خبرگزاری شبستان-خراسان جنوبی؛ زینب روحانی مقدم-نهجالبلاغه، میراث گرانسنگ امیرالمؤمنین امام علی(ع)، همواره بهعنوان یکی از عمیقترین منابع معرفتی اسلام، راهنمای انسان در شناخت حق از باطل و هدایت فرد و جامعه بوده است.
خطبههای این کتاب شریف، فراتر از زمان و مکان، به تحلیل ریشههای انحراف، عوامل سقوط انسان و راههای نجات از گمراهی میپردازد؛ مسائلی که در هر عصری، بهویژه در دوران پیچیده و پرچالش امروز، بیش از پیش مورد نیاز جامعه اسلامی است.
در شرایطی که تهاجم فکری، شبههافکنیهای اعتقادی و جریانهای انحرافی با ابزارهای نوین رسانهای در حال گسترش هستند، بازخوانی هشدارهای امام علی(ع) میتواند چراغ راهی مطمئن برای صیانت فکری و معنوی مردم باشد.
یکی از خطبههای مهم نهجالبلاغه در این زمینه، خطبه ۱۵۳ است که در آن، امیرالمؤمنین(ع) با نگاهی ژرف، به بیان صفات گمراهان و پیامدهای غفلت از حقیقت میپردازد.
حجتالاسلام هادی رجبی، مسئول امور مساجد شهرستانهای مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی، در گفتوگو با خبرنگار شبستان خراسان جنوبی با اشاره به محتوای عمیق خطبه ۱۵۳ نهجالبلاغه، به تشریح نگاه امیرالمؤمنین امام علی(ع) نسبت به صفات گمراهان پرداخت و این خطبه را منشوری مهم برای شناخت آسیبهای فردی و اجتماعی در همه دورانها دانست.
ویژگیهای گمراهان از منظر امام علی(ع)
وی درباره ویژگیهایی که امیرالمؤمنین(ع) برای گمراهان برمیشمارد، اظهار کرد: در خطبه ۱۵۳ نهجالبلاغه، امام علی(ع) بهروشنی سه شاخص اصلی برای گمراهان بیان میکنند؛ نخست غفلت و همراهی با غافلان است در خطبه ۱۵۳ نهجالبلاغه، امام علی(ع) بهروشنی سه شاخص اصلی برای گمراهان بیان میکنند؛ نخست غفلت و همراهی با غافلان است، به این معنا که فرد گمراه نهتنها خود از یاد خدا و حقیقت غافل میشود، بلکه با کسانی نشستوبرخاست میکند که آنان نیز در غفلت به سر میبرند.
حجتالاسلام رجبی افزود: ویژگی دوم، گذراندن عمر با گناهکاران است؛ یعنی انسان مسیر زندگی خود را در کنار کسانی طی میکند که نهتنها اهل اصلاح و هدایت نیستند، بلکه با رفتار و گفتار خود، او را بیشازپیش از مسیر حق دور میکنند.
کارشناس مذهبی افزود: سومین ویژگی نیز نداشتن پیشوا و راهنمای الهی است؛ کسی که پیشوای حق را انتخاب نکند، ناخواسته در دام انحراف گرفتار میشود.
اهمیت هشدار امیرالمؤمنین(ع) به مردم
مسئول امور مساجد شهرستانهای مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان جنوبی با تأکید بر اهمیت هشدارهای امام علی(ع) در این خطبه تصریح کرد: امیرالمؤمنین(ع) این صفات را برای عبرت و بیداری مردم بیان میکنند؛ چراکه خداوند متعال تمام مدت زندگی را فرصتی برای بازگشت و اصلاح در اختیار انسان قرار میدهد.
وی ادامه داد: اگر انسان در این فرصت از خواب غفلت بیدار نشود، با فرا رسیدن مرگ، پردههای غفلت کنار میرود و حقیقت برای او آشکار میشود. در آن لحظه، انسان به استقبال چیزی میرود که در دنیا از آن گریزان بوده است؛ یعنی آخرت، و از چیزی رویگردان میشود که تمام دلبستگیاش به آن بوده؛ یعنی دنیا. در چنین شرایطی، نه دستاوردهای دنیوی برای او سودی دارد و نه آرزوهایی که به آن دل بسته بود.
غفلت؛ حلقه اتصال انحراف فرد و جامعه
حجتالاسلام رجبی با اشاره به ارتباط مستقیم صفات گمراهان با انحراف جامعه بیان کرد: صفت محوری گمراهان غفلت است و همین غفلت، زمینه همراهی با سایر گمراهان را فراهم میکند.صفت محوری گمراهان غفلت است و همین غفلت، زمینه همراهی با سایر گمراهان را فراهم میکند. وقتی انسان دچار غفلت میشود، بهتدریج همفکر و هممسیر کسانی خواهد شد که آنان نیز از حقیقت فاصله گرفتهاند.
وی افزود: تداوم این وضعیت باعث تکثیر گمراهان در جامعه میشود و این مسئله تهدیدی جدی برای سلامت فکری، فرهنگی و دینی جامعه به شمار میآید؛ چراکه گمراهی، امری فردی باقی نمیماند و بهسرعت به یک آسیب اجتماعی تبدیل میشود.
مصادیق غفلت در جامعه امروز و راهکارهای عملی
این کارشناس دینی درباره مصادیق بارز صفات گمراهان در جامعه امروز گفت: اصلیترین و خطرناکترین صفت، همان غفلت است که متأسفانه در اشکال مختلف قابل مشاهده است.
حجت الاسلام رجبی افزود: غفلت از خداوند، غفلت از قیامت و حسابرسی، غفلت از پیروی از پیشوای حق و همچنین غفلت از انجام واجبات الهی از مهمترین جلوههای آن به شمار میرود که هر یک آثار منفی گستردهای در زندگی فردی و اجتماعی دارد.غفلت از خداوند، غفلت از قیامت و حسابرسی، غفلت از پیروی از پیشوای حق و همچنین غفلت از انجام واجبات الهی از مهمترین جلوههای آن به شمار میرود که هر یک آثار منفی گستردهای در زندگی فردی و اجتماعی دارد.
وی با اشاره به کاربردیسازی آموزههای این خطبه در زندگی روزمره اظهار داشت: استفاده صحیح از فرصت عمر برای کسب رضایت الهی و دوری از غفلت، تفکر، تأمل و عبرتگیری مستمر از حوادث زندگی و همچنین دوری از نفاق و دورویی، از مهمترین راهکارهایی است که میتواند انسان را از مسیر گمراهی نجات دهد.
نهجالبلاغه؛ سدی محکم در برابر جریانهای انحرافی
حجتالاسلام رجبی در بخش پایانی سخنان خود با تأکید بر نقش اندرزهای امیرالمؤمنین(ع) در مقابله با جریانهای فکری انحرافی خاطرنشان کرد: امام علی(ع) یکی از پیشوایانی است که خداوند برای هدایت بشر فرستاده و سخنان ایشان، بیانگر واقعیات روشن دنیا و آخرت است.
وی افزود: اگر انسان این حقایق را با عقل و دل بپذیرد و اطاعت از این پیشوای صادق را سرلوحه زندگی خود قرار دهد، دیگر فریب مدعیان دروغین، انحرافات فکری و جریانهای ساختگی را نخواهد خورد و جامعه نیز در مسیر حق و هدایت باقی خواهد ماند.
نظر شما