به گزارش خبرگزاری شبستان از فارس، در تاریخ معاصر ایران، برخی چهرهها تنها نامهایی در حافظه مردم نیستند، آنها به نماد یک مسیر فکری و یک مطالبه راهبردی تبدیل شدهاند؛ مسیری که با خون و اندیشه شکل گرفته و همچنان نیازمند تداوم و پاسداشت است. شهید آیتالله دکتر محمد مفتح از همین جنس است؛ عالمی که با زیست علمی و اجتماعی خود، پیوندی معنادار میان دو نهاد اثرگذار کشور یعنی حوزه علمیه و دانشگاه برقرار کرد و نشان داد شکاف میان این دو، حاصل غفلت از رسالت مشترک آنهاست.
نامگذاری این روز به عنوان «روز وحدت حوزه و دانشگاه»، علاوه بر یادآوری یک حادثه تلخ تاریخی، بازخوانی یک ضرورت تمدنی است؛ ضرورتی که امروز، در میانه پیچیدگیهای فکری و فرهنگی جهان معاصر، بیش از هر زمان دیگری خود را نشان میدهد. جامعهای که داعیهدار ساخت تمدنی نو بر پایه معارف اسلامی است، نمیتواند از کنار همافزایی این دو کانون اندیشهساز بیتفاوت عبور کند.
در گام دوم انقلاب اسلامی، که افق آن فراتر از اداره روزمره جامعه و معطوف به تمدنسازی است، نقش نخبگان دینی و دانشگاهی برجستهتر از گذشته جلوه میکند. تجربه انقلاب اسلامی نیز گواهی روشن بر این واقعیت است که هرجا اندیشه دینی و دانش روز در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند، حرکت اجتماعی شتاب گرفته و مسیر تحول هموارتر شده است. از همین منظر، بازخوانی اندیشه و سیره شهید مفتح، فرصتی برای تأمل دوباره در نسبت حوزه و دانشگاه و بازتعریف مسئولیتهای مشترک آنها در قبال آینده کشور است.
در چنین فضایی، نماینده ولیفقیه در استان فارس، با تأکید بر جایگاه راهبردی وحدت حوزه و دانشگاه، این مناسبت را فراخوانی برای تداوم یک راه دانسته و بر ضرورت تقویت این پیوند در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی تأکید کرده است؛ مسیری که آغاز آن به مجاهدت اندیشمندانی چون شهید مطهری و شهید مفتح بازمیگردد و استمرار آن، مسئولیتی تاریخی بر دوش نسل امروز به شمار میرود.
وحدت حوزه و دانشگاه؛ فراتر از یک شعار تاریخی
آیتالله دژکام در تبیین جایگاه این مناسبت، با اشاره به شخصیت چندبعدی شهید مفتح، بر این نکته تأکید کرد که این شهید والامقام، در عرصه تدریس و تربیت علمی و در میدان کنش اجتماعی و بیدارسازی فکری نقشی اثرگذار ایفا کرد. به گفته او، شهید مفتح نمونهای روشن از عالمی بود که هم در حوزه علمیه ریشه داشت و هم زبان دانشگاه را میشناخت و همین ویژگی، او را به حلقه وصل دو جریان مهم علمی کشور تبدیل کرده بود.
شهید مفتح نمونهای روشن از عالمی بود که هم در حوزه علمیه ریشه داشت و هم زبان دانشگاه را میشناخت و همین ویژگی، او را به حلقه وصل دو جریان مهم علمی کشور تبدیل کرده بود.
وی با بیان اینکه «روز وحدت حوزه و دانشگاه» یک مناسبت تشریفاتی نیست، تصریح کرد: این نامگذاری یادآور یک مأموریت ناتمام است که امروز بیش از گذشته به آن نیاز داریم. مأموریتی که اگر بهدرستی دنبال نشود، فاصله میان تولید علم، هدایت فکری و پاسخگویی به نیازهای جامعه عمیقتر خواهد شد.
تمدن نوین اسلامی؛ نیازمند همافزایی نخبگان دینی و دانشگاهی
نماینده ولیفقیه در فارس، با نگاهی راهبردی به مسئله، وحدت حوزه و دانشگاه را یکی از پیشنیازهای اساسی تحقق تمدن نوین اسلامی دانست و تأکید کرد: اگر قرار است الگوی جدیدی از پیشرفت مبتنی بر ارزشهای دینی به جهان ارائه شود، این الگو باید از دل همکاری عالمان دین و استادان دانشگاه شکل بگیرد. به باور وی، تمدنسازی بدون پشتوانه نظری و علمی منسجم، به شعاری کماثر تبدیل خواهد شد.
