خبرگزاری شبستان- استان گلستان، ربابه کابلی؛ قیام تاریخی پنجم آذر ماه ۱۳۵۷ مردم گرگان، یکی از فصلهای درخشان و در عین حال خونین مبارزات ملت ایران علیه رژیم ستمشاهی است. این حرکت مردمی که در پی اهانت به ساحت مقدس حرم مطهر امام رضا (ع) در ۲۹ آبان همان سال و در لبیک به فرمان امام راحل شکل گرفت، نمادی از همبستگی دینی و سیاسی مردم این دیار بود. در این روز، گرگان در عزای عمومی به خیابانها ریخت و با خون پاک خود، برگ زرینی بر تاریخ انقلاب اسلامی ایران افزود.
زمینه تاریخی و فراخوان امام خمینی(ره)
حادثه ۲۹ آبان ۱۳۵۷ مشهد، که به حمله مأموران پهلوی به حرم امام رضا(ع) انجامید، نقطه اوج تحرکات اعتراضی در آستانه پیروزی انقلاب بود. حضرت امام خمینی(ره) با صدور پیامی تاریخی، روز ۵ آذر را عزای عمومی اعلام کردند. این فراخوان، در منطقه استرآباد (نام قدیمی گرگان) که سابقهای طولانی در مقاومت و تعلقات مذهبی دارد، به سرعت موجی از اعتراضات سازمانیافته را در پی داشت. علمای برجسته منطقه نقش محوری در هدایت این خشم دینی به مسیر مبارزه سیاسی ایفا کردند.
حماسه خونین پنجم آذر؛ حضور و شهادت
در روز پنجم آذرماه، شهر گرگان شاهد یک بسیج عمومی کمنظیر بود. منابع محلی و شاهدان عینی، جمعیت تظاهرکننده را بالغ بر حدود ۵۰ هزار نفر برآورد میکنند که اکثریت آنها از اقشار مختلف زن و مرد، جوان و پیر تشکیل میشدند.
این تظاهرات که با شعارهای انقلابی و مطالبات عدالتخواهانه همراه بود، با واکنش وحشیانه نیروهای امنیتی رژیم مواجه شد. مأموران مسلح بدون هشدار قبلی اقدام به تیراندازی مستقیم به سوی مردم کردند.
در این سرکوب خونین، بیش از ۱۴ نفر به شهادت رسیدند که اسامی برخی از آنان همچون سید اسماعیل حسینی، احمد سبطی، سید نظامالدین نبوی (که در بیمارستان به شهادت رسید) و نرگس قصابان در حافظه تاریخی این شهر ثبت شده است. همچنین، طبق گزارشها بیش از ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر مجروح شدند؛ مجروحانی که حتی در بیمارستانها نیز از حملات نیروهای رژیم در امان نماندند.
فراتر از اعتراض؛ نماد ایستادگی ملی
تأثیر قیام ۵ آذر گرگان در سطح ملی انکارناپذیر است. این واقعه نشان داد که نه تنها مراکز بزرگ، بلکه شهرهای دارای بافت مذهبی قوی نیز در صف مبارزه قرار گرفتهاند. این قیام، به مثابه یک تزریق روحیهبخش به جریانات انقلابی کشور عمل کرد و موجب افزایش همبستگی ملی شد.
وظیفه امروز؛ روایتگری برای نسل آینده
این رویداد تاریخی با وجود اهمیت کلیدی، همواره از گستردگی معرفی ملی کمی برخوردار بوده است. بر همین اساس، تأکیدات مقام معظم رهبری در خصوص ضرورت شناساندن ۵ آذر به عنوان «شناسنامه انقلابی مردم گرگان» به جوانان، اهمیت ویژهای دارد.
این تأکید، نشاندهنده نقش این روز به عنوان یک الگوی مقاومتی برای نسلهای بعد است. در همین راستا، تلاشهایی همچون نگارش مجموعه سهجلدی توسط غلامرضا خارکوهی در خصوص این قیام، گامی در جهت مستندسازی این حماسه است. همچنین، تصویب «روز ملی گرگان» در شورای اسلامی شهر، نشان از عزم مسئولان محلی برای حفظ این یادگار تاریخی دارد.
گرگان؛ شهر تاریخ و مقاومت
گرگان، که پیشینه تاریخی خود را با نام «استرآباد» میشناسد و بافت تاریخی آن در سال ۱۳۱۰ ثبت ملی شده است، همواره کانون فرهنگی و اجتماعی بوده است. وجود بناهایی چون کاخموزه گرگان (ساخته شده در سال ۱۳۱۷) در کنار رشادت مردم در سال ۱۳۵۷، این شهر را به تابلویی از تلاقی تاریخ و ایستادگی تبدیل کرده است.
قیام ۵ آذر ۱۳۵۷ گرگان، بیش از آنکه یادآور یک روز عزاداری باشد، یادآور تعهد مردم به آرمانهای اسلامی و ملی است. خبرگزاری شبستان در سالروز این واقعه، ضمن گرامیداشت یاد شهدای این روز، بر لزوم تداوم فرهنگ مطالبهگری و ایستادگی در برابر ظلم تأکید میکند تا این سند افتخار، برای همیشه در تاریخ ایران زنده بماند.
نظر شما