به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، با اشاره به شهادت سه دانشجوی مبارز، مصطفی بزرگنیا، احمد قندچی و مهدی شریعترضوی، در این واقعه تاریخی، گفت: امروز برخی رسانههای خارجی تلاش میکنند تا ماهیت ضداستکباری ۱۶ آذر را دگرگون کرده و آن را به سمت گرایشهای ضدانقلابی منحرف کنند، اما این توطئهها هرگز به ثمر نخواهد رسید.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: من در این محفل معنوی و علمی، بهویژه در محضر استادان و دانشجویان غیور دانشگاه پدافند هوایی، سه مفهوم کلیدی را که در طول تاریخ ایران، هم پیش از اسلام و هم پس از آن، عامل پیروزی یا شکست این سرزمین بوده، یادآوری میکنم: علم، ایمان و امید.
استاد خسروپناه تبیین کرد که این سه عنصر باید هم در مردم و هم در حکمرانان جاری باشد: در دورههایی مانند قاجار یا جنگ چالدران، مردم ما با وجود ایمان و امید، به دلیل فقدان دانش و دوراندیشی در سطح حکومتی، با شکستهای تلخی روبهرو شدند. اما هر زمان این سه پایه با هم جمع شدهاند، پیروزی از آن ایران بوده است.
وی در ادامه به تحولات گسترده علمی در دو دهه اخیر اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: امروز علم تنها به معنای علوم انسانی یا پایه نیست؛ بلکه در عرصههای پیشرفتهای چون فناوریهای دفاعی، هوافضا، هوش مصنوعی و نانوتکنولوژی، ایران جایگاه ممتازی کسب کرده است. این پیشرفتها زمانی پایدار خواهد بود که همراه با ایمان و امید باشد.
استاد خسروپناه با قدردانی از شهادتطلبی نیروهای پدافند هوایی، بهویژه ۳۹ شهید اخیر این رشته، تصریح کرد: ما باید همواره شرمنده راه شهدا نباشیم. شهادت آنان، فداکاریشان و حضور روحیشان در دفاع از آسمان این وطن، الهامبخش جوانان امروز برای ترکیب دانش، ایمان و امید است.
دانشگاه باید مسئولیتپذیر و مهارتمحور شود، نه صرفاً آموزشی یا مقالهمحور
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در ادامه سخنان خود در دانشگاه پدافند هوایی خاتمالانبیاء، با تأکید بر تحولات بنیادین علم در دو دهه اخیر، گفت: در گذشته، هنگامی که از علم یاد میشد، ذهن ما به رشتههای سنتی دانشگاهی مانند فیزیک، شیمی، زیستشناسی، زمینشناسی، روانشناسی، جامعهشناسی، علوم سیاسی، اقتصاد و مدیریت میرفت و بر اساس همین رشتهها، ساختار دانشگاهها و دانشکدهها شکل میگرفت.
وی افزود: اما امروزه وضعیت کاملاً متفاوت است. علوم بهقدری با یکدیگر در همتنیدهاند که دیگر نمیتوان با ساختارهای قدیمی و خطی دانشگاهی، پاسخگوی نیازهای جامعه بود. دانشگاهها از نسل اول — یعنی آموزشمحور — به نسل دوم (علم و پژوهشمحور) رسیدند، اما اکنون جهان در عصر نسل سوم (دانشگاه مهارتمحور) و نسل چهارم (دانشگاه مسئولیتپذیر و حلکننده مسائل جامعه) قرار دارد.
استاد خسروپناه با اشاره به بحرانهای جهانی روز، از جمله بحرانهای محیطزیستی، تغییر اقلیم، خانواده، هویت و گرایش به خودکامگی و استکبار گفت: امروزه بشریت درگیر چالشهایی است که هیچیک از آنها نمیتواند توسط یک رشته یا دانشکده مجزا حل شود. بهعنوان مثال، رقابت استراتژیک بین آمریکا و چین، تحریمهای بیپایان علیه ایران، و سعی دشمنان برای نابودی کشورهای مستقلی چون ایران، همه نشان از یک جنگ چندبعدی دارند که نیازمند پاسخهای چند رشتهای و هوشمند است.
