خبرگزاری شبستان استان آذربایجانغربی_فاطمه صمدزاده؛ در هیاهوی امروز، سبک زندگی، مرجعیت فکری و جایگاه اجتماعی زن، همواره محل پرسش و چالش است. این گزارش به سراغ ابعاد مغفول اما کلیدی سیره حضرت زهرا (س) رفته تا نشان دهد چگونه ایشان همزمان با سادهزیستی، مرجعیت علمی ایجاد کردند و با حضور اجتماعی فعال، بنیان یک «فرهنگ خانوادگی مقاوم» را پایهریزی نمودند. نگاهی به الگوی زنی که حیا را مانع حضور نمیداند و مطالبه حق را از مسیر هیجان به گفتمان ساختار میرساند. در ادامه با حجتالاسلام حسن محمدی،مسئول حوزه معارف ناب اسلامی آذربایجانغربی به گفت وگو نشستیم.
شبستان_شما به عنوان یک فعال فرهنگی، مهمترین «سنتشکنی» فرهنگی حضرت زهرا (س) را که برای زنان امروز الهامبخش است، در کدام جنبه از زندگی (مانند ازدواج، سادگی، یا پذیرش نقشها) میدانید و چرا؟
مهمترین سنتشکنی الهامبخش حضرت زهرا(س) را در حضور اجتماعی فعال همراه با حفظ کرامت و هویت دینی میدانم.
چرا این جنبه مهمترین است؟ چون ؛ حضرت زهرا(س) در جامعهای مردسالار، با خطبهخوانی، مطالبهگری، دفاع از عدالت و آگاهیبخشی، نشان داد زن میتواند بدون پشتپا زدن به ارزشهای اخلاقی و خانوادگی، نقش اصلاحگر و اثرگذار اجتماعی داشته باشد.
این نگاه، امروز برای زنانی الهامبخش است که میان «فعال بودن» و «هویت دینی» احساس دوگانه میکنند؛ حضرت زهرا(س) ثابت کرد که حیا مانع حضور نیست، و حضور منافاتی با معنویت ندارد.
شبستان _سیره حضرت زهرا (س) در سادگی و دوری از تجملات، چه پیامی برای فرهنگ مصرفگرایی و اقتصاد فرهنگی جامعه امروز ما دارد؟ آیا میتوان ایشان را الگوی «سبک زندگی انقلابی» دانست؟
سادهزیستی حضرت زهرا(س) پیام روشن و کاربردی برای امروز دارد اینکه در برابر مصرفگرایی و هویتسازی با تجملات، ایشان نشان میدهد که ارزش انسان به معنویت، کارآمدی و کیفیت روابط است نه به «داشتنها». این سیره، بهویژه در حوزه فرهنگ، یعنی:
اولویتدادن به محتوا و حقیقت بهجای ظاهرپرستی.
تقویت عدالت اقتصادی و پرهیز از هزینههای بیهدف.
ساختن جامعهای که آگاهی و قناعت معیار است، نه رقابت در مصرف.
بنابراین میتوان حضرت زهرا(س) را الگوی روشن «سبک زندگی انقلابی» دانست؛ سبکی که ساده، مسئولانه، و ضد اسراف است و به کرامت انسانی و عدالت اجتماعی جهت میدهد.
شبستان_خانه حضرت زهرا (س) و امام علی (ع) کانون تربیت بود. نقش ایشان در ایجاد یک «فرهنگ خانوادگی» پایدار و متعالی که بتواند در برابر آسیبهای فرهنگی جامعه مقاومت کند، چگونه باید تبیین شود؟
خانه حضرت زهرا(س) و امیرالمؤمنین(ع) نمونه یک «فرهنگ خانوادگی مقاوم» بود؛ فرهنگی که بر معنویت، مسئولیتپذیری، عدالتخواهی و انسجام اخلاقی بنا شد و توانست در برابر آشفتگیهای فرهنگی زمانه ایستادگی کند.
تبیین این الگو چنین است؛ مرکزیت ایمان و معرفت در تصمیمها و رفتارها، هماهنگی کامل زن و مرد در هدف، ارزشها و شیوه تربیت، ترکیب محبت و اقتدار اخلاقی در پرورش فرزندان و پیوند خانواده با مأموریت اجتماعی و الهی.
این فرهنگ، خانواده را از سطح «زیست مشترک» به مرتبه کانون تربیت و تحول ارتقا داد؛ الگو و الهامی برای هر خانوادهای که میخواهد در برابر بحرانهای فرهنگی امروز پایدار بماند و اثرگذار شود.
شبستان _در جامعهای که امروز با انبوه اطلاعات و شبهات مواجهیم، جایگاه حضرت زهرا (س) به عنوان یک مرجع فکری و تبیینگر آموزههای دینی پس از پیامبر (ص) چه اهمیتی دارد؟ سخنرانی ایشان در مسجد چگونه مصداق یک عملیات رسانهای برای حفظ اصالت دین تلقی میشود؟
حضرت زهرا(س) در روزهای پس از پیامبر(ص)، با اتکا به فهم ناب خود از وحی، نقش مرجع فکری و معیار تشخیص حقیقت را برای جامعه ایفا کرد؛ نقشی که در فضای آمیخته با شبهه و روایتهای متعارض، مستقیم به صیانت از اصالت دین انجامید.
خطبه ایشان در مسجد نیز یک اقدام رسانهای هدفمند بود: بازگرداندن حافظه تاریخی مردم، تبیین خط امامت، روشنسازی افکار عمومی و جلوگیری از تحریف مسیر رسالت. این سخنرانی نشان داد که بیان شجاعانه و حکیمانه حقیقت، مؤثرترین ابزار برای مدیریت بحران فکری جامعه است.
شبستان _مطالبه فدک، فراتر از یک موضوع مالی، نمادی از دفاع از حقوق غصبشده بود. فعالان فرهنگی چگونه میتوانند این مطالبهگری صحیح و مبتنی بر حق را به عنوان یک الگو برای نقد ساختارهای فرهنگی و اجتماعی امروز به کار گیرند؟
مطالبه فدک در حقیقت ابتکار حضرت زهرا(س) برای احیای حق، افشای انحراف و اصلاح مسیر جامعه بود؛ نه نزاعی مالی، بلکه گفتمانسازی درباره عدالت و مشروعیت.
فعالان فرهنگی امروز میتوانند این الگو را چنین بهکار گیرند؛
تبدیل اعتراض فردی به گفتمان عمومی حقطلبی؛ مطالبهای که ریشه در اصول دارد نه هیجان.
نقد ساختارها با استناد به حقیقت و برهان؛ نه با تخریب اشخاص. شفافسازی افکار عمومی در برابر تحریفها، همانگونه که فاطمه(س) با خطبه خویش روشنگری کرد. پافشاری اخلاقمند بر حقوق فرهنگی و اجتماعی تا عدالت و سلامت فرهنگی به هنجار عمومی بدل شود.
بهاینترتیب، فدک برای فعالان فرهنگی امروز، الگویی است برای مطالبهگری حکیمانه، مستدل و مسئولانه در برابر هر ساختاری که از مسیر حق فاصله بگیرد.
نظر شما