خبرگزاری شبستان_هرمزگان، مصیب رجایی؛ ترکیبی از کاهش بلندمدت بارندگی، برداشت بیرویه از منابع زیرزمینی، تغییر کاربری اراضی و اثرات مشهود تغییر اقلیم، استان استراتژیک هرمزگان را به یکی از کانونهای اصلی بحران آب کشور تبدیل کرده است.
شواهد علمی و میدانی نگرانکننده بیانگر کاهش ۴۲ درصدی میانگین بارندگی درازمدت نسبت به دوره آماری ۵۰ ساله (سازمان هواشناسی ایران)، افت سطح آب زیرزمینی در دشتهای ممنوعه میناب، رودان، هشتبندی و بشاگرد بین ۲۲ تا ۲۸ متر طی دو دهه اخیر، افزایش شوری آب استحصالی در برخی نقاط شرق استان به بیش از ۴۵۰۰ میکروموس بر سانتیمتر (بیش از دو برابر حد مجاز شرب)، مخازن سدهای استقلال میناب و شمیل-نیان در مجموع کمتر از ۱۸ درصد ظرفیت تخلیه و مهاجرت اجباری بیش از ۱۲۰ روستا در پنج سال گذشته به دلیل خشک شدن کامل منابع محلی است.
در چنین شرایطی، ادامه الگوی کنونی مصرف و تخصیص آب، پایداری زیستمحیطی، امنیت غذایی و ثبات جمعیتی استان را بهطور جدی تهدید میکند.
راهبردهای پیشنهادی مدیریت یکپارچه بحران آب در هرمزگان در بخش کشاورزی (۸۹ درصد مصرف فعلی) شامل ممنوعیت فوری کشت محصولات پرآببر تابستانه (هندوانه، خربزه، سبزیجات خارج از فصل) همراه با پرداخت غرامت جبرانی مبتنی بر درآمد واقعی کشاورزان و توسعه کشتهای گلخانهای متراکم با فناوری بازچرخانی آب (هیدروپونیک و آکواپونیک) در نوار ساحلی، اجباری شدن سامانههای آبیاری زیرسطحی قطرهای با تأمین ۱۰۰ درصد یارانه دولتی در سه سال نخست، تأمین آب شرب و بهداشت تسریع در تکمیل و بهرهبرداری از فازهای دوم و سوم آبشیرینکن یک میلیون مترمکعبی بندرعباس تا پایان سال ۱۴۰۵ می شود.
نوسازی کامل شبکه توزیع آب شهرهای بندرعباس، بندر خمیر و قشم تا افق ۱۴۰۷ (کاهش هدررفت از ۳۲ درصد به کمتر از ۱۲ درصد) استفاده محدود و هدفمند از طرحهای انتقال آب بینحوضهای صرفاً بهعنوان پشتیبان اضطراری در بخش صنعت و معدن نیز الزام قانونی تمام صنایع بزرگ (فولاد، آلومینیوم، پتروشیمی و سیمان) به استفاده ۱۰۰ درصدی از پساب تصفیهشده و آب دریا تا پایان سال ۱۴۰۶ و اعمال جریمههای سنگین تصاعدی برای واحدهای متخلف از دیگر راهبردهاست.
در حوزه شهرسازی و گردشگری هم توقف صدور هرگونه مجوز ساخت هتل، مجتمع مسکونی و تجاری بزرگ تا ارائه تأییدیه مستقل «تأمین آب پایدار» توسط شرکت آب و فاضلاب استان و اجباری شدن سیستمهای بازچرخانی آب خاکستری و جمعآوری آب باران در تمام پروژههای بالای ۵۰۰۰ مترمربع، اصلاح الگوی مصرف و فرهنگسازی نصب کنتورهای هوشمند حجمی برای تمام مشترکان شهری و روستایی تا پایان سال ۱۴۰۵؛ اجرای تعرفه واقعی تصاعدی (بلوک دهم حداقل ۲۰ برابر بلوک اول) راهاندازی پویش ملی-استانی مدیریت تقاضای آب با مشارکت دستگاه های فرهنگی، صداوسیما و تشکلهای مردمی نیز به عنوان بخش دیگری از راهبردها پیشنهاد می شود.
هرمزگان بهعنوان دروازه اصلی اقتصاد دریایی کشور و یکی از مهمترین قطبهای انرژی و تجارت منطقه، نمیتواند با بحران آب به همین شکل ادامه دهد.
مدیریت آب در این استان هرمزگان دیگر صرفاً یک مسئله فنی نیست؛ یک موضوع امنیت ملی، اقتصادی و اجتماعی در بالاترین سطح است.
زمان تصمیمگیریهای سخت فرا رسیده است؛ تأخیر در اجرای اصلاحات ساختاری، هزینههای جبرانناپذیری را بر استان و کشور تحمیل خواهد کرد.
هرمزگان نیازمند یک برنامه جامع اضطراری پنجساله با نظارت مستقیم شورای عالی آب و مشارکت همه دستگاههای اجرایی، نظامی و قضایی است.
نظر شما