وی با بیان اینکه آیا با یک دانشکده برق یا شیمی میتوان به این بحرانها پاسخ داد؟، تصریح کرد: به نظر من، پاسخ منفی است. با وجود دهها دانشکده در حوزههای آب، برق، انرژی و فناوری، همچنان با کمبودهای ساختاری و ناترازیهای عدیدهای مواجهیم. گاهی میگویند: دانشگاهها راهحل دادهاند، اما مسئولین گوش نکردهاند. اما بسیاری از همین مسئولین، خودشان فارغالتحصیل دانشگاهها، حتی دارای مدرک دکتری و تخصص بودهاند. پس چرا این راهحلها به نتیجه نرسیدهاند؟
استاد خسروپناه پاسخ را اینگونه ارائه داد: مشکل ریشه در این دارد که دانشگاههای ما هنوز در چرخه نسل اول و دوم گیر کردهاند و به نسل سوم و چهارم، یعنی مهارتمحوری و مسئولیتپذیری جامعهمحور نرسیدهاند. دولت هر سال هزینههای گزافی برای دانشگاهها میپردازد، اما شاید تنها ۱۰ درصد از نیازهای واقعی کشور از طریق این نظام آموزشی پاسخ داده میشود، چرا که دانشگاهها ماموریتگرا نیستند.
وی با انتقاد از نظام ارزشگذاری فعلی در دانشگاهها، گفت: در دانشگاه امروز، هدف اصلیِ بسیاری از اعضای هیئت علمی، ارتقای علمی و چاپ مقاله در نشریات معتبر بینالمللی است — نه حل مسائل واقعی کشور. استادی دانشگاهی برای بالا رفتن در سلسله مراتب آکادمیک، از استادیار به دانشیار و سپس استاد تمام می شود، اما این مسیر، لزوماً به تواناییِ حل مسئله در بخشهای حیاتی مانند پدافند هوایی منجر نمیشود.
استاد خسروپناه با طرح مثالی کاربردی از پدافند هوایی توضیح داد: سیستمهای دفاع هوایی امروز نیازمند ترکیبی از توانمندیهای سامانههای زمینپایه، هواپایه، و حسگرهای پیشرفته هستند. حسگرهای سنتی راداری بهراحتی توسط هواپیماهای پیشرفته شناسایی و خنثی میشوند. اما ما به حسگرهای کوانتومی نیاز داریم که بر پایه تراشههای میکروالکترونیک، نانوفوتونیک و اپتیک پیشرفته طراحی شوند.
وی افزود: تنها در یک بخش از پدافند هوایی، چندین رشته، از فیزیک کوانتومی و مهندسی برق تا نانوتکنولوژی و هوش مصنوعی، در هم تنیده هستند. حال چگونه میتوان با دانشکدههای جداگانه و دیوارککشیشده بین رشتهها، به چنین نیازی پاسخ داد؟
استاد خسروپناه با تأکید بر ضرورت تحول ساختاری در نظام آموزش عالی کشور، گفت: ما به دانشگاههایی نیاز داریم که نه تنها دانش تولید کنند، بلکه مسئولیت حل مسائل واقعی جامعه را بپذیرند، چالشهای پدافندی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را هدف قرار دهند، و با ترکیب علوم، مهارت و ایمان، پاسخهای هوشمندانهای برای سربلندی ایران اسلامی ارائه دهند.
دانشگاه پدافند هوایی، نماد بلوغ فکری نظام آموزش عالی
وی با اشاره به وجود دانشگاههای موضوعمحور مانند دانشگاه پدافند هوایی، گفت: این دانشگاه خود یک نشانه از بلوغ فکری در نظام آموزش عالی است. همانگونه که میتوانیم دانشگاه خودرو، دانشگاه انرژی یا دانشگاه آب را تصور کنیم، این حرکت به سمت دانشگاههای مأموریتمحور، گامی اساسی است. اما حتی در اینجا، سؤال اساسی مطرح میشود: آیا ساختار فعلی دانشکدههای این دانشگاه، مانند مهندسی برق، فرماندهی و کنترل، مکانیک و مدیریت امور دفاعی، تمام ابعاد پدافند هوایی را پوشش میدهد؟
استاد خسروپناه با طرح مثالی کاربردی، خطرات امنیتی را روشن کرد: اگر ارتباطات شهری، امنیتی و نظامی ما مبتنی بر فناوریهای سنتی باشد، تمام تصاویر دوربینهای خیابانی قبل از اینکه به مراکز کنترل ما برسد، از طریق ماهوارهها و شبکههای اینترنتی دشمن، در اختیار آنان قرار میگیرد. تنها راه مقابله با این تهدید، ایجاد زیرساختهای ارتباطی مبتنی بر ارتباطات کوانتومی است که بر اساس اصول فیزیک کوانتوم، غیرقابل رهگیری و غیرقابل هک هستند.
