خبرگزاری شبستان_هرمزگان، مصیب رجایی؛ منطقه جغین شهرستان رودان به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه خود، در طول تاریخ پل ارتباطی مهمی میان تمدن بزرگ جیرفت در شمال و تمدن ساحلنشین هرمز در جنوب بوده است.
شواهد متعدد باستانشناختی نشان میدهد که جغین در دورههای پیش از اسلام و پس از اسلام، از مراکز مهم سیاسی، تجاری و فرهنگی منطقه به شمار میرفته است.
در دل این بخش، آثار تاریخی و باستانی ارزشمندی نهفته است که هر یک میتوانند برگ زرین دیگری بر تاریخ پرافتخار هرمزگان بیفزایند.
قلعه تاریخی ناصرآباد، گورستان باستانی ناصرآباد، تپه تاریخی رند مراد، پاسگاه قدیمی روستای قلعه، امامزاده شاه محمد (ع)، امامزاده دوازده امام (ع)، زیارتگاه میرعمر علی، قدمگاه حضرت ابوالفضل (ع)، قدمگاه روستای قلندری و چندین اثر دیگر که هر یک نشاندهنده تداوم حیات فرهنگی و مذهبی در این خطه کهن هستند.
نکته تأسفبار آنکه پرونده ثبت ملی «قلعه تاریخی ناصرآباد» و «گورستان باستانی ناصرآباد» چندین سال پیش با تلاش و پیگیری جوانان دغدغهمند روستا در اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان هرمزگان تشکیل شده، اما تا امروز هیچ خبر رسمی از سرانجام آن به مردم منطقه اعلام نشده است.
این بلاتکلیفی طولانی در حالی رخ میدهد که تجربه تلخ تخریب کامل مسجد تاریخی منبران (با قدمت بیش از ۳۰۰ سال) که جوانان حامی میراث فرهنگی روستای ناصرآباد پیگیر ثبت آن بودند و کارشناس میراث اداره کل میراث فرهنگی استان هم از آن بازدید کرده بود، هنوز در حافظه جمعی مردم جغین زنده است.
مسجدی خشتی و گلی که از قداست ویژهای نزد اهالی برخوردار بود، بهتازگی مرمت شده بود، اما در سایه بیتوجهی و اهمال متولیان امر، سال گذشته به دست عدهای در شب تخریب شد و اعتراض فعالان میراث فرهنگی نیز به جایی نرسید.
امروز تنها چند ردیف بلوک نیمهکاره در محل مسجد باقی مانده که خود نمادی از بیبرنامگی و بیمسئولیتی است.
وقتی یک اثر شاخص و ثبتنشده به این سادگی و با این سرعت از بین میرود، تکلیف دهها اثر دیگر که هنوز حتی در فهرست انتظار ثبت ملی هستند روشن است و هر لحظه در معرض نابودی کامل قرار دارند.
البته آثار تاریخی جغین طی یک تا دو سال اخیر بارها هدف حفاریهای غیرمجاز و گسترده قرار گرفته است و گزارشهای متعدد مردمی نشان میدهد که غارتگران میراث فرهنگی با تجهیزات حفاری پیشرفته، چالههای عمیق و پرشماری در اطراف امامزاده شاه محمد، قلعه تاریخی ناصرآباد و قدمگاه دوازده امام ایجاد کردهاند.
این اقدامات که اغلب در ساعات شب و بهصورت سازمانیافته انجام میشود، به لایههای فرهنگی و ساختارهای باستانی این محوطهها آسیب جدی وارد کرده است.
بر اساس شنیدههای موثق از اهالی منطقه، ریشه بخشی از این تخریبها به سالهای دور بازمیگردد؛ فردی از یکی از استانهای همجوار با ادعای مالکیت زمین در مجاورت گورستان باستانی ناصرآباد، سالها پیش اقدام به حفاری و خارج کردن اشیای تاریخی کرده بود.
این روند در سال گذشته نیز توسط یکی از نزدیکان همان فرد ادامه یافت که با هوشیاری و واکنش سریع جوانان دوستدار میراث فرهنگی و محیط زیست روستای ناصرآباد متوقف شد.
با این حال، موج جدید حفاریهای غیرمجاز طی ماههای اخیر شدت گرفته و فقدان نگهبانی شبانهروزی و نظارت میدانی مستمر، فرصت سوءاستفاده را برای سودجویان فراهم کرده است.
فعالان میراث فرهنگی جغین خواستار ورود فوری یگان حفاظت میراث فرهنگی استان هرمزگان و برخورد قاطع قضایی با متخلفان شدهاند.
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان هرمزگان موظف است به فوریت نسبت به تعیین تکلیف پروندههای معوق بخش جغین اقدام کند و فرآیند ثبت ملی آثار مذکور را در اولویت ویژه قرار دهد.
سکوت و تأخیر بیشتر نه تنها خیانت به تاریخ و هویت این سرزمین کهن، بلکه زمینهسازی برای تکرار فاجعههایی چون مسجد منبران خواهد بود.
جغین با پیشینه تمدنی درخشان و نقش بیبدیل خود بهعنوان حلقه اتصال دو تمدن بزرگ جیرفت و هرمز، شایسته بیتوجهی نیست.
آثار باقیمانده از آن دوران باشکوه، امانتی در دست ماست که باید به نسلهای آینده تحویل دهیم، نه اینکه در سکوت مسئولان و زیر خروارها خاک فراموشی دفن شوند.
مردم جغین و دوستداران میراث فرهنگی استان چشمانتظار اقدام قاطع و فوری اداره کل میراث فرهنگی هرمزگان هستند.
نظر شما