به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانونهای مساجد خبرگزاری شبستان، بیست و هفتم آذرماه، یادآور عروج سرخِ مجاهدی خستگی ناپذیر و عالمی ربانی، آیت اللّه شهید مفتح، است که از پیشروان اندیشه وحدت حوزه و دانشگاه بود. این شهید والامقام در راه تحقق این اندیشه و آرمان بلند که از اندیشه بلند امام راحل(ره) برخاسته بود، تلاش های بی وقفهای انجام داد. وی مسجد را به تجلیگاه وحدت این دو نهاد علمی و اثرگذار تبدیل کرد.
شهید آیت الله دکتر محمد مفتح در سال ۱۳۰۷، در خانواده ای روحانی در همدان متولد شد. پس از فراگیری مقدمات علوم، راهی قم شد و از محضر بزرگانی چون امام خمینی(ره) و علامه طباطبایی(ره) استفاده نمود. وی در حالیکه از استادان شناخته شده در قم بود، پا به عرصه دانشگاه گذاشت و تا درجه دکترا ادامه تحصیل داد. شهید مفتح که توطئه استعمار در جدا نگاه داشتن دانشگاهیان و روحانیت را با تمام وجود احساس کرده بود، ایجاد وحدت میان این دو قشر مهم جامعه را وجهه همت خود قرار داد و در کنار آموزش و تدریس و تربیت نیروهای جوان، به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت. سخنرانی های شهید مفتح در سالهای ۱۳۴۰ تا ۴۲ در شهرهای مختلف در روشن ساختن مواضع نهضت اسلامی و افشای چهره رژیم پهلوی بسیار مؤثر بود که با آگاهی ساواک این جلسات تعطیل و ایشان دستگیر شد و مورد آزار و اذیت ساواک قرار گرفت.
مسجد رضوی
مسجد رضوی در شهر مقدس قم از اولین مساجدی بود که مرکز فعالیت های شهید مفتح شد. دکتر مفتح با همکاری شهید بهشتی فعالیت تحقیقی خوبی را در قم آغاز کرد و با ترتیب دادن جلسات سخنرانی در مسجد رضوی قم از اساتیدی چون شهید مطهری و مرحوم آیت الله محمد رضا مهدوی کنی و آیت الله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی دعوت می کرد. در واقع شهید مفتح همه جا و در هر شهری علاقمند بود که ابتدا مسجد را مرکز مبارزه قرار دهد.
از آن رو که شهید مفتح انس عجیب و تعامل بسیار خوبی با دانشجویان داشت، بهترین مرکز را برای استمرار این انس و تعامل، مسجد قرار داد لذا وقتی حضورش به عنوان استاد در دانشگاه پر رنگ شد، فعالیت تبلیغی خود را در مسجد دانشگاه تهران آغاز کرد.
محبوبیت و مقبولیت شهید مفتح در میان طلاب و دانشآموزان موجب شد که وی را از آموزش و پرورش اخراج و در سال ۱۳۴۷، به نواحی بد آب و هوای جنوبی ایران تبعید کنند و بعد از سپری شدن مدت تبعید نیز از ورود ایشان به قم جلوگیری به عمل آمد و ایشان با اقامت در تهران به تدریس در دانشکده الهیات مشغول شد. وی به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان امامت جماعت مسجد دانشگاه تهران را عهدهدار شد. سخنرانیهای دکتر مفتح در مسجد دانشگاه در ترغیب نسل روشنفکر و تحصیل کرده به اسلام اثر بسزایی داشت.
مسجدالجواد(ع)
شهید مفتح در تهران مسجد الجواد(ع) میدان هفتم تیر تهران را هم مرکز فعالیتهای خویش قرار داد و در کلاسها مباحث اسلامی را با طرح نوین و شکل جدید مطرح میکرد که مورد استقبال جوانان قرار میگرفت. کلاسهای اسلامشناسی به خصوص تفسیر قرآن وی یکی از مباحث جذاب و قابل استفاده برای جوانان و دیگر اقشار جامعه بود. پس از اینکه مسجد الجواد(ع) توسط رژیم پهلوی بسته شد.
