دکتر محمد امامی کورنده، عضو هیئت علمی دانشگاه و کارشناس حوزه فرهنگ و رسانه در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و اجتماع خبرگزاری شبستان با اشاره به تاثیر فضای مجازی بر فرهنگ عمومی جامعه اظهار کرد: فرهنگ را «عنصر فرهنگی» مینامیم؛ چون کاملاً ناملموس است. دیده نمیشود، لمس نمیشود، جسم و ماده و فیزیک نیست. فرهنگ در ذهن، در باورها، در ارزشها، در احساسات و در رفتارهای پنهان ما زندگی میکند. به همین دلیل به آن میگوییم «ناملموس».
وی در پاسخ به این سوال که حالا این عنصر ناملموس چطور با فضای مجازی برخورد میکند؟ تصریح کرد: فضای مجازی دقیقاً در همان حوزهی ناملموس کار میکند. محتوایی که تولید و منتشر میشود، مستقیم روی ذهن، قلب، اخلاق و رفتار آدمها اثر میگذارد. اینترنت امروز جهانی شده؛ شما از یک سوی دنیا میتوانید دیگری را زنده ببینید، صدایش را بشنوید و با هم حرف بزنید. پیامرسانها تقریباً همه کارهای زندگی را ممکن کردهاند. این تکنولوژی در اصل آمده بود که به انسان کمک کند؛ پیشرفت کند، کمتر تنها باشد، بیشتر با هم در ارتباط باشد و به هم اهمیت بدهد.
امامی ادامه داد: بنابراین هدف اولیهاش مثبت بود؛. اما متأسفانه برعکس عمل کرده. یاد جملهای معروف میافتم: «من از نزدیکبودن های دور میترسم». الان در یک خانواده، همه کنار هماند، روی یک مبل نشستهاند، اما هر کس در گوشی خودش است. دلها از هم دور شده. گرمای خانواده، صمیمیت، گفتوگوی رو در رو، تقریباً از بین رفته.
فضای مجازی از انسانیت ما فاصله میگیرد؛ دلها دور شدهاند
این کارشناس حوزه فرهنگ و رسانه بیان کرد: در واقع فضای مجازی و گوشی هوشمند هم فرصت است هم تهدید؛ فرصت است برای توسعه ارتباطات جهانی، اما تهدید بزرگی است برای صمیمیت، عواطف، هوش هیجانی و مهمتر از همه برای اخلاق و انسانیت. ما داریم کمکم از انسانیت دور میشویم. بهتر بگویم: فضای مجازی دارد اخلاق را از انسانها میگیرد یا به شدت کم میکند.
وی در ادامه افزود: بهترین مثال، مثل درخت تنومند است. فرض کنید یک درخت بزرگ و سالم دارید که سالها با عشق و تربیت خوب و کود مناسب بزرگ شده، پر از میوه و زیبایی. حالا اگر به جای کود، پای این درخت اسید بریزید، ظرف یک ماه خشک میشود. فضای مجازی وقتی بدون کنترل و حواس مصرف شود، دقیقاً همان اسید است. انسان با تمام استعدادها و تربیت خوبش وارد این فضا میشود، اما اگر مراقب نباشد، این اسید اخلاق، عواطف، حیا، صداقت و انسانیت او را میسوزاند و خشک میکند.
امانی اظهار کرد: فرهنگ عمومی یعنی مجموعه رفتارها، هنجارها، بایدها و نبایدها، آداب معاشرت، اصول اخلاقی و آیینهایی که در فضای عمومی جامعه جریان دارد. فضای مجازی میتواند این فرهنگ عمومی را به اوج برساند یا کاملاً نابود کند.
هشدار جدی به خانوادهها: فضای مجازی گرمای خانه را خاموش کرده است
این کارشناس حوزه فرهنگ و رسانه با اشاره به قدرت فضای مجازی تصریح کرد: قدرت فضای مجازی خیلی زیاد است؛ شما الان میتوانید ماهها از خانه بیرون نروید، اما با کل دنیا در ارتباط باشید. یک تیم چند صد نفره را از راه دور دو ماه هدایت کنید. این قدرت عظیم است. اما همین قدرت وقتی محتوایش هدایتشده و سالم نباشد، مثل همان اسید عمل میکند.
وی گفت: فضای مجازی شمشیری دو لبه است. اگر محتوای آن به درستی هدایت و مدیریت شود، فرهنگ عمومی ما را به تعالی میرساند و انسانها را به هم نزدیکتر و اخلاقیتر میکند. اما اگر رها باشد و هر کس هر چیزی خواست تولید و منتشر کند، نه تنها به تعالی نمیرسیم، بلکه اخلاق، انسانیت و فرهنگ عمومیمان را به طور کامل از دست خواهیم داد.
امامی خاطر نشان کرد: حواسمان به خودمان و فرزندانمان باشد. فضای مجازی را مدیریت کنیم، نه اینکه چه میبینیم، چه میخوانیم، با چه کسانی معاشرت مجازی داریم. فقط در این صورت است که این ابزار بزرگ به جای اسید، کودِ رشد و تعالی خواهد شد.
نظر شما