهج البلاغه به صراحت از برکات حکومت دینی سخن میگویند و یکی از شاخصترین این برکات را تکریم زن در جامعه اسلامی میدانند.
امیرالمؤمنین(ع) در خطبه ۱۵٠ نهج البلاغه به صراحت از برکات حکومت دینی سخن میگویند و یکی از شاخصترین این برکات را تکریم زن در جامعه اسلامی میدانند.
حجت الاسلام محقی افزود: زنانی که پیش از اسلام در جامعه جایگاه و ارزش نداشتند، در حکومت الهی مورد منت الهی قرار گرفتند و به جایگاه واقعی خود بازگشتند.
تساوی زن و مرد؛ نه تشابه در نگاه امیرالمؤمنین(ع)
مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد خراسان جنوبی با تأکید بر تفاوت «تساوی» و «تشابه» در نگاه اسلامی، گفت: گاهی تصور میشود اسلام به دنبال تشابه زن و مرد است، در حالی که امیرالمؤمنین(ع) به روشنی از تساوی سخن میگویند، نه تشابه.
حجت الاسلام محقی عنوان کرد: در بسیاری از عرصهها خداوند میان زن و مرد تساوی قرار داده، اما هر کدام کارکرد، ظرفیت و نقش خاص خود را دارند و این تفاوتها نهتنها تبعیض نیست، بلکه عین عدالت الهی است.
وی افزود: این نگاه حکیمانه باعث میشود زن در جامعه اسلامی نه تحقیر شود و نه در قالب الگوهای نادرست غربی، هویت حقیقی خود را از دست بدهد.
عظمت مقام مادر در کلام و سیره علوی
حجتالاسلام محقی با اشاره به بیان نورانی امیرالمؤمنین(ع) درباره مادر، اظهار کرد: حضرت علی(ع) میفرمایند اگر فرزندی تمام عمر خود را صرف خدمت به مادر کند، باز هم قادر نخواهد بود زحمات حتی یک روز از دوران بارداری او را جبران کند. این بیان نشاندهنده عظمت بیبدیل مقام مادر در نگاه علوی و اهلبیت(ع) است.
وی تصریح کرد: نگاه امیرالمؤمنین(ع) به زن و مادر، نگاهی سطحی یا احساسی نیست، بلکه نگاهی تمدنساز و تربیتمحور است که آثار آن را در تاریخ اسلام بهوضوح میبینیم.نگاه امیرالمؤمنین(ع) به زن و مادر، نگاهی سطحی یا احساسی نیست، بلکه نگاهی تمدنساز و تربیتمحور است که آثار آن را در تاریخ اسلام بهوضوح میبینیم.
نقش بنیادین مادر در تربیت اجتماعی فرزندان
مدیر ستاد کانونهای فرهنگی هنری مساجد خراسان جنوبی با اشاره به سیره عملی امیرالمؤمنین(ع) در زندگی خانوادگی، گفت: حضرت علی(ع) بهخوبی میدانستند که اگر مادر نقش اساسی خود را بهدرستی ایفا کند، میتواند فرزندی تربیت کند که در میدان اجتماع مسئولیتپذیر، شجاع و اثرگذار باشد.
وی با اشاره به ماجرای انتخاب حضرت امالبنین سلاماللهعلیها افزود: امیرالمؤمنین(ع) از عقیل، که نسبشناس بود، درخواست میکند زنی از طایفهای شجاع و اصیل برای او برگزیند. این انتخاب نه از سر ناآگاهی، بلکه از درک عمیق حضرت نسبت به نقش وراثت، نسب و تربیت مادر در شکلگیری شخصیت فرزند بود.
حجتالاسلام محقی ادامه داد: ثمره این نگاه، تربیت فرزندانی چون قمر بنیهاشم حضرت عباس(ع) و دیگر فرزندان امالبنین(س) است که در حماسه عاشورا نقشی بیبدیل ایفا کردند؛ تا جایی که دهها کتاب درباره شخصیت حضرت عباس(ع) نگاشته شده و بخش عمدهای از این عظمت، ریشه در تربیت مادر دارد.
دفاع قاطع امیرالمؤمنین(ع) از حقوق زن
وی با اشاره به یکی از رفتارهای شاخص امیرالمؤمنین(ع) در دفاع از حقوق زنان، گفت: در ماجرایی تاریخی، حضرت علی(ع) با مردی مواجه میشوند که همسر جوان خود را از خانه بیرون کرده بود. در حالی که امیرالمؤمنین(ع) در بسیاری از نبردها اهل صبر و گفتوگو بودند، در اینجا بدون مسامحه از حق زن دفاع میکنند.
حجتالاسلام محقی افزود: این رفتار نشان میدهد که امیرالمؤمنین(ع) هرگز ظلم به زن و تعرض به بنیان خانواده را تحمل نمیکردند و این رویکرد، یک مبنای فقهی، اخلاقی و اجتماعی برای جامعه اسلامی است.
بنیاد خانواده و کرامت انسانی در الگوی اهلبیت(ع)
مدیر ستاد هماهنگی کانونهای فرهنگی هنری مساجد خراسان جنوبی با اشاره به حدیث شریف کساء، گفت: الگوی رفتاری پیامبر اکرم(ص)، حضرت فاطمه زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) در خانه، کاملترین الگوی تکریم زن، مادر و خانواده است. سلام کردن امیرالمؤمنین(ع) به همسر، نوع گفتوگوها، احترام متقابل و تربیت فرزندان، همگی نشاندهنده نگاه عمیق اسلام به خانواده است.
وی تصریح کرد: امیرالمؤمنین(ع) با صراحت میفرمایند که پس از رحلت پیامبر(ص)، در سختترین بزنگاههای تاریخی به حضرت فاطمه زهرا(س) پناه میبردند و این جمله، اوج عظمت شخصیت زن را در نگاه علوی نشان میدهد.
حجتالاسلام محقی در پایان خاطرنشان کرد: اگر جامعه امروز بخواهد به کرامت انسانی، خانوادهای سالم و نسلی مسئولیتپذیر دست یابد، راهی جز بازگشت به سیره امیرالمؤمنین(ع) ندارد؛ سیرهای که زن را محور تربیت انسان و مادر را ستون اصلی بنای جامعه معرفی میکند.
نظر شما