مسجد جاوید
در سال ۵۲ شهید مفتح در مسجد جاوید فعالیت خویش را آغاز کرد و به تشکیل کلاسهای عقاید، دعوت از خطبا و وعاظ بزرگ، تشکیل کتابخانه، برگزاری کلاسهای اسلام شناسی، جامعه شناسی، تاریخ ادیان، اقتصاد، فلسفه، تفسیر قرآن و نهج البلاغه اقدام نمود که مورد استقبال طبقات مختلف قرار گرفت. وی مسجد جاوید تهران را به مرکز بزرگ انقلابیون تبدیل کرد. مسجد جاوید تهران در خیابان شریعتی کوچه شهید جوهرچی واقع شده است. این محله که به «باغ صبا» معروف بود یکی از مراکز اقلیت نشین تهران به حساب می آمد که بیشتر ساکنان آن ارامنه و عده ای نیز یهودی بودند. با گذر زمان و اضافه شدن مسلمانان به این محله، ضرورت احداث یک مسجد احساس می شد، البته این در حالی بود که در حوالی آن منطقه، سه مسجد دیگر به نام های نوریان، امام حسین (ع) و مسجد الرضا (ع) وجود داشت.
مراسم افتتاح مسجد جاوید با سخنرانی شیخ فضل الله محلاتی و با حضور حجت الاسلام محمدتقی فلسفی و فخرالدین حجازی که از وعاظ ممنوعالمنبر بودند، برگزار شد. در آغاز جمعیت کمی به مسجد می آمدند که به مرور بر تعدادشان افزوده شد؛ البته نماز جماعت ظهر و عصر به دلیل اینکه منطقه تا حدودی تجاری بود و نیز نزدیکی وزارت بهداری به مسجد و حضور کسبه و کارمندان وزارتخانه مذکور، از نماز مغرب و عشا پرشورتر برگزار می شد.
اداره امور مسجد بر عهده بانی اش، عباس جاوید و برادران حسین و عباس خانی بود. بعد از مدتی جاوید طی نامه ای به کلانتری اعلام کرد که چون بیمار است و توانایی اداره مسجد را ندارد مسئولیت این کار را بر عهده دکتر مفتح نهاده است و از آن به بعد دکتر مفتح علاوه بر اقامه نماز به اداره امور مسجد نیز مشغول شد؛ ولی این امر به علت مخالفت ساواک، دوام نیافت و مجددا به خود جاوید سپرده شد.
دکتر مفتح این مکان را به صورت محلی برای تجمع و تشکل نیروهای مسلمان و مبارز تبدیل کرد و آن را سنگری در راه دفاع از ارزشهای اسلامی و انقلابی قرار داد. در این زمان، شهید مفتح یک هسته مقاومت را متشکل نمود و مبارزان سرشناسی از قبیل حضرت آیت الله خامنه ای، مقام معظم رهبری، آیت اللَّه شهید مرتضی مطهری و دکتر باهنر را برای سخنرانی به مسجد جاوید دعوت می کرد.
شهید دکتر مفتح هسته دیگری از دانشجویان و روشنفکران را به دور خود جمع نمود، اما در آذر ۱۳۵۳ مسجد جاوید مورد هجوم ساواک قرار گرفت و شهید مفتح نیز دستگیر و زندانی شد.
حضرت آیت الله خامنه ای در روزهای ۱۸ و ۱۹ آبان ۱۳۵۳ به مناسبت ایام شهادت امام صادق (ع) در مسجد جاوید سخنرانی کرد که پس از این سخنرانی، دستگیر و مدتی مسجد جاوید تعطیل شد. بعد از دستگیری آیت الله خامنهای، دکتر مفتح که خود ممنوع المنبر بود بر پله دوم منبر با اعلام اینکه اجازه صحبت ندارد با اشاره ای کوتاه به مسئله دستگیری آیت الله خامنه ای، به مردم گفت که با آرامش از مسجد خارج شوند، اما مردم که از ماجرا مطلع شده بودند با سر دادن شعار از مسجد خارج شده و اولین راهپیمایی از مسجد جاوید صورت گرفت.
مسجد قبا
مسجد دیگری که نقش مهمی در زندگی انقلابی شهید مفتح داشت، مسجد قبا بود. تظاهرات ها از این مسجد با پیشاهنگی آیت الله مفتح آغاز میشد. در یکی از این تظاهرات ها بعد از نماز عید سعید فطر، جمعیت از زمین های قیطریه، راه افتادند و در امتداد خیابان شریعتی به توده گسترده ای از مردم معترض به حاکمیت شاه تبدیل شدند. مسجد قبا در خیابان شریعتی تهران واقع شده است و از همان ابتدا به دلیل حضور آیت الله مفتح از پایگاه های مهم مبارزه علیه رژیم پهلوی بود.