وی تأکید کرد که این تحول، نیازمند همکاری فراگیر بین دانشگاهها است: نه تنها دانشگاه پدافند هوایی، بلکه دانشگاههای مالک اشتر، امام حسین(ع)، تهران، شریف، امیرکبیر و سایر مراکز علمی باید در این مأموریت ملی همافزا باشند. این همکاریها نیازمند بازنگری بنیادین در ساختارهای فلسفی، آموزشی و پژوهشی دانشگاههاست.
اسناد راهبردی و جهاد علمی دفاعی
استاد خسروپناه به اقدامات اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اشاره کرد: در دو سال اخیر، شورا اسناد راهبردی مهمی مانند هوش مصنوعی، فناوری کوانتوم، معاد پیشرو و نانوتکنولوژی را تصویب کرده است. هماکنون نیز سند ملی میکروالکترونیک در دست تدوین است و شورا در سطح بالاترین سطوح، نقشه جامع علمی کشور را بازنگری میکند.
وی افزود: همچنین، با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح، شورای راهبردی علم و فناوری دفاعی تشکیل شده که جهاد علمی در حوزه دفاع را راهبری میکند.
دبیر شورا به مفهوم ایمان پرداخت و گفت: جنگ هشت ساله دفاع مقدس را بسیاری از جوانان امروز بهعنوان داستان میشناسند — اما ما با آتش، با تانکهای T-۷۲ و با تنها چند آرپیجی، ۳۰ کیلومتر پیشروی کردیم. سیم خاردار نداشتیم، پلاک نظامی با سیم تلفن به گردن میبستیم، و هنوز نماز میخواندیم. آیا این پیروزی با محاسبات نظامی ممکن بود؟ نه. این پیروزی از ایمان بود.
وی با اشاره به رفتار مردم در بحرانها، گفت: در کرونا، خیابانهای آمریکا به اغتشاش و غارت تبدیل شد، اما در ایران، مردم از یکدیگر دفاع کردند، خانههایشان را در اختیار مهمانان قرار دادند و دولت بخشنامه نمیداد. چرا؟ چون ایمان، انسجام اجتماعی ایجاد میکند.
امید، موتور محرکه جهاد علمی جوانان
استاد خسروپناه به امید اشاره کرد: با وجود تمام محاصرههای علمی و اقتصادی، جوانان ۳۰ و ۳۵ ساله ما در حوزههای کوانتوم، میکروالکترونیک، هوش مصنوعی و نانوتکنولوژی به دستاوردهای چشمگیری دست یافتهاند.
وی افزود: ایران امروز در نانوتکنولوژی رتبه چهارم یا پنجم جهانی را دارد، در حالی که ۲۰ سال پیش، هیچ وجودی نداشتیم. این پیشرفتها همین جوانان را دارد. دانشی که به ما داده شده، از دشمن نیست؛ از خدا و از جهاد علمی خودمان است.
استاد خسروپناه سخنان خود را با آیهای از قرآن کریم همراه کرد: خداوند میفرماید: الّذین آمنوا وهاجروا وجاهَدوا فی سبیل الله یرجون رحمت الله، والله غفورٌ رحیم. جهاد ما امروز جهاد علمی، دفاعی و فناوری است. انسان مومن، هم جهاد با نفس دارد و هم جهاد علمی و نظامی. خداوند او را رها نمیکند، و امام زمان (عج) یار و همراه اوست.
وی گفت: دنیا در حال تغییر است. حتی در دانشگاههای غرب، اعتراض به رژیم صهیونیستی گسترش یافته است. این زمینههای ظهور، ما را ملزم میکند تا با ترکیب علم، ایمان و امید، راه را برای ظهور عدالت الهی هموار کنیم.
نظر شما