او با اشاره به تعبیر «دو بال پرواز جامعه اسلامی» برای حوزه و دانشگاه، خاطرنشان کرد: هرگاه یکی از این دو بال تضعیف شود یا از مسیر اصلی خود فاصله بگیرد، حرکت جامعه نیز دچار اختلال خواهد شد. از اینرو، همراستایی اهداف، همزبانی مفاهیم و همافزایی ظرفیتها، ضرورتی انکارناپذیر برای آینده کشور است.
ادامه راهی که با خون شهیدان گره خورده است
دژکام همچنین به سابقه تاریخی این حرکت اشاره کرد و گفت: مسیر وحدت حوزه و دانشگاه، پیش از پیروزی انقلاب اسلامی و با مجاهدت اندیشمندانی چون شهید مطهری و شهید مفتح آغاز شد؛ مسیری که هزینههای سنگینی برای آن پرداخت شد و با خون شهیدان آبیاری گردید. از نگاه او، پاسداشت این میراث فکری، تنها با برگزاری مراسم و بزرگداشتها محقق نمیشود و نیازمند اقدام عملی، برنامهریزی علمی و عزم جدی در سطوح مختلف تصمیمسازی است.
وحدت حوزه و دانشگاه زمانی معنا پیدا میکند که خروجی آن در حل مسائل واقعی جامعه دیده شود. از مسائل فرهنگی و اخلاقی گرفته تا چالشهای اجتماعی، اقتصادی و هویتی، همه نیازمند نگاهی تلفیقی از دانش روز و معارف دینی هستند.
وی افزود: امروز وظیفه نسل جدید حوزویان و دانشگاهیان آن است که این مسیر را متناسب با اقتضائات زمانه ادامه دهند و اجازه ندهند فاصلههای ساختگی یا نگاههای جزیرهای، مانع از تحقق اهداف بزرگ انقلاب اسلامی شود.
از همنشینی علمی تا حل مسائل واقعی جامعه
نماینده ولیفقیه در فارس با تأکید بر رویکرد مسئلهمحور، خاطرنشان کرد: وحدت حوزه و دانشگاه زمانی معنا پیدا میکند که خروجی آن در حل مسائل واقعی جامعه دیده شود. از مسائل فرهنگی و اخلاقی گرفته تا چالشهای اجتماعی، اقتصادی و هویتی، همه نیازمند نگاهی تلفیقی از دانش روز و معارف دینی هستند.
به گفته وی، حوزه و دانشگاه اگر بتوانند در کنار یکدیگر به تولید فکر، تربیت نیروی انسانی متعهد و ارائه راهکارهای عملی بپردازند، میتوانند نقش تعیینکنندهای در شکلدهی آیندهای مبتنی بر عدالت، معنویت و پیشرفت ایفا کنند؛ آیندهای که آرمان شهید مفتح و دیگر پیشگامان این مسیر بوده است.
آنچه از بازخوانی اندیشهها و تأکیدات مطرحشده برمیآید، این است که وحدت حوزه و دانشگاه نه یک توصیه مقطعی اما یک راهبرد مستمر و حیاتی برای آینده انقلاب اسلامی است. تجربه تاریخی نشان داده هر جا این دو نهاد علمی و فکری در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند، حرکت جامعه شتاب گرفته و مسیر پیشرفت، معنا و جهت یافته است.
در گام دوم انقلاب اسلامی، که هدف آن رسیدن به تمدن نوین اسلامی ترسیم شده، حوزه و دانشگاه باید با حفظ هویتهای اصیل خود، به زبان مشترک در تولید علم، پاسخ به مسائل جامعه و تربیت نیروی انسانی تراز انقلاب دست یابند.
استمرار مسیر مجاهدانی چون شهید مفتح و شهید مطهری، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند عزم، برنامهریزی و اقدام عملی است؛ چراکه بدون همافزایی این دو بال، پرواز جامعه اسلامی به افقهای بلند تمدنی ممکن نخواهد بود.
نظر شما