این مسجد در سال های دهه ۵۰ توسط آیت الله محمد مفتح (ره) بنیانگذاری شد و امامت آن هم بر عهده ایشان بود. دکتر مفتح که از یاران و شاگردان حضرت امامخمینی (ره) بود، مسجد قبا را به مهم ترین مرکز حضور گسترده توده های انقلابی مبدل ساخت که در مناسبت های دینی هزاران نفر از مردم تهران را گردهم می آورد و ضمن انجام فریضه های دینی، پیام امام (ره) و انقلاب اسلامی را در میان مردم منتشر می ساخت.
معمولا اولین اخبار از مواضع و اعلامیه های حضرت امام خمینی، جامعه روحانیت مبارز، دانشگاهها، حوزه ها، بازار و… با محوریت شهید مفتح، در این مسجد به اطلاع مردم می رسید. مسجد قبا و شهید مفتح در آن دوره عملا رهبری فعالیت ها و تحرکات مردمی را در سطح بسیار وسیعی از پایتخت به عهده داشتند.
مسجد هدایت
مسجد هدایت خیابان جمهوری اسلامی تهران از مساجد دیگری بود که شهید مفتح مرتبا در آن سخنرانی می کرد. شهید مفتح در مسجد هدایت نیز با همان روحیه انقلابی سخنرانی و مردم را نسبت به جنایت های رژیم وابسته پهلوی آگاه می کرد. البته دیگر شخصیت های مشهور انقلابی همچون مقام معظم رهبری و آیت الله شهید مرتضی مطهری نیز در این مسجد سخنرانی می کردند.
مسجد صاحب الزمان(عج)
مسجد صاحب الزمان(عج) از دیگر کانون هایی بود که شهید مفتح طی سخنانی در آن به افشای حقایق و تنویر افکار جامعه پرداخت. در سلسله بحث هایی تحت عنوان «حکومت اسلامی» که در این مسجد صورت گرفت آیت اللّه مفتح با استناد به مباحث قرآنی و نکات تفسیری زمینه های نهضت اسلامی را تشریح و تأکید کرد نجات جامعه در پرتو اسلام با تمامی ابعادش به دست می آید.
شهید مفتح به عنوان فرزند حوزه و شهید دانشگاه توانست به طرق مختلف، زمینه ساز گفت و گو میان گروه های مختلف از مبارزان و روشنفکران شود؛ زمانی وی با تجهیز کتابخانه مسجد قبا این کار را کرد و زمانی با همکاری با شهید بهشتی در مسجد رضوی قم، مجمعی از علما تشکیل داد. در جای جای حیات بابرکت شهید دکتر مفتح انس با مسجد دیده می شود و وی را می توان بدون اغراق، مسجدی ترین چهره انقلابی دانست. برخی از شخصیت های انقلاب هستند که در یک مسجد، کارهای بزرگ کردند و برخی نیز بعد از مدتی، در پی فشارهای امنیتی و اطلاعاتی ساواک، ناگزیر از رها کردن مدیریت مسجد شدند و شماری نیز صرفا در قالب سخنران، در مساجد حاضر می شدند. در این میان اما، شهید مفتح را از هر مسجدی بیرون می کردند به مسجدی دیگر می رفت. از مسجد رضوی قم تا مسجد دانشگاه تهران؛ از مسجد جاوید تا مسجد قبا.
از جمله آثار و تألیفات شهید آیت الله مفتح می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ترجمه بعضی از مجلدات تفسیر مجمعالبیان
حاشیه بر اسفار ملاصدرا
روش اندیشه در منطق
حکمت الهی و نهج البلاغه (پایان نامه دوره دکتری).
آیات اصول اعتقادی
نقش دانشمندان اسلام در پیشرفت علوم (مجموعه مقالات)
ویژگیهای زعامت و رهبری (مجموعه مقالات و سخنرانیها)
مقالات منتشره در مجله مکتب اسلام سال ۱۳۳۶ و مکتب تشیع.
سرانجام آن شهید بزرگوار در روز ۲۷ آذر ۱۳۵۸، هنگام ورود به دانشکده الهیات، توسط گروهک فرقان هدف گلوله قرار گرفت و به فیض عظیم شهادت نائل آمد.
نظر شما